Skip to content
Snippets Groups Projects
Select Git revision
  • benchmark-tools
  • postgres-lambda
  • master default
  • REL9_4_25
  • REL9_5_20
  • REL9_6_16
  • REL_10_11
  • REL_11_6
  • REL_12_1
  • REL_12_0
  • REL_12_RC1
  • REL_12_BETA4
  • REL9_4_24
  • REL9_5_19
  • REL9_6_15
  • REL_10_10
  • REL_11_5
  • REL_12_BETA3
  • REL9_4_23
  • REL9_5_18
  • REL9_6_14
  • REL_10_9
  • REL_11_4
23 results

FAQ_turkish.html

Blame
  • FAQ_turkish.html 59.59 KiB
    <!DOCTYPE HTML PUBLIC "-//W3C//DTD HTML 4.01 Transitional//EN">
    <html>
    <head>
    	<meta http-equiv="Content-Type" content="text/html; charset=iso8859-9">
    	<title>PostgreSQL Ska Sorulan Sorular - Trke</title>
    	<style type="text/css"><!--
    	body { background: #FFFFFF; }
    	a:link { color: #ff0000; }
    	a:active { color: #0000ff; }
    	a:visited { color: #a00000; }
    	i { font-style: oblique; }
    	body, h1, h2, h4, ul, p, a { font-family: helvetica, arial, sans-serif; font-size: medium; color: black; }
    	pre { color: #5C5C5C; padding-left: 30px; }
    	.fixme { color: cyan; }
    	--></style>
    </head>
    <body bgcolor="#ffffff" text="#000000" link="#ff0000" vlink="#a00000" alink="#0000ff">
    
    <h1>PostgreSQL iin Ska Sorulan Sorular (SSS)</h1>
    <p>Son gncelleme : 15 Kasm 2004 Pazartesi - 15:03:23</p>
    <p>Current maintainer: Bruce Momjian
    (<a href="mailto:pgman@candle.pha.pa.us">pgman@candle.pha.pa.us</a>)<br></p>
    <p>evirenler : Devrim Gndz (<a href="mailto:devrim@tdmsoft.com">devrim@tdmsoft.com</a>)<br>Nicolai Tufar 
    (<a href="mailto:ntufar@tdmsoft.com">ntufar@tdmsoft.com</a>)<BR>Volkan YAZICI (<a href="mailto:volkany@phreaker.net">volkany@phreaker.net</a>)</p>
    <p>Bu belgenin en gncel hali, <a href="http://www.postgresql.org/docs/faqs/FAQ_turkish.html">http://www.PostgreSQL.org/docs/faqs/FAQ_turkish.html</a> 
    ve <a href="http://www.gunduz.org/seminer/pg/FAQ_turkish.html">http://www.gunduz.org/seminer/pg/FAQ_turkish.html</a> 
    adreslerinde grlebilir.</p>
    <p>Platforma zel sorularnz, <a href="http://www.postgresql.org/docs/index.html">http://www.PostgreSQL.org/docs/index.html</a> adresinde yantlanr.</p>
    
    <hr>
    
    <h2 align="center">Genel Sorular</h2>
    	<a href="#1.1">1.1</a>) PostgreSQL nedir? Nasl okunur?<br>
    	<a href="#1.2">1.2</a>) PostgreSQL'in haklar nedir?<br>
    	<a href="#1.3">1.3</a>) PostgreSQL, hangi Unix platformlarnda alr?<br>
    	<a href="#1.4">1.4</a>) Hangi Unix olmayan uyarlamalar bulunmaktadr?<br>
    	<a href="#1.5">1.5</a>) PostgreSQL'i nereden indirebilirim?<br>
    	<a href="#1.6">1.6</a>) Destei nereden alabilirim?<br>
    	<a href="#1.7">1.7</a>) En son srm nedir?<br>
    	<a href="#1.8">1.8</a>) Hangi belgelere ulaabilirim?<br>
    	<a href="#1.9">1.9</a>) Bilinen hatalar ya da eksik zelliklere nereden ulasabilirim?<br>
    	<a href="#1.10">1.10</a>) Nasl <small>SQL</small> renebilirim?<br>
    	<a href="#1.11">1.11</a>) PostgreSQL 2000 ylna uyumlu mudur?<br>
    	<a href="#1.12">1.12</a>) Gelitirme takmna nasl katlabilirim??<br>
    	<a href="#1.13">1.13</a>) Bir hata raporunu nasl gnderebilirim?<br>
    	<a href="#1.14">1.14</a>) PostgreSQL, dier <small>VTYS(DBMS)</small> lerle nasl
    	karlatrlabilir?<br>
    	<a href="#1.15">1.15</a>) PostgreSQL'e maddi adan nasl destek olabilirim?<br>
    	
    <h2 align="center">Kullanc/istemci Sorular</h2>
    	<a href="#2.1">2.1</a>) PostgreSQL iin <i>ODBC</i> srcleri var m?<br>
    	<a href="#2.2">2.2</a>) PostgreSQL'i web sayfalarnda kullanabilmek iin
    	hangi aralar bulunmaktadr?<br>
    	<a href="#2.3">2.3</a>) PostgreSQL'in grafik kullanc arabirimi var mdr?<br>
    	<a href="#2.4">2.4</a>) PostgreSQL ile iletiimi kurabilmek iin
    	hangi dilleri kullanabilirim? <br>
    	
    <h2 align="center">Ynetimsel Sorular</h2>
    	<a href="#3.1">3.1</a>) PostgreSQL'i <code>/usr/local/pgsql</code> dizininden
    	baka dizinlere nasl kurabilirim?<br>
    	<a href="#3.2">3.2</a>) <i>Postmaster</i>' balattmda <code>Bad System Call</code>
    	ya da <code>core dumped</code> mesaj alyorum. Neden?<br>
    	<a href="#3.3">3.3</a>) <i>Postmaster</i>' balattmda, <code>IpcMemoryCreate</code>
    	hatas alyorum. Neden?<br>
    	<a href="#3.4">3.4</a>) <i>Postmaster</i>', balattmda, <code>IpcSemaphoreCreate</code>
    	hatas alyorum. Neden?<br>
    	<a href="#3.5">3.5</a>) Dier bilgisayarlarn benim PostgreSQL veritaban
    	sunucuma balantlarn nasl kontrol edebilirim?<br>
    	<a href="#3.6">3.6</a>) Veritaban motorunu daha iyi baarm icin nasl ayarlayabilirim?<br>
    	<a href="#3.7">3.7</a>) Hangi hata ayklama zellikleri bulunmaktadr?<br>
    	<a href="#3.8">3.8</a>) Balanmaya alrken, neden "<code>Sorry, too many clients</code>"
    	hatasn alyorum. Neden?<br>
    	<a href="#3.9">3.9</a>) <code>pgsql_tmp</code>dizinin iindeki dosyalar nelerdir?<br>
    	<a href="#3.10">3.10</a>) PostgreSQL srmlerini ykseltmek iin neden bir
    	<code>dump/reload</code> ilemi gerekletirmek zorundaym?<br>
    	<a href="#3.11">3.11</a>) Nasl bir donanm kullanmalym?br>
    	
    <h2 align="center">letimsel Sorular</h2>
    	<a href="#4.1">4.1</a>) <i>Binary cursor</i> ve <i>normal cursor</i> arasndaki fark nedr?<br>
    	<a href="#4.2">4.2</a>) Sorgunun sadece ilk birka satrn nasl
    	<code>SELECT</code> edebilirim?<br>
    	<a href="#4.3">4.3</a>) <i>psql</i>'in iinde grdgm tablolarn ya da dier
    	eylerin listesini nasl alabilirim?<br>
    	<a href="#4.4">4.4</a>) Bir tablodan bir kolonu nasl kaldrabilirim?<br>
    	<a href="#4.5">4.5</a>) Bir satr, tablo ve veritaban iin en fazla byklk nedir?<br>
    	<a href="#4.6">4.6</a>) Tipik bir metin dosyasndaki veriyi saklamak iin ne
    	kadar disk alan gereklidir?<br>
    	<a href="#4.7">4.7</a>) Veritabannda hangi tablo ya da <i>index</i>'lerin
    	tanmlandn nasl grebilirim?<br>
    	<a href="#4.8">4.8</a>) Sorgularm cok yava, ya da <i>index</i>'lerimi kullanmyorlar. Neden?<br>
    	<a href="#4.9">4.9</a>) <i>Query-optimizer</i>'n sorgularm nasl deerlendirdiini,
    	ileme soktuunu nasl grebilirim?<br>
    	<a href="#4.10">4.10</a>) <i>R-tree index</i> nedir?<br>
    	<a href="#4.11">4.11</a>) <i>Genetic Query Optimizer</i> nedir?<br>
    	<a href="#4.12">4.12</a>) Dzenli ifade (<i>Regular Expression</i>) aramalarn
    	ve byk/kk harfe duyarsz aramalar nasl yapabilirim? Bu byk/kk harfe duyarl
    	aramalar iin <i>index</i>'i nasl kullanabilirim?<br>
    	<a href="#4.13">4.13</a>) Bir sorguda, bir alann <code>NULL</code> olduunu nasl
    	ortaya karabilirim?<br>
    	<a href="#4.14">4.14</a>) esitli karakter tipleri arasndaki farklar nelerdir?<br>
    	<a href="#4.15.1">4.15.1</a>) Nasl <code>serial</code>/otomatik artan
    	(<i>auto-incrementing</i>) bir alan yaratabilirim?<br>
    	<a href="#4.15.2">4.15.2</a>) <code>Serial</code> giriinin deerini nasl alabilirim?<br>
    	<a href="#4.15.3">4.15.3</a>) <code>currval()</code> ve  <code>nextval()</code>
    	dier kullanclara sorun yaratmaz m?<br>
    	<a href="#4.15.4">4.15.4</a>) Neden sequence saylarn <i>transaction</i>
    	ileminin iptalinden sonra yeniden kullanlyor? Neden <code>sequence/SERIAL</code>
    	kolonumdaki saylarda atlamalar oluyor?<br>
    	<a href="#4.16">4.16</a>) <code>OID</code> nedir? <code>TID</code> nedir?<br>
    	<a href="#4.17">4.17</a>) PostgreSQL' de kullanlan baz terimlerin anlamlar nelerdir?<br>
    	<a href="#4.18">4.18</a>) Neden "<code>ERROR: Memory exhausted in AllocSetAlloc()</code>"
    	hatasn alyorum?<br>
    	<a href="#4.19">4.19</a>) Hangi PostgreSQL srmn alstrdm nasl grebilirim?<br>
    	<a href="#4.20">4.20</a>) Neden <i>large-object</i> ilemlerim, "<code>invalid large
    	obj descriptor</code>" hatasn veriyor?<br>
    	<a href="#4.21">4.21</a>) u andaki zaman ntanml deer olarak kabul
    	eden kolonu nasl yaratrm?<br>
    	<a href="#4.22">4.22</a>) Neden <code>IN</code> kullanan <i>subquery</i>'lerim ok yava?<br>
    	<a href="#4.23">4.23</a>) <i>Outer join</i> ilemini nasl yapabilirim?<br>
    	<a href="#4.24">4.24</a>) Ayn anda birden fazla veritabannda nasl ilem yapabilirim?<br>
    	<a href="#4.25">4.25</a>) Bir fonksiyondan nasl oklu satr ya da kolon dndrebilirim?<br>
    	<a href="#4.26">4.26</a>) Neden Pl/PgSQL fonksiyonlar iinden gvenli
    	bir ekilde tablo yaratma/kaldrma ilemlerini yapamyoruz?<br>
    	<a href="#4.27">4.27</a>) Hangi ifreleme seenekleri bulunmaktadr?<br>
    	
    
    <h2 align="center">PostgreSQL zelliklerini Geniletmek</h2>
    	<a href="#5.1">5.1</a>) Kullanc-tanml bir fonksiyon yazdm. <i>psql</i>'de
    	altrdm zaman neden <code>core dump</code> ediyor?<br>
    	<a href="#5.2">5.2</a>) PostgreSQL'e nasl yeni veri tipleri/fonksiyonlar ekleyebilirim?<br>
    	<a href="#5.3">5.3</a>) Bir tuple dndrmek iin bir C fonksiyonunu nasl yazarm?<br>
    	<a href="#5.4">5.4</a>) Bir kaynak dosyasnda deiiklik yaptm.
    	Yeniden derlememe ramen deiiklik geerli olmuyor. Neden?<br>
    	
        <hr>
    
    	<h2 align="center">Genel Sorular</h2>
    
    		<h4><a name="1.1">1.1</a>) PostgreSQL nedir? Nasl okunur?</h4>
    		<p>PostgreSQL, <i>Post-Gres-Q-L</i>. olarak okunur</p>
    		<p>PostgreSQL, yeni-nesil <small>VTYS</small> aratrma prototipi olan POSTGRES
    		veritaban ynetim sisteminin gelitirilmesidir. POSTGRES'in zengin veri tiplerini ve
    		gl veri modelini tutarken, <small>SQL</small>'in gelitirilmi alt kmesi 
    		olan PostQuel dilini kullanr. PostgreSQL cretsizdir ve kaynak kodu ak datlr.</p>
    		<p>PostgreSQL, PostgreSQL gelitirme listesine ye olan bir Internet gelitirici
    		takm tarafndan gelitirilir. u andaki koordinatr, Marc G. Fournier 
    		(<a href="mailto:scrappy@PostgreSQL.org">scrappy@PostgreSQL.org</a>). 
    		(Bu takma nasl katlacagnz renmek iin <a href="#1.6">1.6</a> numaral maddeyi
    		okuyunuz.) Bu takm, tm PostgreSQL geliiminden sorumludur.</p>
    		<p>PostgreSQL 1.01 srmnn yazarlar Andrew Yu ve Jolly Chen idi. Bunlarn dnda
    		bir ka kisi de uyarlama, hata ayklama ve kodun gelitirilmesi iin alsmt.
    		PostgreSQL'in tredii orijinal Postgres kodu, lisans, lisansst ve akademisyenler
    		tarafndan, Professor Michael Stonebraker (University of California, Berkeley)
    		koordinatrlgnde yazlmtr.</p>
    		<p>Berkley'deki yazlmn ad Postgres idi. <small>SQL</small> uyumluluu
    		1995'te eklenince, ad Postgres 95 oldu. 1996 ylnn sonlarnda ad
    		PostgreSQL olarak deitirildi.</p>
    		
    		<h4><a name="1.2">1.2</a>) PostgreSQL'in haklar nedir?</h4>
    		<p>PostgreSQL Data Base Management System</p>
    
                    <P>Portions Copyright (c) 1996-2007, PostgreSQL Global Development Group
                    Portions Copyright (c) 1994-6 Regents of the University of California</P>
    
    		<p>Permission to use, copy, modify, and distribute this software
    		and its documentation for any purpose, without fee, and without a
    		written agreement is hereby granted, provided that the above
    		copyright notice and this paragraph and the following two
    		paragraphs appear in all copies.</p>
    		<p>IN NO EVENT SHALL THE UNIVERSITY OF CALIFORNIA BE LIABLE TO ANY
    		PARTY FOR DIRECT, INDIRECT, SPECIAL, INCIDENTAL, OR CONSEQUENTIAL
    		DAMAGES, INCLUDING LOST PROFITS, ARISING OUT OF THE USE OF THIS
    		SOFTWARE AND ITS DOCUMENTATION, EVEN IF THE UNIVERSITY OF
    		CALIFORNIA HAS BEEN ADVISED OF THE POSSIBILITY OF SUCH DAMAGE.</p>
    		<p>THE UNIVERSITY OF CALIFORNIA SPECIFICALLY DISCLAIMS ANY
    		WARRANTIES, INCLUDING, BUT NOT LIMITED TO, THE IMPLIED WARRANTIES
    		OF MERCHANTABILITY AND FITNESS FOR A PARTICULAR PURPOSE. THE
    		SOFTWARE PROVIDED HEREUNDER IS ON AN "AS IS" BASIS, AND THE
    		UNIVERSITY OF CALIFORNIA HAS NO OBLIGATIONS TO PROVIDE MAINTENANCE,
    		SUPPORT, UPDATES, ENHANCEMENTS, OR MODIFICATIONS.</p>
    		<p>stteki metin klasik ak-kod lisans olan BSD lisansdr. Kaynak kodun nasl 
    		kullanlabileceine dair snrlamalar yoktur. Bu lisans seviyoruz. Deitirme 
    		niyetimiz bulunmamaktadr.</p>
    		
    		<h4><a name="1.3">1.3</a>) PostgreSQL, hangi Unix platforlarnda alr?</h4>
    		<p>Genel olarak, modern bir Unix-uyumlu platform PostgreSQL'i altracaktr.
    		Ayrntl bilgi iin kurulum belgelerine bakabilirsiniz.</p>
    		
    		<h4><a name="1.4">1.4</a>) Hangi Unix olmayan uyarlamalar bulunmaktadr?</h4>
    	        <P>PostgreSQL 8.0 srm ile , PostgreSQL artk Win2000, WinXP ve Win2003 gibi Microsoft 
    		Windows NT tabanl iletim sistemlerinde doal olarak almaya balamtr. Paketlenmi bir
    		kurulum program, <a href="http://pgfoundry.org/projects/pginstaller">http://pgfoundry.org/projects/pginstaller</a>. adresinden 
    		indirilebilir.</P>
    
    		<p>Ayrca, http://forge.novell.com adresinde Novell Netware 6 portu bulunmaktadr.</p>
    		
    		<h4><a name="1.5">1.5</a>) PostgreSQL'i nereden indirebilirim?</h4>
    		<p>PostgreSQL iin ana anonim ftp sitesi <i><a href="ftp://ftp.PostgreSQL.org/pub">ftp://ftp.PostgreSQL.org/pub</a></i>
    		adresidir. Yanslar iin, ana web sayfamza bakabilirsiniz.</p>
    		
    		<h4><a name="1.6">1.6</a>) Nereden destek alabilirim?</h4>
    		<p>Ana e-posta listesi : pgsql-general@PostgreSQL.org. PostgreSQL konusundaki tartmalara
    		aktr. ye olmak iin, aadaki satrlar e-postanzn <i>body</i> ksmna
    		(konu ksmna deil) yazp, pgsql-general-request@PostgreSQL.org adresine gnderin:</p>
    		<pre>subscribe<br>end</pre>
    		<p>Ayn zamanda, bir <i>digest</i> listesi bulunmaktadr. Bu listeye ye olmak iin, 
    		pgsql-general-digest-request@PostgreSQL.org adresine, body ksmnda</p>
    		<pre>subscribe<br>end</pre>
    		<p>yazan bir e-posta atmanz yeterli olacaktr.</p>
    		<p><i>Digest</i> postalar, ana liste 30k civarnda e-postaya ulatnda
    		yelere gnderilmektedir.</p>
    		<p><i>Bug</i>'lar iin bir e-posta listesi bulunmaktadr. Bu listeye ye olmak iin,
    		pgsql-bugs-request@PostgreSQL.org adresine, <i>body</i> ksmnda</p>
    		<pre>subscribe<br>end</pre>
    		<p>yazan bir e-posta atmanz yeterli olacaktr.</p>
    		<p>Ayn zamanda, gelitiriciler iin tartma listesi bulunmaktadr. Bu listeye
    		ye olmak iin, pgsql-hackers-request@PostgreSQL.org adresine, body ksmnda</p>
    		<pre>subscribe<br>end</pre>
    		<p>yazan bir e-posta atmanz yeterli olacaktr.</p>
    		<p>Bunun dndaki e-posta listelerine ve PostgreSQL hakknda bilgiye, PostgreSQL WWW 
    		ana sayfasndan ulasabilirsiniz: <i><a href="http://www.PostgreSQL.org">http://www.PostgreSQL.org</a></i></p>
    		<p>Ayn zamanda, EFNet zerinde, <code>#PostgreSQL</code> adl bir IRC kanal
    		bulunmaktadr. Bunun iin, <code>irc -c '#PostgreSQL' "$USER" irc.phoenix.net</code>
    		Unix komutunu kullanabilirsiniz.</p>
    		<p>Ticari destek veren firmalarn listesine</p>
    		<p><i><a href="http://www.postgresql.org/users-lounge/commercial-support.html">http://www.postgresql.org/users-lounge/commercial-support.html</a></i></p>
    		<p>adresinden ulabilirsiniz.</p>
    		
    		<h4><a name="1.7">1.7</a>) En son srm nedir?</h4>
    		<p>PostgreSQL'in son srm 7.4.6'dr.</p>
    		<p>Her 6-8 ayda <i>ana srm</i> karlmas planlanmaktadr.</p>
    
    		<h4><a name="1.8">1.8</a>) Hangi belgelere ulaabilirim?</h4>
    		<p>Datmn iinde, kitapklar, kitapk sayfalar ve baz kk rnekler verilmektedir.
    		<code>/doc</code> dizinine baknz. Ayrca, bu el kitapklarn online olarak
    		<i><a href="http://www.PostgreSQL.org/docs/">http://www.PostgreSQL.org/docs/</a></i> adresinden inceleyebilirsiniz.</p>
    		<p><i><a href="http://www.PostgreSQL.org/docs/awbook.html">http://www.PostgreSQL.org/docs/awbook.html</a></i>
    		ve <i><a href="http://www.commandprompt.com/ppbook">http://www.commandprompt.com/ppbook</a></i>
    		adreslerinde PostgreSQL kitaplar bulunmaktadr. PostgreSQL kitablarnn listesine, 
    		<i><a href="http://www.ca.PostgreSQL.org/books/">http://www.ca.PostgreSQL.org/books/</a></i> adresinden ulaaiblirsiniz.
    		Ayrca, PostgreSQL konusundaki teknik makalelere de
    		<i><a href="http://techdocs.PostgreSQL.org/">http://techdocs.PostgreSQL.org/</a></i> adresinden ulaabilirsiniz.</p>
    		<p>psql'in, \d ile baslayan veri tipler, operatorler, fonksiyonlar,
    		<i>aggregate</i>'ler, vb. ile ilgili gzel komutlar vardr.</p>
    		<p>Web sitemiz daha fazla belgeyi iermektedir.</p>
    		
    		<h4><a name="1.9">1.9</a>) Bilinen hatalar ya da eksik
    		zelliklere nereden ulaabilirim?</h4>
    		<p>PostgreSQL SQL-92 uyumluluu iindedir, standartlardan fazla da zellikleri
    		bulunmaktadr. Bilinen hatalar, eksik zellikler ve gelecek ile ilgili planlar iin
    		TODO listesine baknz.</p>
    		
    		<h4><a name="1.10">1.10</a>) Nasl <small>SQL</small> renebilirim?</h4>
    		<p><i><a href="http:/www.PostgreSQL.org/docs/awbook.html">http:/www.PostgreSQL.org/docs/awbook.html</a></i>
    		adresindeki kitap SQL gretecektir.
    		<i><a href="http://www.commandprompt.com/ppbook">http://www.commandprompt.com/ppbook</a></i>
    		adresinde de bir baska PostgreSQL kitab bulunmaktadr.</p>
    		<p><i><a href="http://www.intermedia.net/support/sql/sqltut.shtm">http://www.intermedia.net/support/sql/sqltut.shtm</a></i>,
    		<i><a href="http://ourworld.compuserve.com/homepages/graeme_birchall/HTM_COOK.HTM">http://ourworld.compuserve.com/homepages/graeme_birchall/HTM_COOK.HTM</a></i>
    		<i><a href="http://sqlcourse.com">http://sqlcourse.com</a></i>
    		ve <i><a href="http://sqlcourse2.com">http://sqlcourse2.com</a></i>
    		adreslerinde de gzel belgeler bulunmaktadr.</p>
    		<p>Bir bakas da, <i><a href="http://members.tripod.com/er4ebus/sql/index.htm">http://members.tripod.com/er4ebus/sql/index.htm</a></i>
    		adresinde bulunan "<i>Teach Yourself SQL in 21 Days, Second Edition</i>" kitabdr.</p>
    		<p>Baz kullanclarmz da u kitab nermektedirler: "<i>The Practical SQL Handbook,
    		Bowman, Judith S., et al.,Addison-Wesley</i>". Bazlar ise "<i>The Complete
    		Reference SQL, Groff et al., McGraw-Hill</i>" kitabn nermektedirler.</p>
    		
    		<h4><a name="1.11">1.11</a>) PostgreSQL 2000 ylna uyumlu mudur?</h4>
    		<p>Evet.</p>
    		
    		<h4><a name="1.12">1.12</a>) Gelitirme takmna nasl katlabilirim?</h4>
    		<p>ncelikle, en son kaynak kodunu indirin ve web sitemizdeki ya da datmn iindeki
    		PostgreSQL Developer belgesini okuyun. Ardndan, pgsql-hackers ve pgsql-patches 
    		listelerine ye olun. nc olarak da, pgsql-pacthes listesine yksek kalitede 
    		yamalar gnderin.</p>
    		<p>PostgreSQL CVS arivine eriim izni olan, 10 kadar gelitirici bulunmaktadr.
    		Hepsi defalarca, dier kiilerin yaptndan ok daha yksek-kaliteli yamalar 
    		gndermilerdir. Ayrca biz de bu gelitiricilerin ekledikleri yamalarn yksek
    		kalitede olduuna gveniyoruz.</p>
    		
    		<h4><a name="1.13">1.13</a>) Bir hata raporunu nasl gnderebilirim?</h4>
    		<p>PostgreSQL BugTool sayfasna gidiniz. O sayfada bir <i>bug</i> bildirmek
    		iin neleri yapmanz gerektii anlatlmtr.</p>
    		<p>Ayrca, <i><a href="ftp://ftp.PostgreSQL.org/pub">ftp://ftp.PostgreSQL.org/pub</a></i>
    		ftp adresimizde, yeni bir PostgreSQL srm ya da yamas olup olmadni kontrol ediniz.</p>
    		
    		<h4><a name="1.14">1.14</a>) PostgreSQL, diger DBMS'lerle nasl karlastrlabilir?</h4>
    		<p>Bir yazlmn gcn lmek iin eitli yollar vardr: Yazlmn zellikleri, 
    		baarm, gvenilirlii, destei ve creti.</p>
    		<p>zellikler:</p>
    		<p>PostgreSQL mevcut byk ticari veritabanlarnn, <i>transaction</i>,
    		<i>subselect</i>, <i>trigger</i>, <i>view</i>, <i>foreign key referential integrity</i>
    		ve <i>sophisticated locking</i> gibi (<i>user-defined types</i>), <i>rules</i>,
    		<i>inheritance</i> ve <i>lock</i> cakmalarn drmek iin <i>multi-version</i>
    		uyumluluk zellikleri bulunmaktadr.</p>
    		<p>Performans (Baarm):</p>
    		<p>PostgreSQL, dier ticari ve ak kaynak kodlu veritabanlaryla yakn baarm salar.
    		Baz alardan daha hzldr, dier alardan da yavatr. MySQL ya da daha zayf 
    		veritabanlar ile karlatrldnda, <code>INSERT/UPDATE</code> ilemlerinde,
    		<i>transaction</i> bazl alstmz iin daha yavaz. MySQL, yukardaki "zellikler"
    		ksmnda belirtilenlerden hi birine sahip deildir. Biz, baarmmz her srmde
    		arttrsak da, esneklik ve gelimi zellikler iin yaplanm durumdayz.
    		PostgreSQL'i MySQL ile karlatran u web sitesine bakabilirsiniz:
    		<i><a href="http://openacs.org/why-not-mysql.html">http://openacs.org/why-not-mysql.html</a></i></p>
    		<p>Gvenilirlik:</p>
    		<p><i>DBMS</i>'lerin gvenilir olmas gerketii, yoksa deerleri olmayacan dnyoruz.
    		ok iyi test edilmi, dengeli alsan minimum sayda hata ieren kod sunmaya alyoruz.
    		Her bir srm en az 1 aylk beta testlerinden geirilmektedir. Srm gemiine bakarsanz,
    		retime hazr, dengeli ve kararl kodlar sunduumuzu grebilirsiniz. Bu alanda, dier 
    		veritaban yazlmlarna stnlmz olduuna inanmaktayz.</p>
    		<p>Destek:</p>
    		<p>E-posta listemiz, oluan herhangi bir sorunu zebilecek byk sayda kullanc
    		ve gelitirici grubunu ierir. Sorununuz iin, en az bir ticari veritaban kadar
    		rahat zm bulabilirsiniz. Gelistiricilere, kullanc grubuna, belgelere ve
    		kaynak koda direk olarak eriebilme, PostgreSQL desteini, dier <i>DBMS</i>'lere
    		gre daha nemli klar. Gereksinimi olanlara, ticari destek verilebilir.
    		(Destek iin 1.6 blmne baknz.)</p>
    		<p>Fiyat:</p>
    		<p>Ticari ve ticari olmayan tm kullanmlarnz iin PostgreSQL cretsizdir. Kodumuzu,
    		yukarda belirtilen BSD-stili lisanstaki snrlamalar hari, rnnzn iine
    		ekleyebilirsiniz.</p>
    		
    		<h4><a name="1.15">1.15</a>) PostgreSQL'e maddi adan nasl destek olabilirim?</h4>
    		<p>PostgreSQL, 1996 ylndan beri 1. snf altyapya sahiptir. Bunun iin, yllar
    		boyu alp bu altyapy oluturup yneten Marc Fournier'e teekkrler.</p>
    		<p>Bir ak kaynak kodlu proje iin, kaliteli altyap ok nemlidir. Bu altyap,
    		projenin kesilmesini nler ve projenin ilerlemesini hzlandrr.</p>
    		<p>Tabii ki bu altyap ucuz deildir. lerin yrmesi iin eitli ylk ve anlk 
    		harcamalarmz olmaktadr. Eer siz ya da irketinizin bu abamza bata
    		bulunabilecek paras varsa, ltfen
    		<i><a href="http://store.pgsql.com/">http://store.pgsql.com/</a></i>
    		adresine gidiniz ve bata, hibede bulununuz.</p>
    		<p>Web sayfasnn 'PostgreSQL Inc.' den bahsetmesine ramen, "katkda bulunanlar" 
    		(<i>contributors</i>) maddesi sadece PostgreSQL projesini desteklemek iindir ve
    		belirli bir irketin para kayna deildir. isterseniz, balant adresine bir
    		ek gnderebilirsiniz.</p>
    		
    		<hr>
    		
    	<h2 align="center">Kullanc/stemci Sorular</h2>
    		
    		<h4><a name="2.1">2.1</a>) PostgreSQL icin ODBC srcleri var m?</h4>
    		<p>iki tane ODBC srcs bulunmaktadr:  PsqlODBC ve OpenLink ODBC.</p>
    		<p>PsqlODBC'i http://gborg.postgresql.org/project/psqlodbc/projdisplay.php adresinden 
    		indirebilirsiniz.</p>
    		<p>OpenLink ODBC http://www.openlinksw.com adresinden alnabilir.Bu src,
    		kendi standart ODBC istemci yazlm ile alstndan, destekledikleri 
    		her platformda (Win, Mac, Unix, VMS) PostgreSQL ODBC bulunmalidir.</p>
    		<p>cretsiz srm olmakla beraber, ticari kalitede destek almak isteyenlere satmak isteyeceklerdir. 
    		Sorularnz ltfen postgres95@openlink.co.uk adresine gnderiniz.</p>
    		
    		<h4><a name="2.2">2.2</a>) PostgreSQL'i web sayfalarnda kullanabilmek iin hangi
    		aralar bulunmaktadr?</h4>
    		<p><i><a href="http://www.webreview.com/">http://www.webreview.com/</a></i> adresinde,
    		arka planda veritaban alstran Web sayfalar iin giri seviyesinde bilgi bulunmaktadr.</p>
    		<p>Web ile btnleme iin, PHP (<i><a href="http://www.php.net/"></a></i>)
    		mkemmel bir arabirim sunar.</p>
    		<p>Karmak sorunlar iin, ou kisi Perl arabirimini ve CGI.pm ya da mod_perl kullanr.</p>
    		
    		<h4><a name="2.3">2.3</a>) PostgreSQL'in grafik kullanc arabirimi var mdr?</h4>
    		<p>eitli grafik arabirimlerimiz bulunmaktadr. Bunlarn arasnda,
    		PgAccess (<i><a href="http://www.pgaccess.org/">http://www.pgaccess.org/</a></i>),
    		PgAdmin II (<i><a href="http://www.pgadmin.org/">http://www.pgadmin.org/</a></i>, sadece Win32 iin),
    		RHDB Admin (<i><a href="http://sources.redhat.com/rhdb/">http://sources.redhat.com/rhdb/</a></i>)
    		ve Rekall (<i><a href="http://www.thekompany.com/products/rekall/">http://www.thekompany.com/products/rekall/</a></i>)
    		bulunmaktadr. Ayrca, PostgreSQL iin web tabanl bir arabirim olan
    		PHPPgAdmin (<i><a href="http://phppgadmin.sourceforge.net/">http://phppgadmin.sourceforge.net/</a></i>) bulunmaktadr.</p>
    		<p>Daha ayrntl liste iin
    		<i><a href="http://techdocs.postgresql.org/guides/GUITools">http://techdocs.postgresql.org/guides/GUITools</a></i>
    		adresine bakabilirsiniz.</p>
    		
    		<h4><a name="2.4">2.4</a>) PostgreSQL ile iletiimi kurabilmek iin hangi dilleri kullanabilirim?</h4>
    		<ul><li>C (libpq)</li>
    		<li>Embedded C (ecpg)</li>
    		<li>Java (jdbc)</li>
    		<li>Python (PyGreSQL)</li>
    		<li>TCL (libpgtcl)</li></ul>
    		<p>Dierleri iin, http://gborg.postgresql.org adresindeki Drivers/Interfaces blmne 
      		bakabilirsiniz.</p>
    		
    		<hr>
    		
    	<h2 align="center">Ynetimsel Sorular</h2>
    		
    		<h4><a name="3.1">3.1</a>) PostgreSQL'i, <code>/usr/local/pgsql</code> dizininden
    		baka dizinlere nasl kurabilirim?</h4>
    		<p><i>configure</i> betiini alstrrken, <code>--prefix</code> seeneini veriniz.</p>
    		
    		<h4><a name="3.2">3.2</a>) postmaster'i baslattgmda, a Bad System Call ya da core dumped mesaj alyorum. Neden?</h4>
    		<p>Bunun birok nedeni olabilir. Ancak ilk kontrol edilmesi gereken sey, ekirdeginize
    		System V uzantlarnn kurulu olup olmadgn kontrol etmek olabilir. PostgreSQL 
    		shared memory ve semaphores iin ekirdek destegine gereksinim duyar.</p>
    		
    		<h4><a name="3.3">3.3</a>) postmaster'i balattmda, <code>pcMemoryCreate</code>
    		hatas alyorum. Neden?</h4>
    		<p>Ya ekirdeinizde <i>shared memory</i> desteiniz dzgnce yaplandrlmamtr,
    		ya da ekirdeinizdeki mevcut <i>shared memory</i> miktarn bytmeniz gerekecektir.
    		Gereksinim duyacanz miktar, mimarinize ve postmaster iin ayarladgnz tampon
    		ile <i>backend</i> ilemi saysna baldr. Tm sistemler iin, tamponlar ve
    		ilemlerde ntanml saylarla, ~ 1MB kadar yere gereksinmeniz olacaktr.
    		<i><a href="http://www.postgresql.com/docs/7.3/interactive/admin.html">PostgreSQL
    		7.3.2 Sistem Yneticileri Rehberi</a></i>'ne, <i>shared memory</i> ve <i>semaphorelar</i>
    		hakkndaki ayrntl bilgi iin bakabilirsiniz.</p>
    		
    		<h4><a name="3.3">3.4</a>) postmaster' balattmda,
    		<code>pcSemaphoreCreate</code> hatas alyorum. Neden?</h4>
    		<p>Eer hata, "<code>pcSemaphoreCreate: semget failed (No space left on device)</code>"
    		ise, ekirdeiniz yeterli <i>semaphore</i> ile yaplandrlmam demektir. Postgres, her 
    		bir potansiyel <i>backend</i> iin bir <i>semaphore</i> gereksinimi duyar. Geici
    		bir zm, postmaster <i>backend</i> ilemleri iin daha az miktarda snrla
    		balatmak olabilir. <code>-N</code>'i varsaylan deer olan 32'den kk bir
    		deerle balatnz. Daha kalc bir zm, ekirdeinizin <code>SEMMNS</code> ve
    		<code>SEMMNI</code> parametrelerini ykseltmek olacaktr.</p>
    		<p>almayan <i>semaphore</i>'lar ar veritaban ilemlerinde kme yaratabilirler.</p>
    		<p>Eer hata mesajnz baka bir ey ise, ekirdeinizde <i>semaphore</i> desteini 
    		yaplandrmam olabilirsiniz. <i>Shared memory</i> ve <i>semaphore</i>'lar hakkndaki
    		daha ayrntl bilgi iin
    		<i><a href="http://www.postgresql.com/docs/7.3/interactive/admin.html">PostgreSQL
    		7.3.2 Sistem Yneticileri Rehberi</a></i>'ne bakabilirsiniz.</p>
    		
    		
    		<h4><a name="3.5">3.5</a>) Diger bilgisayarlarn benim PostgreSQL veritaban
    		sunucuma balantlarn nasl kontrol edebilirim?</h4>
    		<p>n tanml olarak, PostgreSQL sadece yerel makineden <i>Unix domain sockets</i>
    		kullanarak balanlmasna izin verir. Diger makineler, postmaster'a <code>-i</code>
    		etiketini geirmezseniz ve <code>$PGDATA/pg_hba.conf</code> dosyasn dzenleyerek
    		<i>host-based authentication</i>'a  olanak vermezseniz, balant yapamayacaklardr.</p>
    		
    		<h4><a name="3.6">3.6</a>) Veritabani motorunu daha iyi
    		baarm iin nasl ayarlayabilirim?</h4>
    		<p><i>Index</i>'ler sorgular hzlandrabilir. <code>EXPLAIN</code> komutu,
    		PostgreSQL'in sorgunuzu nasl yorumladn ve hangi <i>index</i>'leri kullandn
    		grmenize izin verir.</p>
    		<p>Eer cok fazla <code>INSERT</code> ilemi yapyorsanz, bunlar byk bir
    		toplu ilem dosyaskullanp <code>COPY</code> komutu ile veritabanna girmeyi
    		deneyiniz. Bu, tekil <code>INSERT</code>'lerden daha hzldr. kinci olarak,
    		<code>BEGIN WORK/COMMIT</code> <i>transaction</i> blou iinde olmayan ifadeler kendi 
    		<i>transaction</i>'larndaym gibi dnlr. oklu ifadeleri tek bir
    		<i>transaction</i> blou iinde yapabilirsiniz. Bu, <i>transaction overhead</i>'ini
    		drecektir. Tek bir <i>transaction</i> blou iinde birden ok ifadeyi altrmay 
    		deneyebilirsiniz. Bu da ayn ekilde, <i>transaction overhead</i>'ini drr.</p>
    		<p>eitli ayarlama seenekleri mevcuttur. <code>fsync()</code> ilemini, postmaster'
    		<code>-o -F</code> seenei ile balatarak devre d brakabilirsiniz. Bu ilem,
    		<code>fsync()</code>'lerin her <i>transactiondan</i> sonra diski <i>flush</i> etmesini
    		engelleyecektir.</p>
    		<p>Ayn zamanda, postmaster'i <code>-B</code> seenei ile balatp, <i>backend</i>
    		ilemleri tarafndan kullanlan <i>shared memory buffers</i> saylarn arttrabilirsiniz.
    		Eer bu parametreyi ok yksek tutarsanz, ekirdeinizin <i>shared memory</i>
    		blgesindeki limiti ama olaslnz yznden postmaster balayamayabilir. Her bir
    		tampon (<i>buffer</i>) 8K'dr. ntanml say ise 64 tampondur.</p>
    		<p>Ayn ekilde, backend'in <code>-S</code> seeneini geici sralamalar iin
    		<i>backend</i> sreleri tarafndan kullanlacak hafzay arttrmak amacyla
    		kullanabilirsiniz. <code>-S</code> seenei kilobayt cinsinden deer alr ve n
    		tanml deeri 512'dir (512 K)</p>
    		<p>Tablolardaki veriyi bir <i>index</i>'e elemek amacyla gruplama iin
    		<code>CLUSTER</code> komutunu kullanabilirsiniz. Ayrntl bilgi iin
    		<code>CLUSTER</code> komutunun yardm sayfasna bakabilirsiniz.</p>
    		
    		<h4><a name="3.7">3.7</a>) Hangi hata ayklama zellikleri bulunmaktadr?</h4>
    		<p>PostgreSQL, hata ayklama amacyla kullanlabilecek durum bilgisi
    		rapor eden eitli zeliklere sahiptir.</p>
    		<p>ncelikle, <i>configure</i> betiini <code>--enable-cassert</code> seeneiyle
    		altrrsanz, bir ok <code>assert() backend</code> calmasn gzlemler ve
    		beklenmeyen bir durumda program durdurur.</p>
    		<p>Postmaster ve postgres eitli hata ayklama seeneklerine sahiptir. ncelikle,
    		postmaster' balattnzda, standart kty ve hatalar bir log dosyasna 
    		ynlendirdiinize emin olun:</p>
    		<pre>cd /usr/local/pgsql<br>./bin/postmaster >server.log 2>&amp;1 &amp;</pre>
    		<p>Bu ilem PostgreSQL ana dizinine <code>server.log</code> dosyas yerletirecektir.
    		Bu dosya sunucunun yaad sorunlar ya da hatalar hakknda yararl bilgiler ierir.
    		<code>-d</code> seenei, hata ayklama seviyesini belirten bir rakam ile kullanlr.
    		Yksek hata ayklama seviyelerinin byk log dosyalar oluturacan unutmaynz.</p>
    		<p>Eer postmaster almyorsa, <code>postgres backend</code>'ini komut satrndan
    		altrabilir ve SQL ifadenizi direk olarak yazabilirsiniz. Bu sadece hata ayklama
    		amacyla nerilir. Burada, noktal virgln deil de yeni bir satrn sorguyu
    		sonlandrdn unutmaynz. Eer hata ayklama sembolleri ile derlediyseniz,
    		ne olduunu grmek iin bir hata ayklayc kullanabilirsiniz. <i>backend</i>
    		postmaster'dan balatlmadndan, edeer bir ortamda almamaktadr ve
    		<i>locking/backend</i> etkileim sorunlar artabilir.</p>
    		<p>Eer postmaster alyorsa, bir pencerede psql'i altrn ve psql tarafndan
    		kullanlan postgres srecinin sre numarasn (<code>PID</code>) bulun. Postgres
    		sreci ile ilikilendirmek iin bir hata ayklarc kullann. Sorgular psql aracl
    		ile altrabilirsiniz. Eer postgres balangcnda hata ayklamak istiyorsanz,
    		<code>PGOPTIONS="-W n"</code> seeneini ayarlayabilir ve psql'i balatabilirsiniz.
    		Bu ilem, balangcn <code>n</code> saniye kadar gecikmesini salayacaktr; bylece
    		hata ayklaycy srece ilikilendirdikten sonra balang srecinin devam etmesini 
    		salayabilirsiniz.</p>
    		<p>postgres program hata ayklama ve baarm lmleri iin <code>-s</code>,
    		<code>-A</code> ve <code>-t</code> seeneklerine sahiptir.</p>
    		
    		<h4><a name="3.8">3.8</a>) Balanmaya alrken, neden "<i>Sorry, too many
    		clients</i>" hatasn alyorum?</h4>
    		<p>Postmaster'n  ezamanl olarak balatabilecei <i>backend</i> sreleri
    		snrlarn arttrmanz gerekmektedir.</p>
    		<p>n tanml deer 32 sretir. Bunu, postmaster' uygun <code>-N</code>
    		deeri ile ya da <code>postgresql.conf</code> dosyasn dzenleyerek yeniden
    		balatmakla arttrabilirsiniz.</p>
    		<p>Eer <code>-N</code> deerini 32'den byk yapacaksanz, ayn zamanda
    		<code>-B</code> deerini de deitirmeniz gerektiini unutmayn. <code>-B</code>,
    		<code>-N</code>'nin en az 2 kat kadar olmaldr; daha iyi baarm iin bu sayy daha
    		da arttrmalsnz. Yksek saydaki <i>backend</i> sreleri iin, eitli ekirdek
    		yaplandrma parametrelerini arttrmanz gerekecektir. Yaplmas gerekenler,
    		<code>SHMMAX</code>, <code>SEMMNS</code>, <code>SEMMNI</code>, <code>NPROC</code>,
    		<code>MAXUPRC</code> ve alabilecek dosyalarn maksimum says olan <code>NFILE</code>
    		ve <code>NINODE</code> deerlerini kartrmaktr. Bunun nedeni, PostgreSQL'in izin
    		verilen <i>backend</i> srelerinin says zerinde bir snr olmasdr. Bylelikle
    		sistem kaynaklarnn dna klmayacaktr.</p>
    		<p>PostgreSQL'in 6.5 srmne kadar, en fazla <i>backend</i> says 64 idi ve bunu
    		deitirmek iin <code>include/storage/sinvaladt.h</code> dosyas iindeki
    		<code>MaxBAckendid</code> sabitini deitirdek sonra yazlm yeniden
    		derlemek gerekiyordu.</p>
    		
    		<h4><a name="3.9">3.9</a>) <code>pgsql_tmp</code> dizinin iindeki dosyalar nelerdir?</h4>
    		<p>Sorgu alstrc (<i>query executer</i>) tarafndan yaratlan geici dosyalardr.
    		rnegin, bir sralama <code>ORDER BY</code> ile yaplacaksa ve sralama
    		<code>backend</code>'in <code>-s</code> parametresinin izin verdiinden daha
    		fazla alana gereksinim duyuyorsa, ekstra veriyi tutmak iin geici dosyalar yaratlr.</p>
    		<p>Geici dosyalar, eer sralama srasnda <i>backend</i> gmezse otomatik olarak
    		silinecektir. Eer alan durumda bir <i>backend</i>'iniz yoksa,
    		<code>pg_tempNNN.NN</code> dosyalarn silmeniz gvenlidir.</p>
    		
    		<h4><a name="3.10">3.10</a>) PostgreSQL srmlerini ykseltmek iin neden bir
    		dump/reload ilemi gerekletirmek zorundaym?</h4>
    		<p>PostgreSQL takm ara srmlerde sadece kk deiiklikler yapmaktadr;
    		bu yzden 7.2 srmnden 7.2.1'e ykseltmek <i>dump/restore</i> ilemi
    		gerekmemektedir. Ancak, esas srmlerde (rnek: 7.2'den 7.3'e) ounlukla sistem
    		tablolarnn ve veri dosyalarnn i yaps deitirilir. Bu deiiklikler ounlukla
    		karmaktr; dolaysyla veri dosyalarnn geriye dnk uyumluluu ilemlerini
    		yapmyoruz. <i>Dump</i> ilemi, veriyi genel biimde alacandan yeniden ykleme
    		esnasnda veri, yeni i biime uygun ekilde yerletirilecektir.</p>
    		<p>Disk biiminin deimedii srmlerde, <code>pg_upgrade</code> betii gncellemenin
    		bir <i>dump/restore</i> gerektirmeden yaplmasn salayacaktr. <i>pg_upgrade</i>
    		betiinin o srm iin bulunup bulunmadn srm notlar iinde bulabilirsiniz.</p>
    
    		<h4><a name="3.11">3.11</a>) Nasl bir donanm kullanmalym? </h4>
    		<p> PC donanm tamamen uyumlu olduu iin, insanlar tm PC donanmlarnn ayn kalitede olduunu 
    		dnrler. Oysa byle deildir. ECC RAM, SCSI ve kaliteli anakartlar daha ucuz donanmlara gre daha 
    		ok gvenilirlerdir ve baarmlar daha yksektir. PostgreSQL hemen hemen tm donanmda 
    		alabilmektedir, ancak gvenilirlik ve baarm nemli ise donanm seeneklerini ok iyi aratrmak 
    		gereklidir. E-posta listelerimi donanmlarla ilgili sorular ve de ticaret iin kullanlabilir.</p>
    
    		<hr>
    		
    	<h2 align="center">letimsel Sorular</h2>
    	
    		<h4><a name="4.1">4.1</a>) <i>Binary cursor</i> ve <i>normal cursor</i>
    		arasndaki fark nedir?</h4>
    		<p><code>DECLARE</code> yardm sayfasna baknz.</p>
    		
    		<h4><a name="4.2">4.2</a>) Sorgunun sadece ilk birka satrn
    		nasl <code>SELECT</code> edebilirim?</h4>
    		<p><code>FETCH</code> yardm sayfasna baknz, ya da <code>SELECT</code> ...
    		<code>LIMIT</code> ... kullannz.</p>
    		<p>lk birka satr almak isteseniz bile, tm sorgu deerlendirilmek durumunda kalnabilir. ORDER 
     		BY ieren bir sorgu dnn. Eer ORDER BY ie eleen bir index varsa, PostgreSQL istenen ilk birka  
    		satr ileyebilir, ya da tm sorgu istenen satrlar retilene kadar ilenebilir. </p>
    		
    		<h4><a name="4.3">4.3</a>) psql'in iinde grdgm tablolarn ya da dier
    		eylerin listesini nasl alabilirim?</h4>
    		<p><code>pgsql/src/bin/psql/describe.c</code> iindeki psql kaynak kodunu
    		okuyabilirsiniz. Bu kod, psql'in <code>\</code> ile balayan komutlarnn
    		ktsn olusturan SQL komutlarn ierir. Ayn zamanda, psql'i <code>-E</code>
    		seenei ile balatp, verdiiniz komutlar altrmak iin yapt 
    		sorgularn ktlarn grebilirsiniz.</p>
    		
    		<h4><a name="4.4">4.4</a>) Bir tablodan bir kolonu nasl kaldrabilirim?</h4>
    		<p>Bu zellik (<code>ALTER TABLE DROP COLUMN</code>) 7.3 srm ile gelmitir.
    		Eski srmlerde aadakileri uygulamalsnz: </p>
    		<pre>
    BEGIN;
    LOCK TABLE old_table;
    SELECT ...  -- select all columns but the one you want to remove
    INTO TABLE new_table
    FROM old_table;
    DROP TABLE old_table;
    ALTER TABLE new_table RENAME TO old_table;
    COMMIT;		
    		</pre>
    		
    		<h4><a name="4.5">4.5</a>) Bir satr, tablo ve veritaban iin en
    		fazla byklk nedir?</h4>
    		<p>Snrlar:</p>
    		<p>Veritaban iin en fazla byklk nedir?<br>Snrsz (32 TB'lk veritaban bulunmaktadr)<br><br>
    		Bir tablo iin en fazla byklk nedir?<br>32 TB<br><br>
    		Bir satr iin en fazla byklk nedir?<br>1.6 TB<br><br>
    		Bir alan iin en fazla byklk nedir?<br>1 GB<br><br>
    		Tabloda en fazla satr says katr?<br>Snrsz<br><br>
    		Bir tabloda olabilecek en fazla kolon says katr?<br>Kolon tiplerine bal olarak 250-1600<br><br>
    		Bir tabloda olabilecek en fazla <i>index</i> says katr?<br>Snrsz</p>
    		<p>Tabii ki bunlar aslnda snrsz degildir. Burada belirtilen snrlar, fiziksel
    		snrlarn haricindeki snrlardr. Bo disk alan, hafza/takas alan na bal 
    		snrlamalar vardr. Baarm, snr deerlere yaklatka, ya da deerler ok byk 
    		olduunda debilir.</p>
    		<p>Bir tablo iin byklk snr olan 32 TB, iletim sisteminin byk dosya destei olup
    		olmamasndan bamszdr. Byk tablolar, 1 GB'lik dosyalarda sakland iin, dosya 
    		sistemi snrlarnin bir nemi yoktur.</p>
    		<p>Tablo ve kolon says byklkleri, n tanml blok bykl 32k ya karlarak 
    		arttrlabilir.</p>
    		
    		<h4><a name="4.6">4.6</a>) Tipik bir metin dosyasndaki veriyi saklamak iin ne
    		kadar disk alan gereklidir?</h4>
    		<p>Bir PostgreSQL veritaban, veriyi "<i>flat</i>" metin dosyasnda saklamak iin
    		gereken alann 5 kat fazla disk alanna gereksinim duyabilir.</p>
    		<p>Her satrnda bir tamsay ve metin (<i>text</i>) ieren, 100.000 satrlk bir
    		dosya dnn.  Her satrn ortalama 20 byte olduunu farzedelim. Metin dosyas
    		2.8 MB olacaktr. Bu veriyi tutan PostgreSQL veritaban
    		yaklak 6.4 MB yer kaplayacaktr.</p>
    		<pre>
      36 byte: Her bir satr bal (yaklak)
    + 24 byte: Bir tamsay (int) alan ve bir metin (text) alan 
    +  4 byte: Sayfada tuple a pointer
    ----------------------------------------
      64 byte -> kayt bana</pre>
    		<p>PostgreSQL'de veri sayfas (data page) bykl 8192 byte (8k)dr, dolaysyla:</p>
    		<pre>
    8192 byte -> page bana
    -------------------------  =  Her bir veritaban <i>page</i>' bana 128 satr (yaklak)
      Satr bana 64 byte
      
    100000 veri satr
    --------------------  =  782 veritaban sayfas
         128 satr</pre>
    		<p>782 veritaban sayfas <code>*</code> sayfa bana <code>8192 byte =
    		6,406,144 bytes (6.4 MB)</code></p>
    		<p><i>Index</i>'ler ok fazla yere gereksinim duymazlar, ama <i>index</i>'lenmi
    		veriyi tutacaklarndan byk olabilirler.</p>
    		<p><code>NULL</code> deerler bitmapler iinde tutulur; dolaysyla ok az yer kaplarlar.</p>
    		
    		<h4><a name="4.7">4.7</a>) Veritabannda hangi tablo ya da <i>index</i>'lerin
    		tanmlandn nasl grebilirim?</h4>
    		<p>psql, bu tr bilgileri gstermek iin, <code>\</code> ile balayan bir ok
    		komut sunmaktadr. <code>\?</code> komutu ile bu komutlar grebilirsiniz. Ayrca,
    		bunlar aklayan ve <code>pg_</code> ile balayan ok sayda sistem tablosu
    		bulunmaktadr. Ayn zamanda, <code>psql -l</code> ile tm veritabanlarn
    		listeyelebirsiniz.</p>
    		<p>Ayrca, <code>pgsql/src/tutorial/syscat.source</code> kodunu inceleyebilirsiniz.
    		Bu dosya, veritaban sistem dosyalarndan bilgiyi almak iin gereksinim duyulan
    		bir ok <code>SELECT</code>'leri gsterir.</p>
    		
    		<h4><a name="4.8">4.8</a>) Sorgularm cok yava, ya da <i>index</i>'lerimi
    		kullanmyorlar. Neden?</h4>
    		<p>Indexler her sorgu tarafndan otomatik olarak kullanlmazlar. Indexler eer bir 
    		tablonun bykl minimum bir byklkten fazla ise ve sorgu tablodaki satrlarn sadece kk bir 
    		yzdesini seiyorsa kullanlr. Bunun nedeni, index eriiminin neden olduu raslansal disk eriimi
    		nin diskin ya da tablonun sral okunmasndan daha yavas olabilmesidir.</p>
    
    	 	<p>Bir index'in kullanlp kullanlmayacan belirlemek iin, PostgreSQL tablo hakkndaki 
    		istatistiklere gereksinmesi vardr. Bu istatistikler, <small>VACUUM ANALYZE</small> kullanlarak
    		toplanrlar. Optimizer, istatistikleri kullanarak, tabloda ka satr olduunu ve bilir ve indexin 
    		kullanlp kullanlmayacana daha iyi karar verir. Istatistikler, ayn zamanda en uygun join 
    		srasn ve yntemini belirlemekte ok nemlidir. statistik toplanmas, tablo ierikleri 
    		deitike periyodik olarak yaplmaldr.</p>
    		
    
        <p>Indexler normalde <small>ORDER BY</small> sorgular ya da join ilemlerini gerekletirmek iin
        kullanlmazlar. Ak bir sralamay takip eden sral bir arama (sequential scan), byk bir tabloda index
        aramas yapmaktan genelde daha hzldr.</p>
    
        Ancak, <small>ORDER BY</small> ile birlemi <small>LIMIT</small>
        genellikle bir index kullanacaktr; nk tablonun sadece belirli bir miktar dndrlecektir.
        Aslnda, MAX() ve MIN() fonksiyonlarnn index kullanmamalarndan dolay, bu gibi deerleri ORDER BY ve LIMIT 
        kullanarak da almak olasdr:
    <pre>
        SELECT col
        FROM tab
        ORDER BY col [ DESC ]
        LIMIT 1;
    </pre>
    
        <p>Eer optimizer'n sral arama yapmasnn yanl olduuna inanyorsanz, <code>SET enable_seqscan TO 
    'off'</code> kullann ve index kullanan aramalarn hala daha hzl olup olmadn grn.</p>
    
    		<p><code>LIKE</code> ya da <code>~</code> gibi operatrler kullanyorsanz,
    		<i>index</i>'ler sadece aadaki koullarda kullanlabilir:</p>
    
    		<ul>
    		<li>Arama dizininin ba, dizinin ba ile balanmaldr. Yani,
    		<ul><li><code>LIKE</code> sorgular <code>%</code> ile balamamaldr.</li>
    		<li>Dzenli ifade sorgular <code>^</code> ie balamamaldr.</li></ul></li>
    		<li>Arama metni bir karakter snf ile balayamaz. rnek: <code>[a-e]</code></li>
    		<li><code>ILIKE</code> ve <code>~*</code> gibi  byk/kk harfe duyarsz
    		aramalar <i>index</i>'lerden yararlanmazlar. Onun yerine, blm 4.12'de anlatlan
    		fonksiyonel <i>index</i>'leri kullanabilirsiniz.</li>
    		<li><i>initdb</i> srasnda ntanml <i>C locale</i>'i kullanlmaldr.</li>
    		</ul>
    		
    		<h4><a name="4.9">4.9</a>) <i>query-optimizer</i>'n sorgularm nasl
    		deerlendirdiini, ileme soktuunu nasl grebilirim?</h4>
    		<p><code>EXPLAIN</code> yardm sayfasna baknz.</p>
    		
    		<h4><a name="4.10">4.10</a>) <i>R-tree index</i> nedir?</h4>
    		<p>R-tree index, uzaysal (spatial) verileri indexlemek iin kullanlr. Bir hash
    		index, dizi aramalarnda (range search) kullanlamaz. B-tree index dizi aramalarnda sadece tek 
    		boyutlu almaktadr. R-tree, ok boyutlu veriyi destekler. rnein, eer bir R-tree index point 
    		veri tipi zerinde ina edililebilirse, sistem "select all points within a bounding rectangle"
    		gibi sorgulara daha verimli yantlar verecektir.</p>
    		<p>Orijinal R-tree tasarmn aklayan belge:</p>
    		<p>Guttman, A. "R-trees: A Dynamic Index Structure for Spatial Searching."
    		Proceedings of the 1984 ACM SIGMOD Int'l Conf on Mgmt of Data, 45-57.</p>
    		<p>Bu belgeyi, Stonebraker'n "Readings in Database Systems" kitabnda bulabilirsiniz.</p>
    		<p>Gml R-tree indexleri poligon ve boxlar kullanabilir. Teorik olarak,
    		R-tree indexlerin zelliklerini geniletmek bir miktar aba gerektirir ve bunun nasl 
    		yaplacana dair bir belgemiz henz bulunmamaktadr.</p>
    
    		<h4><a name="4.11">4.11</a>) <i>Genetic Query Optimizer</i> nedir?</h4>
    		<p><i>GEQO</i> modl, <i>Genetic Algorithm(GA)</i> kullanlarak tablolar
    		birletirildiinde sorgu optimizasyonunu hzlandrr. </p>
    		
    		<h4><a name="4.12">4.12</a>) Dzenli ifade (<i>Regular Expression</i>) aramalarn
    		ve byk/kk harfe duyarsz aramalar nasl yapabilirim?
    		Bu byk(kk harfe duyarl aramalar iin <i>index</i>'i nasl kullanabilirim?</h4>
    		<p><code>~</code> operatr dzenli ifade elemesi ve <code>~*</code>  byk/kk
    		harfe duyarsz dzenli ifade elemesi yapar. Byk/kk harfe duyarl olan
    		<code>LIKE</code>'n  byk/kk harfe duyarsz olan biimi <code>ILIKE</code>'tr
    		ve PostgreSQL 7.1 srm ile birlikte gelmitir.</p>
    		<p>Byk-kk harfe duyarsz eitlik karlatrmalar aadaki gibi ifade edilir:</p>
    		<pre>
    SELECT *
    FROM tab
    WHERE lower(col) = 'abc'
    		</pre>
    		<p>Bu standart bir <i>index</i> yaratmayacaktr. Ancak eer fonksiyonel bir
    		<i>index</i> yaratrsanz; o kullanlacaktr:</p>
    		<pre>CREATE INDEX tabindex on tab (lower(col));</pre>
    		
    		<h4><a name="4.13">4.13</a>) Bir sorguda, bir alanin "<code>NULL</code>" olduunu
    		nasl ortaya karabilirim?</h4>
    		<p>Kolonu, <code>IS NULL</code> ve <code>IS NOT NULL</code> ile test edebilirsiniz.</p>
    		
    		<h4><a name="4.14">4.14</a>) esitli karakter tipleri arasndaki farklar nelerdir?</h4>
    		<pre>
    Veri Tipi	     Ad              Not
    --------------------------------------------------
    VARCHAR(n)      varchar         boyut en byk uzunluu verir; sadece verilen kadar veri tutulur.
    CHAR(n)         bpchar          belirtilen uzunlua kadar sonuna  boluk eklenir.
    TEXT            text            uzunlukta herhangi bir st snr yoktur. 
    BYTEA           bytea           variable-length byte array (null-byte safe)
    "char"          char            bir karakter 
    		</pre>
    		<p> adlar (<i>internal name</i>) sistem kataloglarn ve
    		baz hata mesajlarn incelerken greceksiniz.</p>
    		<p>lk drt veri tipi "<i>varlena</i>" tipidir (yani, diskteki ilk 4 bayt uzunluktur;
    		devam da veridir.) Dolaysyla, kullanlan gerek alan, belirtilen alandan biraz
    		daha byktr. Ancak, bu veri tipleri, sktrlmaya tabi tutulabilir; dolaysyla
    		disk alan beklenilenden kk olabilir. <code>VARCHAR(<i>n</i>)</code> bykl
    		artabilen ama en byk uzunluu snrl olan verileri saklamak iin en uygun yntemdir.
    		<code>TEXT</code>, 1 GB bykle kadar olan verileri tutmak iin kullanlr.</p>
    		<p><code>CHAR(<i>n</i>)</code>, ayn uzunluktaki dizilerin saklanmas iin kullanmr.
    		<code>CHAR(<i>n</i>)</code> belirtilen uzunlua kadar boluk ile doldurur; ancak
    		<code>VARCHAR(<i>n</i>)</code> sadece verilen karakterleri saklar. <code>BYTEA</code>
    		binary veri saklamak iindir; ayrca "<code>NULL</code>" bayt ieren deerleri de saklar.
    		Burada anlatlan  veri tipi de benzer baarm karakteristiklere sahiptir.</p>
    		
    		<h4><a name="4.15.1">4.15.1</a>) Nasl <i>serial</i>/otomatik artan
    		(<i>auto-incrementing</i>) bir alan yaratabilirim?</h4>
    		<p>PostgreSQL'de <code>SERIAL</code> veri tipi vardr. Bu veri tipi bir
    		<i>sequence</i> ve kolon zerinde bir <i>index</i> yaratr.</p>
    		<p>rnek, aadaki sorgu:</p>
    		<pre>
    CREATE TABLE person (
        id   SERIAL,
        name TEXT
    );		
    		</pre>
    		<p>buna evrilir:</p>
    		<pre>
    CREATE SEQUENCE person_id_seq;
    CREATE TABLE person (
        id   INT4 NOT NULL DEFAULT nextval('person_id_seq'),
        name TEXT
    );
    CREATE UNIQUE INDEX person_id_key ON person ( id );		
    		</pre>
    		<p><i>Sequenceler</i> hakknda daha fazla bilgi iin <i>create_sequence</i>
    		yardm sayfasna bakabilirsiniz. Her satrn <code>OID</code> alann tekil bir say
    		olarak alabilirsiniz. Ancak, veritabannzn <i>dump</i>'n alp yeniden yklerseniz,
    		<code>OID</code> deerlerini koruyabilmek iin <code>pg_dump</code>'n <code>-o</code>
    		parametresini ya da "<code>COPY WITH OIDS</code>" seeneini kullanmanz gerekecektir.</p>
    
        	<h4><a name="4.15.2">4.15.2</a>) <code>SERIAL</code> giriinin degerini nasl alabilirim?</h4>
    		<p>Bir yaklam, sequence nesnesindeki SERIAL deerini, veriyi girmeden nce nextval() ile alp, 
    		aldnz deeri kendinizin girmesidir. 4.15.1'deki rnek tabloyu kullanarak bir rnek verelim:</p>
    
    		<pre>new_id = execute("SELECT nextval('person_id_seq')");<BR>
        execute("INSERT INTO person (id, name) VALUES (new_id, 'Blaise Pascal')");</pre>
    
    	<P>Dier sorgular iin new_id'de yeni deerin saklanmas gerekir. Otomatik olarak yaratlan SEQUENE nesnesinin ad,
      &lt;tablo ad&gt;_&lt;serial kolonu ad&gt;_seq eklinde olacaktr (&lt; &gt; iaretleri olmadan).</p>
    
    		<p>Alternatif olarak, atanm SERIAL deerini, deer girildikten sonra currval()
    		fonksiyonu ile alabilirsiniz:</p>
    		<pre>
    		execute("INSERT INTO person (name) VALUES ('Blaise Pascal')");
    		new_id = execute("SELECT currval('person_id_seq')");	
    		</pre>
    		<p>Son olarak, n tanml deeri bulmak iin <code>INSERT</code> ifadesinden
    		dnen <code>OID</code> deerini kullanabilirsiniz; ancak bu en az tanabilir
    		zm olacaktr. Perl'de, Edmund Mergl'in <i>DBD:Pg</i> mdl ile birlikte
    		<i>DBI</i> kullanarak, <code>OID</code> deeri <code>$sth->execute()</code>
    		altrldktan sonra <code>$sth->(pg_oid_status)</code> ile alnabilir.</p>
    	
    		<h4><a name="4.15.3">4.15.3</a>) <code>currval()</code> ve <code>nextval()</code>
    		dier kullanclara sorun yaratmaz m?</h4>
    		<p>Hayr. <code>curval()</code>, tm kullanclar deil, backend
    		tarafndan atanan geerli deeri dndrr.</p>
    		
    		<h4><a name="4.15.4">4.15.4</a>) Neden <i>sequence</i> saylar <i>transaction</i>
    		ileminin iptalinden sonra yeniden kullanlyor? Neden <i>sequence/SERIAL</i>
    		kolonumdaki saylarda atlamalar oluyor?</h4>
    		<p>Uyumluluu arttrmak iin, <i>sequence</i> deerleri alan
    		<i>transaction</i>'lara gerektii ekilde aktarlr ve <i>transaction</i>
    		bitene kadar o deer kilitlenmez. Bu, iptal edilen <i>transaction</i>
    		ilemleri nedeniyle boluklara neden olur.</p>
    		
    		<h4><a name="4.16">4.16</a>) OID nedir? TID nedir?</h4>
    		<p>OIDler, tekil satr numaralarna PostgreSQL'in yantdr. PostgreSQL'de yaratlan
    		her say, tekil bir OID alr. initdb ilemi srasnda yaratlan tm OID'ler 16384'ten kktr 
    		(backend/access/transam.h). Kullanclar tarafndan yaratlan tm OID'ler bu sayya eit ya da bu 
    		saydan byktr. Varsaylan durumda, tm bu OIDler sadece bir tablo ya da veritabannda deil, tm 
    		PostgreSQL kurulumunda tekildir.</p>
    
    		<p> PostgreSQL OIDleri, tablolar arasnda satrlar ilikilendirmek iin kendi i tablolarnda 
    		kullanr. Bu OIDler belirli kullanc satrlarn belirtmek iin kullanabilir ve join ilemlerinde 
    		kullanlr. OID deerlerini saklamak iin OID kolon tipini kullanmanz nerinir. Daha hzl bir 
    		eriim iin, OID alannda bir index yaratabilirsiniz.</p>
    
    		<p>OID'ler yeni satrlara, tm veritabanlar tarafnda kullanlan ortak bir alandan atanrlar. Eer 
    		 OID'i baka bir deere eitlemek isterseniz ya da tablonun bir kopyasn orijinal OIDler ile 
    		karmak isterseniz, bu mmkndr:</p>
    		<pre>
    			CREATE TABLE new_table(old_oid oid, mycol int);
    			SELECT old_oid, mycol INTO new FROM old;
    			COPY new TO '/tmp/pgtable';
    			DELETE FROM new;
    			COPY new WITH OIDS FROM '/tmp/pgtable';		
    		</pre>
    		<p>OIDler 4-bit tamsay olarak saklanrlar ve 4 milyarda overflow olacaktr. Kimse 
    		bu sayya ulatna dair bir bilgi iletmedi ve bu snr kimse bu snra ulamadan kaldracaz.</p>
    
    		<p>TIDler, belirli fiziksel satrlar block ve offset deerleri ile belirtmekte kullanlr. TIDler, 
    		satrlar deitiinde ya da yeniden yklendiinde deiirler. Index girdileri tarafndan fiziksel 
    		satrlar gstermek iin kullanlrlar.</p>
    		
    		<h4><a name="4.17">4.17</a>) PostgreSQL'de kullanlan baz
    		terimlerin anlamlar nelerdir?</h4>
    		<p>Kaynak kodun bir ksm ve eski belgeler, daha geni kullanm alan olan terimleri
    		kullanrlar. Bunlarn bazlar:</p>
    		<ul><li>table, relation, class</li>
    		<li>row, record, tuple</li>
    		<li>column, field, attribute</li>
    		<li>retrieve, select</li>
    		<li>replace, update</li>
    		<li>append, insert</li>
    		<li>OID, serial value</li>
    		<li>portal, cursor</li>
    		<li>range variable, table name, table alias</li></ul>
    		<p>Genel veritaban terimleri, 
    		<i><a href="http://hea-www.harvard.edu/MST/simul/software/docs/pkgs/pgsql/glossary/glossary.html">http://hea-www.harvard.edu/MST/simul/software/docs/pkgs/pgsql/glossary/glossary.html</a></i>
    		adresinde bulunabilir.</p>
    		
    		<h4><a name="4.18">4.18</a>) Neden "<i>ERROR: Memory exhausted in AllocSetAlloc()</i>"
    		hatasn alyorum?</h4>
    		<p>Sisteminizde sanal belleinizi tketmi olabilirsiniz, ya da ekirdeiniz
    		belli kaynaklar icin dk bir snra sahip olabilir. <i>postmaster</i>'
    		balatmadan nce aadakileri deneyebilirsiniz:</p>
    		<pre>
    ulimit -d 262144
    limit datasize 256m		
    		</pre>
    		<p>Kabuunuza bal olarak, bunlardan sadece biri olumlu sonu verecektir, ama
    		bu ilem veri segment snrnz arttracak, ve belki de sorgunuzun tamamlanmasn
    		salayacaktr. Bu komut, varolan ileme (<i>current process</i>) ve komut altrldktan
    		sonraki tm alt ilemlere uygulanr. Eer SQL istemcinizle, <i>backend</i>'in ok
    		fazla veri dndrmesi nedeniyle bir sorun yayorsanz, bunu istemciyi balatmadan
    		nce deneyiniz.</p>
    		
    		<h4><a name="4.19">4.19</a>) Hangi PostgreSQL srmn altrdm nasl grebilirim?</h4>
    		<p>psql arabiriminde, <code>select version();</code> yaznz.</p>
    		
    		<h4><a name="4.20">4.20</a>) Neden <i>large-object</i> ilemlerim, "<i>invalid large obj
    		descriptor</i>" hatasn veriyor?</h4>
    		<p><i>Large object</i> ilemlerinizin ularna, yani <code>lo_open</code> ...
    		<code>lo_close</code> komutlarnn evresine, <code>BEGIN WORK</code> ve
    		<code>COMMIT</code> koymanz gerekmektedir;</p>
    		<p>u anda, PostgreSQL kurallar large objectleri transaction commit edildiinde kapatarak 
    	        uygulamaktadr. Dolaysyla handle ile yaplacak ilk ey <i>invalid large obj descriptor</i> hatas 
    		ile sonulanacaktr.Dolaysyla alan kodunuz eer transaction kullanmazsanz hata mesajlar 
    		retecektir.</p>
    		<p>Eer ODBC gibi bir istemci arabirimi kullanyorsanz, <i>auto-commit</i>'i
    		kapatmanz gerekebilir.</p>
    		
    		<h4><a name="4.21">4.21</a>) u andaki zaman ntanml deer olarak
    		kabul eden <b>How do I create a column that will default to the current time?</b></h4>
    		<p>Alttakini kullanabilirsiniz:</p>
    		<pre>
    CURRENT_TIMESTAMP:
    CREATE TABLE test (x int, modtime timestamp DEFAULT CURRENT_TIMESTAMP );
    		</pre>
    		
    		<h4><a name="4.22">4.22</a>) Neden <code>IN</code> kullanan <i>subquery</i>'lerim
    		ok yavas?</h4>
    		<p>7.4 srmnden nce, subqueryler. Eer subquery sadece birka satr ve outer query bol 
    		sayda satr dndryorsa, IN en hzlsdr. Sorgular hzlandrmak iin IN yerine EXISTS 
    		kullann:</p>
    		<pre>
    SELECT *
        FROM tab
        WHERE col1 IN (SELECT col2 FROM TAB2)
    		</pre>
    		<p>sorgusunu, aadaki ile deitirin:</p>
    		<pre>
    SELECT *
        FROM tab
        WHERE EXISTS (SELECT col2 FROM TAB2 WHERE col1 = col2)		
    		</pre>
    		<p>Bu ilemin hzl olmas iin, subcol'un indexlenmi bir kolon olmas gerekmektedir.</p>
    		<p>7.4 srm ve sonrasnda, IN aslnda normal sorgularla ayn karmak join tekniklerini kullanr ve 
    		EXISTS'e tercih edilir.</p>
    
    		<h4><a name="4.23">4.23</a>) <i>Outer join</i> ilemini nasl yapabilirim?</h4>
    		<p>PostgreSQL outer joins islemlerini SQL standartlarn kullanarak
    		gerekletirmektedir. Aada 2 rnek bulunmaktadr:</p>
    		<pre>
    SELECT *
    FROM t1 LEFT OUTER JOIN t2 ON (t1.col = t2.col);		
    		</pre>
    		<p>ya da</p>
    		<pre>
    SELECT *
    FROM t1 LEFT OUTER JOIN t2 ON (t1.col = t2.col);		
    		</pre>
    		<p>Bu zde sorgular t1.col' i t2.col'ye <i>join</i> ederler ve ayn zamanda t1'deki
    		<i>unjoined</i> satrlar (t2'de elenmemi olanlarla) dndrrler. <code>RIGHT
    		JOIN t2</code>'nin <i>unjoined</i> satrlarn ekleyecektir. Bir FULL join, elemi
    		btn satrlar ve t1 ile t2'den tm balanmam (<i>unjoined</i>) satrlar alr.
    		<code>OUTER</code> szc seimseldir ve <code>LEFT</code>, <code>RIGHT</code> ve
    		<code>FULL</code> <i>join</i> ilemlerinde olduu kabul edilir. Sradan <i>join</i>
    		ilemleri <code>INNER JOIN</code> olarak adlandrlr.</p>
    		<p>nceki srmlerde, <code>OUTER JOIN</code>ler <code>UNION</code> ve <code>NOT IN</code>
    		kullanlarak simle edilebiliyordu. rnein, tab1 ve tab2'yi birletirirken, aadaki
    		sorgu iki tablonun dtan balanmasn salar:</p>
    		<pre>
    SELECT tab1.col1, tab2.col2
    FROM tab1, tab2
    WHERE tab1.col1 = tab2.col1
    UNION ALL
    SELECT tab1.col1, NULL
    FROM tab1
    WHERE tab1.col1 NOT IN (SELECT tab2.col1 FROM tab2)
    ORDER BY col1		
    		</pre>
    		
    		<h4><a name="4.24">4.24</a>) Ayn andan birden fazla veritabannda nasl
    		ilem yapabilirim?</h4>
    		<p>Mevcut veritabannz dndaki baka bir veritabannz sorgulamanzn
    		bir yolu bulunmamaktadr. Bunun nedeni, PostgreSQL'in veritabanna zel sistem
    		kataloglar yklemesidir. Bu nedenle, cross-database bir sorgunun nasl
    		davranacan kestirmek zordur.</p>
    		<p>contrib/dblink fonksiyon arlarn kullanarak cross-database sorgulara
    		izin verir. Tabii ki, bir istemci deiik veritabanlarna ayn anda eriim
    		salayabilir ve bilgiyi bu ekilde birletirebilir.</p>
    		
    		<h4><a name="4.25">4.25</a>) Bir fonksiyondan nasl oklu satr ya da 
    		kolon dndrebilirim?</h4>
    		<p>7.3 srmnde, bir fonksiyondan kolaylkla oklu satr ya da stun
    		dndrebilirsiniz.
    		(<i><a href="http://techdocs.postgresql.org/guides/SetReturningFunctions">http://techdocs.postgresql.org/guides/SetReturningFunctions</a></i>)</p>
    		
    		<h4><a name="4.26">4.26</a>) Neden Pl/PgSQL fonksiyonlar iinden
    		gvenli bir ekilde tablo yaratma/kaldrma ilemlerini yapamyoruz?</h4>
    		<p>PL/PgSQL fonksiyon ierikleri <i>cache</i>'ler. Bunun istenmeyen bir taraf,
    		eer bir PL/PgSQL fonksiyonu geici bir tabloya eriiyorsa ve bu tablo ileride
    		kaldrlp yeniden oluturulduktan sonra fonksiyon yeniden arlrsa, fonksiyon
    		almayacaktr; nk <i>cache</i>'lenmi fonksiyon hala eski geici tabloyu
    		gsteriyor olacaktr. zm, geici tablo eriimleri iin PL/PgSQL'de
    		<code>EXECUTE</code> kullanmaktr. Bu, sorgunun her seferinde yeniden ilenmesini
    		salayacaktr.</p>
    		
    		<h4><a name="4.27">4.27</a>) 4.28) Hangi ifreleme seenekleri bulunmaktadr?</h4>
    		<ul><li>contrib/pgcrypto SQL sorgularnda kullanlabilmesi iin
    		ifreleme fonksiyonlar iermektedir.</li>
    		<li> stemciden sunucuya iletiimi ifrelemek iin, sunucuda ssl seenei postgresql.conf iinde 
    		ak olmaldr. Ayrca,pg_hba.conf dosyas iinde host ya da hostssl kayd mutlaka olmaldr ve 
    		istemci sslmode kapatlmamaldr. (Ayn zamanda,PostgreSQL'in doal SSL balantlar dnda ssh ya 
    		da ssl gibi 3.parti ifrelenmi veri iletimi de mmkndr.)</li>
    		<li>Veritaban kullanc ad ve ifreleri 7.3 srm ile birlikte
    		otomatik olarak ifrelenirler. nceki srmlerde, postgresql.conf
    		iindeki PASSWORD_ENCRYPTION seeneini aktif hale getirmeniz gerekmektedir.</li>
    		<li>Sunucunun kendisini ifreli dosya sistemi zerinde altrabilirsiniz.</li></ul>
    		
    		<hr>
    		
    	<h2 align="center">PostgreSQL zelliklerini Geniletmek</h2>
    		
    		<h4><a name="5.1">5.1</a>) Kullanc-tanml bir fonksiyon yazdm.
    		psql'de altrdm zaman neden core dump ediyor?</h4>
    		<p>Sorunun nedeni birden fazla ey olabilir. Kullanc-tanml fonksiyonunuzu
    		stand-alone bir programda altrmay deneyiniz.</p>
    		
    		<h4><a name="5.2">5.2</a>) PostgreSQL'e nasl yeni tipler/fonksiyonlar ekleyebilirim?</h4>
    		<p>almalarnz pgsql-hackers e-posta listesine gnderiniz. Kodunuz
    		incelendikten sonra /contrib dizinine konacaktr.</p>
    		
    		<h4><a name="5.3">5.3</a>) Bir <i>tuple</i> dondrmek icin bir C fonksiyonunu nasil yazarm?</h4>
    		<p>PostgreSQL 7.3 srm ile birlikte, C, PL/PgSQL ve SQL kullanlarak tablo-dndren
    		fonksiyonlar tamamen desteklenmektedir. Ayrntl bilgi iin
    		<i><a href="http://www.postgresql.com/docs/7.3/interactive/user.html">PostgreSQL 7.3.2
    		Kullanc Rehberi</a></i>'ne bakabilrisiniz. Bir rnei contrib/tablefunc
    		iinde bulabilirsiniz.</p>
    		
    		<h4><a name="5.4">5.4</a>) Bir kaynak dosyasnda deiiklik yaptm. Yeniden derlememe
    		ramen deiiklik geerli olmuyor. Neden?</h4>
    		<p>Makefile'lar include dosyalar iin tam bir bamllk iermezler. 
    		ncelikle make clean, ardndan da baska bir make ilemi yapmanz gerekir.
    		GCC kullanyorsanz, configure betiinin --enable-depend seeneini, derleyicinin
    		bamllklar otomatik olarak hesaplamas iin kullanabilirsiniz.</p>
    		
    </body></html>