FAQ_turkish

                  PostgreSQL iin Ska Sorulan Sorular (SSS)
                                       
   Son gncelleme : 15 Kasm 2004 Pazartesi - 15:03:23
   
   Current maintainer: Bruce Momjian (pgman@candle.pha.pa.us)
   
   evirenler : Devrim Gndz (devrim@tdmsoft.com)
   Nicolai Tufar (ntufar@tdmsoft.com)
   Volkan YAZICI (volkany@phreaker.net)
   
   Bu belgenin en gncel hali,
   http://www.PostgreSQL.org/docs/faqs/FAQ_turkish.html ve
   http://www.gunduz.org/seminer/pg/FAQ_turkish.html adreslerinde
   grlebilir.
   
   Platforma zel sorularnz, http://www.PostgreSQL.org/docs/index.html
   adresinde yantlanr.
     _________________________________________________________________
   
                               Genel Sorular
                                      
   1.1) PostgreSQL nedir? Nasl okunur?
   1.2) PostgreSQL'in haklar nedir?
   1.3) PostgreSQL, hangi Unix platformlarnda alr?
   1.4) Hangi Unix olmayan uyarlamalar bulunmaktadr?
   1.5) PostgreSQL'i nereden indirebilirim?
   1.6) Destei nereden alabilirim?
   1.7) En son srm nedir?
   1.8) Hangi belgelere ulaabilirim?
   1.9) Bilinen hatalar ya da eksik zelliklere nereden ulasabilirim?
   1.10) Nasl SQL renebilirim?
   1.11) PostgreSQL 2000 ylna uyumlu mudur?
   1.12) Gelitirme takmna nasl katlabilirim??
   1.13) Bir hata raporunu nasl gnderebilirim?
   1.14) PostgreSQL, dier VTYS(DBMS) lerle nasl karlatrlabilir?
   1.15) PostgreSQL'e maddi adan nasl destek olabilirim?
   
                         Kullanc/istemci Sorular
                                      
   2.1) PostgreSQL iin ODBC srcleri var m?
   2.2) PostgreSQL'i web sayfalarnda kullanabilmek iin hangi aralar
   bulunmaktadr?
   2.3) PostgreSQL'in grafik kullanc arabirimi var mdr?
   2.4) PostgreSQL ile iletiimi kurabilmek iin hangi dilleri
   kullanabilirim?
   
                             Ynetimsel Sorular
                                      
   3.1) PostgreSQL'i /usr/local/pgsql dizininden baka dizinlere nasl
   kurabilirim?
   3.2) Postmaster' balattmda Bad System Call ya da core dumped
   mesaj alyorum. Neden?
   3.3) Postmaster' balattmda, IpcMemoryCreate hatas alyorum.
   Neden?
   3.4) Postmaster', balattmda, IpcSemaphoreCreate hatas alyorum.
   Neden?
   3.5) Dier bilgisayarlarn benim PostgreSQL veritaban sunucuma
   balantlarn nasl kontrol edebilirim?
   3.6) Veritaban motorunu daha iyi baarm icin nasl ayarlayabilirim?
   3.7) Hangi hata ayklama zellikleri bulunmaktadr?
   3.8) Balanmaya alrken, neden "Sorry, too many clients" hatasn
   alyorum. Neden?
   3.9) pgsql_tmpdizinin iindeki dosyalar nelerdir?
   3.10) PostgreSQL srmlerini ykseltmek iin neden bir dump/reload
   ilemi gerekletirmek zorundaym?
   3.11) Nasl bir donanm kullanmalym?br>
   
                             letimsel Sorular
                                      
   4.1) Binary cursor ve normal cursor arasndaki fark nedr?
   4.2) Sorgunun sadece ilk birka satrn nasl SELECT edebilirim?
   4.3) psql'in iinde grdgm tablolarn ya da dier eylerin listesini
   nasl alabilirim?
   4.4) Bir tablodan bir kolonu nasl kaldrabilirim?
   4.5) Bir satr, tablo ve veritaban iin en fazla byklk nedir?
   4.6) Tipik bir metin dosyasndaki veriyi saklamak iin ne kadar disk
   alan gereklidir?
   4.7) Veritabannda hangi tablo ya da index'lerin tanmlandn nasl
   grebilirim?
   4.8) Sorgularm cok yava, ya da index'lerimi kullanmyorlar. Neden?
   4.9) Query-optimizer'n sorgularm nasl deerlendirdiini, ileme
   soktuunu nasl grebilirim?
   4.10) R-tree index nedir?
   4.11) Genetic Query Optimizer nedir?
   4.12) Dzenli ifade (Regular Expression) aramalarn ve byk/kk
   harfe duyarsz aramalar nasl yapabilirim? Bu byk/kk harfe
   duyarl aramalar iin index'i nasl kullanabilirim?
   4.13) Bir sorguda, bir alann NULL olduunu nasl ortaya
   karabilirim?
   4.14) esitli karakter tipleri arasndaki farklar nelerdir?
   4.15.1) Nasl serial/otomatik artan (auto-incrementing) bir alan
   yaratabilirim?
   4.15.2) Serial giriinin deerini nasl alabilirim?
   4.15.3) currval() ve nextval() dier kullanclara sorun yaratmaz m?
   4.15.4) Neden sequence saylarn transaction ileminin iptalinden
   sonra yeniden kullanlyor? Neden sequence/SERIAL kolonumdaki
   saylarda atlamalar oluyor?
   4.16) OID nedir? TID nedir?
   4.17) PostgreSQL' de kullanlan baz terimlerin anlamlar nelerdir?
   4.18) Neden "ERROR: Memory exhausted in AllocSetAlloc()" hatasn
   alyorum?
   4.19) Hangi PostgreSQL srmn alstrdm nasl grebilirim?
   4.20) Neden large-object ilemlerim, "invalid large obj descriptor"
   hatasn veriyor?
   4.21) u andaki zaman ntanml deer olarak kabul eden kolonu nasl
   yaratrm?
   4.22) Neden IN kullanan subquery'lerim ok yava?
   4.23) Outer join ilemini nasl yapabilirim?
   4.24) Ayn anda birden fazla veritabannda nasl ilem yapabilirim?
   4.25) Bir fonksiyondan nasl oklu satr ya da kolon dndrebilirim?
   4.26) Neden Pl/PgSQL fonksiyonlar iinden gvenli bir ekilde tablo
   yaratma/kaldrma ilemlerini yapamyoruz?
   4.27) Hangi ifreleme seenekleri bulunmaktadr?
   
                    PostgreSQL zelliklerini Geniletmek
                                      
   5.1) Kullanc-tanml bir fonksiyon yazdm. psql'de altrdm
   zaman neden core dump ediyor?
   5.2) PostgreSQL'e nasl yeni veri tipleri/fonksiyonlar ekleyebilirim?
   5.3) Bir tuple dndrmek iin bir C fonksiyonunu nasl yazarm?
   5.4) Bir kaynak dosyasnda deiiklik yaptm. Yeniden derlememe ramen
   deiiklik geerli olmuyor. Neden?
     _________________________________________________________________
   
                               Genel Sorular
                                      
    1.1) PostgreSQL nedir? Nasl okunur?
    
   PostgreSQL, Post-Gres-Q-L. olarak okunur
   
   PostgreSQL, yeni-nesil VTYS aratrma prototipi olan POSTGRES
   veritaban ynetim sisteminin gelitirilmesidir. POSTGRES'in zengin
   veri tiplerini ve gl veri modelini tutarken, SQL'in gelitirilmi
   alt kmesi olan PostQuel dilini kullanr. PostgreSQL cretsizdir ve
   kaynak kodu ak datlr.
   
   PostgreSQL, PostgreSQL gelitirme listesine ye olan bir Internet
   gelitirici takm tarafndan gelitirilir. u andaki koordinatr,
   Marc G. Fournier (scrappy@PostgreSQL.org). (Bu takma nasl
   katlacagnz renmek iin 1.6 numaral maddeyi okuyunuz.) Bu takm,
   tm PostgreSQL geliiminden sorumludur.
   
   PostgreSQL 1.01 srmnn yazarlar Andrew Yu ve Jolly Chen idi.
   Bunlarn dnda bir ka kisi de uyarlama, hata ayklama ve kodun
   gelitirilmesi iin alsmt. PostgreSQL'in tredii orijinal
   Postgres kodu, lisans, lisansst ve akademisyenler tarafndan,
   Professor Michael Stonebraker (University of California, Berkeley)
   koordinatrlgnde yazlmtr.
   
   Berkley'deki yazlmn ad Postgres idi. SQL uyumluluu 1995'te
   eklenince, ad Postgres 95 oldu. 1996 ylnn sonlarnda ad
   PostgreSQL olarak deitirildi.
   
    1.2) PostgreSQL'in haklar nedir?
    
   PostgreSQL Data Base Management System
   
   Portions Copyright (c) 1996-2007, PostgreSQL Global Development Group
   Portions Copyright (c) 1994-6 Regents of the University of California
   
   Permission to use, copy, modify, and distribute this software and its
   documentation for any purpose, without fee, and without a written
   agreement is hereby granted, provided that the above copyright notice
   and this paragraph and the following two paragraphs appear in all
   copies.
   
   IN NO EVENT SHALL THE UNIVERSITY OF CALIFORNIA BE LIABLE TO ANY PARTY
   FOR DIRECT, INDIRECT, SPECIAL, INCIDENTAL, OR CONSEQUENTIAL DAMAGES,
   INCLUDING LOST PROFITS, ARISING OUT OF THE USE OF THIS SOFTWARE AND
   ITS DOCUMENTATION, EVEN IF THE UNIVERSITY OF CALIFORNIA HAS BEEN
   ADVISED OF THE POSSIBILITY OF SUCH DAMAGE.
   
   THE UNIVERSITY OF CALIFORNIA SPECIFICALLY DISCLAIMS ANY WARRANTIES,
   INCLUDING, BUT NOT LIMITED TO, THE IMPLIED WARRANTIES OF
   MERCHANTABILITY AND FITNESS FOR A PARTICULAR PURPOSE. THE SOFTWARE
   PROVIDED HEREUNDER IS ON AN "AS IS" BASIS, AND THE UNIVERSITY OF
   CALIFORNIA HAS NO OBLIGATIONS TO PROVIDE MAINTENANCE, SUPPORT,
   UPDATES, ENHANCEMENTS, OR MODIFICATIONS.
   
   stteki metin klasik ak-kod lisans olan BSD lisansdr. Kaynak
   kodun nasl kullanlabileceine dair snrlamalar yoktur. Bu lisans
   seviyoruz. Deitirme niyetimiz bulunmamaktadr.
   
    1.3) PostgreSQL, hangi Unix platforlarnda alr?
    
   Genel olarak, modern bir Unix-uyumlu platform PostgreSQL'i
   altracaktr. Ayrntl bilgi iin kurulum belgelerine
   bakabilirsiniz.
   
    1.4) Hangi Unix olmayan uyarlamalar bulunmaktadr?
    
   PostgreSQL 8.0 srm ile , PostgreSQL artk Win2000, WinXP ve Win2003
   gibi Microsoft Windows NT tabanl iletim sistemlerinde doal olarak
   almaya balamtr. Paketlenmi bir kurulum program,
   http://pgfoundry.org/projects/pginstaller. adresinden indirilebilir.
   
   Ayrca, http://forge.novell.com adresinde Novell Netware 6 portu
   bulunmaktadr.
   
    1.5) PostgreSQL'i nereden indirebilirim?
    
   PostgreSQL iin ana anonim ftp sitesi ftp://ftp.PostgreSQL.org/pub
   adresidir. Yanslar iin, ana web sayfamza bakabilirsiniz.
   
    1.6) Nereden destek alabilirim?
    
   Ana e-posta listesi : pgsql-general@PostgreSQL.org. PostgreSQL
   konusundaki tartmalara aktr. ye olmak iin, aadaki satrlar
   e-postanzn body ksmna (konu ksmna deil) yazp,
   pgsql-general-request@PostgreSQL.org adresine gnderin:
subscribe
end

   Ayn zamanda, bir digest listesi bulunmaktadr. Bu listeye ye olmak
   iin, pgsql-general-digest-request@PostgreSQL.org adresine, body
   ksmnda
subscribe
end

   yazan bir e-posta atmanz yeterli olacaktr.
   
   Digest postalar, ana liste 30k civarnda e-postaya ulatnda yelere
   gnderilmektedir.
   
   Bug'lar iin bir e-posta listesi bulunmaktadr. Bu listeye ye olmak
   iin, pgsql-bugs-request@PostgreSQL.org adresine, body ksmnda
subscribe
end

   yazan bir e-posta atmanz yeterli olacaktr.
   
   Ayn zamanda, gelitiriciler iin tartma listesi bulunmaktadr. Bu
   listeye ye olmak iin, pgsql-hackers-request@PostgreSQL.org adresine,
   body ksmnda
subscribe
end

   yazan bir e-posta atmanz yeterli olacaktr.
   
   Bunun dndaki e-posta listelerine ve PostgreSQL hakknda bilgiye,
   PostgreSQL WWW ana sayfasndan ulasabilirsiniz:
   http://www.PostgreSQL.org
   
   Ayn zamanda, EFNet zerinde, #PostgreSQL adl bir IRC kanal
   bulunmaktadr. Bunun iin, irc -c '#PostgreSQL' "$USER"
   irc.phoenix.net Unix komutunu kullanabilirsiniz.
   
   Ticari destek veren firmalarn listesine
   
   http://www.postgresql.org/users-lounge/commercial-support.html
   
   adresinden ulabilirsiniz.
   
    1.7) En son srm nedir?
    
   PostgreSQL'in son srm 7.4.6'dr.
   
   Her 6-8 ayda ana srm karlmas planlanmaktadr.
   
    1.8) Hangi belgelere ulaabilirim?
    
   Datmn iinde, kitapklar, kitapk sayfalar ve baz kk
   rnekler verilmektedir. /doc dizinine baknz. Ayrca, bu el
   kitapklarn online olarak http://www.PostgreSQL.org/docs/
   adresinden inceleyebilirsiniz.
   
   http://www.PostgreSQL.org/docs/awbook.html ve
   http://www.commandprompt.com/ppbook adreslerinde PostgreSQL kitaplar
   bulunmaktadr. PostgreSQL kitablarnn listesine,
   http://www.ca.PostgreSQL.org/books/ adresinden ulaaiblirsiniz.
   Ayrca, PostgreSQL konusundaki teknik makalelere de
   http://techdocs.PostgreSQL.org/ adresinden ulaabilirsiniz.
   
   psql'in, \d ile baslayan veri tipler, operatorler, fonksiyonlar,
   aggregate'ler, vb. ile ilgili gzel komutlar vardr.
   
   Web sitemiz daha fazla belgeyi iermektedir.
   
    1.9) Bilinen hatalar ya da eksik zelliklere nereden ulaabilirim?
    
   PostgreSQL SQL-92 uyumluluu iindedir, standartlardan fazla da
   zellikleri bulunmaktadr. Bilinen hatalar, eksik zellikler ve
   gelecek ile ilgili planlar iin TODO listesine baknz.
   
    1.10) Nasl SQL renebilirim?
    
   http:/www.PostgreSQL.org/docs/awbook.html adresindeki kitap SQL
   gretecektir. http://www.commandprompt.com/ppbook adresinde de bir
   baska PostgreSQL kitab bulunmaktadr.
   
   http://www.intermedia.net/support/sql/sqltut.shtm,
   http://ourworld.compuserve.com/homepages/graeme_birchall/HTM_COOK.HTM
   http://sqlcourse.com ve http://sqlcourse2.com adreslerinde de gzel
   belgeler bulunmaktadr.
   
   Bir bakas da, http://members.tripod.com/er4ebus/sql/index.htm
   adresinde bulunan "Teach Yourself SQL in 21 Days, Second Edition"
   kitabdr.
   
   Baz kullanclarmz da u kitab nermektedirler: "The Practical SQL
   Handbook, Bowman, Judith S., et al.,Addison-Wesley". Bazlar ise "The
   Complete Reference SQL, Groff et al., McGraw-Hill" kitabn
   nermektedirler.
   
    1.11) PostgreSQL 2000 ylna uyumlu mudur?
    
   Evet.
   
    1.12) Gelitirme takmna nasl katlabilirim?
    
   ncelikle, en son kaynak kodunu indirin ve web sitemizdeki ya da
   datmn iindeki PostgreSQL Developer belgesini okuyun. Ardndan,
   pgsql-hackers ve pgsql-patches listelerine ye olun. nc olarak da,
   pgsql-pacthes listesine yksek kalitede yamalar gnderin.
   
   PostgreSQL CVS arivine eriim izni olan, 10 kadar gelitirici
   bulunmaktadr. Hepsi defalarca, dier kiilerin yaptndan ok daha
   yksek-kaliteli yamalar gndermilerdir. Ayrca biz de bu
   gelitiricilerin ekledikleri yamalarn yksek kalitede olduuna
   gveniyoruz.
   
    1.13) Bir hata raporunu nasl gnderebilirim?
    
   PostgreSQL BugTool sayfasna gidiniz. O sayfada bir bug bildirmek iin
   neleri yapmanz gerektii anlatlmtr.
   
   Ayrca, ftp://ftp.PostgreSQL.org/pub ftp adresimizde, yeni bir
   PostgreSQL srm ya da yamas olup olmadni kontrol ediniz.
   
    1.14) PostgreSQL, diger DBMS'lerle nasl karlastrlabilir?
    
   Bir yazlmn gcn lmek iin eitli yollar vardr: Yazlmn
   zellikleri, baarm, gvenilirlii, destei ve creti.
   
   zellikler:
   
   PostgreSQL mevcut byk ticari veritabanlarnn, transaction,
   subselect, trigger, view, foreign key referential integrity ve
   sophisticated locking gibi (user-defined types), rules, inheritance ve
   lock cakmalarn drmek iin multi-version uyumluluk zellikleri
   bulunmaktadr.
   
   Performans (Baarm):
   
   PostgreSQL, dier ticari ve ak kaynak kodlu veritabanlaryla yakn
   baarm salar. Baz alardan daha hzldr, dier alardan da
   yavatr. MySQL ya da daha zayf veritabanlar ile
   karlatrldnda, INSERT/UPDATE ilemlerinde, transaction bazl
   alstmz iin daha yavaz. MySQL, yukardaki "zellikler"
   ksmnda belirtilenlerden hi birine sahip deildir. Biz, baarmmz
   her srmde arttrsak da, esneklik ve gelimi zellikler iin
   yaplanm durumdayz. PostgreSQL'i MySQL ile karlatran u web
   sitesine bakabilirsiniz: http://openacs.org/why-not-mysql.html
   
   Gvenilirlik:
   
   DBMS'lerin gvenilir olmas gerketii, yoksa deerleri olmayacan
   dnyoruz. ok iyi test edilmi, dengeli alsan minimum sayda hata
   ieren kod sunmaya alyoruz. Her bir srm en az 1 aylk beta
   testlerinden geirilmektedir. Srm gemiine bakarsanz, retime
   hazr, dengeli ve kararl kodlar sunduumuzu grebilirsiniz. Bu
   alanda, dier veritaban yazlmlarna stnlmz olduuna
   inanmaktayz.
   
   Destek:
   
   E-posta listemiz, oluan herhangi bir sorunu zebilecek byk sayda
   kullanc ve gelitirici grubunu ierir. Sorununuz iin, en az bir
   ticari veritaban kadar rahat zm bulabilirsiniz. Gelistiricilere,
   kullanc grubuna, belgelere ve kaynak koda direk olarak eriebilme,
   PostgreSQL desteini, dier DBMS'lere gre daha nemli klar.
   Gereksinimi olanlara, ticari destek verilebilir. (Destek iin 1.6
   blmne baknz.)
   
   Fiyat:
   
   Ticari ve ticari olmayan tm kullanmlarnz iin PostgreSQL
   cretsizdir. Kodumuzu, yukarda belirtilen BSD-stili lisanstaki
   snrlamalar hari, rnnzn iine ekleyebilirsiniz.
   
    1.15) PostgreSQL'e maddi adan nasl destek olabilirim?
    
   PostgreSQL, 1996 ylndan beri 1. snf altyapya sahiptir. Bunun
   iin, yllar boyu alp bu altyapy oluturup yneten Marc
   Fournier'e teekkrler.
   
   Bir ak kaynak kodlu proje iin, kaliteli altyap ok nemlidir. Bu
   altyap, projenin kesilmesini nler ve projenin ilerlemesini
   hzlandrr.
   
   Tabii ki bu altyap ucuz deildir. lerin yrmesi iin eitli ylk
   ve anlk harcamalarmz olmaktadr. Eer siz ya da irketinizin bu
   abamza bata bulunabilecek paras varsa, ltfen
   http://store.pgsql.com/ adresine gidiniz ve bata, hibede bulununuz.
   
   Web sayfasnn 'PostgreSQL Inc.' den bahsetmesine ramen, "katkda
   bulunanlar" (contributors) maddesi sadece PostgreSQL projesini
   desteklemek iindir ve belirli bir irketin para kayna deildir.
   isterseniz, balant adresine bir ek gnderebilirsiniz.
     _________________________________________________________________
   
                         Kullanc/stemci Sorular
                                      
    2.1) PostgreSQL icin ODBC srcleri var m?
    
   iki tane ODBC srcs bulunmaktadr: PsqlODBC ve OpenLink ODBC.
   
   PsqlODBC'i
   http://gborg.postgresql.org/project/psqlodbc/projdisplay.php
   adresinden indirebilirsiniz.
   
   OpenLink ODBC http://www.openlinksw.com adresinden alnabilir.Bu
   src, kendi standart ODBC istemci yazlm ile alstndan,
   destekledikleri her platformda (Win, Mac, Unix, VMS) PostgreSQL ODBC
   bulunmalidir.
   
   cretsiz srm olmakla beraber, ticari kalitede destek almak
   isteyenlere satmak isteyeceklerdir. Sorularnz ltfen
   postgres95@openlink.co.uk adresine gnderiniz.
   
    2.2) PostgreSQL'i web sayfalarnda kullanabilmek iin hangi aralar
    bulunmaktadr?
    
   http://www.webreview.com/ adresinde, arka planda veritaban alstran
   Web sayfalar iin giri seviyesinde bilgi bulunmaktadr.
   
   Web ile btnleme iin, PHP () mkemmel bir arabirim sunar.
   
   Karmak sorunlar iin, ou kisi Perl arabirimini ve CGI.pm ya da
   mod_perl kullanr.
   
    2.3) PostgreSQL'in grafik kullanc arabirimi var mdr?
    
   eitli grafik arabirimlerimiz bulunmaktadr. Bunlarn arasnda,
   PgAccess (http://www.pgaccess.org/), PgAdmin II
   (http://www.pgadmin.org/, sadece Win32 iin), RHDB Admin
   (http://sources.redhat.com/rhdb/) ve Rekall
   (http://www.thekompany.com/products/rekall/) bulunmaktadr. Ayrca,
   PostgreSQL iin web tabanl bir arabirim olan PHPPgAdmin
   (http://phppgadmin.sourceforge.net/) bulunmaktadr.
   
   Daha ayrntl liste iin
   http://techdocs.postgresql.org/guides/GUITools adresine
   bakabilirsiniz.
   
    2.4) PostgreSQL ile iletiimi kurabilmek iin hangi dilleri kullanabilirim?
    
     * C (libpq)
     * Embedded C (ecpg)
     * Java (jdbc)
     * Python (PyGreSQL)
     * TCL (libpgtcl)
       
   Dierleri iin, http://gborg.postgresql.org adresindeki
   Drivers/Interfaces blmne bakabilirsiniz.
     _________________________________________________________________
   
                             Ynetimsel Sorular
                                      
    3.1) PostgreSQL'i, /usr/local/pgsql dizininden baka dizinlere nasl
    kurabilirim?
    
   configure betiini alstrrken, --prefix seeneini veriniz.
   
    3.2) postmaster'i baslattgmda, a Bad System Call ya da core dumped mesaj
    alyorum. Neden?
    
   Bunun birok nedeni olabilir. Ancak ilk kontrol edilmesi gereken sey,
   ekirdeginize System V uzantlarnn kurulu olup olmadgn kontrol
   etmek olabilir. PostgreSQL shared memory ve semaphores iin ekirdek
   destegine gereksinim duyar.
   
    3.3) postmaster'i balattmda, pcMemoryCreate hatas alyorum. Neden?
    
   Ya ekirdeinizde shared memory desteiniz dzgnce
   yaplandrlmamtr, ya da ekirdeinizdeki mevcut shared memory
   miktarn bytmeniz gerekecektir. Gereksinim duyacanz miktar,
   mimarinize ve postmaster iin ayarladgnz tampon ile backend ilemi
   saysna baldr. Tm sistemler iin, tamponlar ve ilemlerde
   ntanml saylarla, ~ 1MB kadar yere gereksinmeniz olacaktr.
   PostgreSQL 7.3.2 Sistem Yneticileri Rehberi'ne, shared memory ve
   semaphorelar hakkndaki ayrntl bilgi iin bakabilirsiniz.
   
    3.4) postmaster' balattmda, pcSemaphoreCreate hatas alyorum. Neden?
    
   Eer hata, "pcSemaphoreCreate: semget failed (No space left on
   device)" ise, ekirdeiniz yeterli semaphore ile yaplandrlmam
   demektir. Postgres, her bir potansiyel backend iin bir semaphore
   gereksinimi duyar. Geici bir zm, postmaster backend ilemleri
   iin daha az miktarda snrla balatmak olabilir. -N'i varsaylan
   deer olan 32'den kk bir deerle balatnz. Daha kalc bir zm,
   ekirdeinizin SEMMNS ve SEMMNI parametrelerini ykseltmek olacaktr.
   
   almayan semaphore'lar ar veritaban ilemlerinde kme
   yaratabilirler.
   
   Eer hata mesajnz baka bir ey ise, ekirdeinizde semaphore
   desteini yaplandrmam olabilirsiniz. Shared memory ve
   semaphore'lar hakkndaki daha ayrntl bilgi iin PostgreSQL 7.3.2
   Sistem Yneticileri Rehberi'ne bakabilirsiniz.
   
    3.5) Diger bilgisayarlarn benim PostgreSQL veritaban sunucuma
    balantlarn nasl kontrol edebilirim?
    
   n tanml olarak, PostgreSQL sadece yerel makineden Unix domain
   sockets kullanarak balanlmasna izin verir. Diger makineler,
   postmaster'a -i etiketini geirmezseniz ve $PGDATA/pg_hba.conf
   dosyasn dzenleyerek host-based authentication'a olanak vermezseniz,
   balant yapamayacaklardr.
   
    3.6) Veritabani motorunu daha iyi baarm iin nasl ayarlayabilirim?
    
   Index'ler sorgular hzlandrabilir. EXPLAIN komutu, PostgreSQL'in
   sorgunuzu nasl yorumladn ve hangi index'leri kullandn
   grmenize izin verir.
   
   Eer cok fazla INSERT ilemi yapyorsanz, bunlar byk bir toplu
   ilem dosyaskullanp COPY komutu ile veritabanna girmeyi deneyiniz.
   Bu, tekil INSERT'lerden daha hzldr. kinci olarak, BEGIN
   WORK/COMMIT transaction blou iinde olmayan ifadeler kendi
   transaction'larndaym gibi dnlr. oklu ifadeleri tek bir
   transaction blou iinde yapabilirsiniz. Bu, transaction overhead'ini
   drecektir. Tek bir transaction blou iinde birden ok ifadeyi
   altrmay deneyebilirsiniz. Bu da ayn ekilde, transaction
   overhead'ini drr.
   
   eitli ayarlama seenekleri mevcuttur. fsync() ilemini, postmaster'
   -o -F seenei ile balatarak devre d brakabilirsiniz. Bu ilem,
   fsync()'lerin her transactiondan sonra diski flush etmesini
   engelleyecektir.
   
   Ayn zamanda, postmaster'i -B seenei ile balatp, backend ilemleri
   tarafndan kullanlan shared memory buffers saylarn
   arttrabilirsiniz. Eer bu parametreyi ok yksek tutarsanz,
   ekirdeinizin shared memory blgesindeki limiti ama olaslnz
   yznden postmaster balayamayabilir. Her bir tampon (buffer) 8K'dr.
   ntanml say ise 64 tampondur.
   
   Ayn ekilde, backend'in -S seeneini geici sralamalar iin backend
   sreleri tarafndan kullanlacak hafzay arttrmak amacyla
   kullanabilirsiniz. -S seenei kilobayt cinsinden deer alr ve n
   tanml deeri 512'dir (512 K)
   
   Tablolardaki veriyi bir index'e elemek amacyla gruplama iin CLUSTER
   komutunu kullanabilirsiniz. Ayrntl bilgi iin CLUSTER komutunun
   yardm sayfasna bakabilirsiniz.
   
    3.7) Hangi hata ayklama zellikleri bulunmaktadr?
    
   PostgreSQL, hata ayklama amacyla kullanlabilecek durum bilgisi
   rapor eden eitli zeliklere sahiptir.
   
   ncelikle, configure betiini --enable-cassert seeneiyle
   altrrsanz, bir ok assert() backend calmasn gzlemler ve
   beklenmeyen bir durumda program durdurur.
   
   Postmaster ve postgres eitli hata ayklama seeneklerine sahiptir.
   ncelikle, postmaster' balattnzda, standart kty ve hatalar
   bir log dosyasna ynlendirdiinize emin olun:
cd /usr/local/pgsql
./bin/postmaster >server.log 2>&1 &

   Bu ilem PostgreSQL ana dizinine server.log dosyas yerletirecektir.
   Bu dosya sunucunun yaad sorunlar ya da hatalar hakknda yararl
   bilgiler ierir. -d seenei, hata ayklama seviyesini belirten bir
   rakam ile kullanlr. Yksek hata ayklama seviyelerinin byk log
   dosyalar oluturacan unutmaynz.
   
   Eer postmaster almyorsa, postgres backend'ini komut satrndan
   altrabilir ve SQL ifadenizi direk olarak yazabilirsiniz. Bu sadece
   hata ayklama amacyla nerilir. Burada, noktal virgln deil de
   yeni bir satrn sorguyu sonlandrdn unutmaynz. Eer hata
   ayklama sembolleri ile derlediyseniz, ne olduunu grmek iin bir
   hata ayklayc kullanabilirsiniz. backend postmaster'dan
   balatlmadndan, edeer bir ortamda almamaktadr ve
   locking/backend etkileim sorunlar artabilir.
   
   Eer postmaster alyorsa, bir pencerede psql'i altrn ve psql
   tarafndan kullanlan postgres srecinin sre numarasn (PID) bulun.
   Postgres sreci ile ilikilendirmek iin bir hata ayklarc kullann.
   Sorgular psql aracl ile altrabilirsiniz. Eer postgres
   balangcnda hata ayklamak istiyorsanz, PGOPTIONS="-W n" seeneini
   ayarlayabilir ve psql'i balatabilirsiniz. Bu ilem, balangcn n
   saniye kadar gecikmesini salayacaktr; bylece hata ayklaycy
   srece ilikilendirdikten sonra balang srecinin devam etmesini
   salayabilirsiniz.
   
   postgres program hata ayklama ve baarm lmleri iin -s, -A ve -t
   seeneklerine sahiptir.
   
    3.8) Balanmaya alrken, neden "Sorry, too many clients" hatasn
    alyorum?
    
   Postmaster'n ezamanl olarak balatabilecei backend sreleri
   snrlarn arttrmanz gerekmektedir.
   
   n tanml deer 32 sretir. Bunu, postmaster' uygun -N deeri ile
   ya da postgresql.conf dosyasn dzenleyerek yeniden balatmakla
   arttrabilirsiniz.
   
   Eer -N deerini 32'den byk yapacaksanz, ayn zamanda -B deerini
   de deitirmeniz gerektiini unutmayn. -B, -N'nin en az 2 kat kadar
   olmaldr; daha iyi baarm iin bu sayy daha da arttrmalsnz.
   Yksek saydaki backend sreleri iin, eitli ekirdek yaplandrma
   parametrelerini arttrmanz gerekecektir. Yaplmas gerekenler,
   SHMMAX, SEMMNS, SEMMNI, NPROC, MAXUPRC ve alabilecek dosyalarn
   maksimum says olan NFILE ve NINODE deerlerini kartrmaktr. Bunun
   nedeni, PostgreSQL'in izin verilen backend srelerinin says
   zerinde bir snr olmasdr. Bylelikle sistem kaynaklarnn dna
   klmayacaktr.
   
   PostgreSQL'in 6.5 srmne kadar, en fazla backend says 64 idi ve
   bunu deitirmek iin include/storage/sinvaladt.h dosyas iindeki
   MaxBAckendid sabitini deitirdek sonra yazlm yeniden derlemek
   gerekiyordu.
   
    3.9) pgsql_tmp dizinin iindeki dosyalar nelerdir?
    
   Sorgu alstrc (query executer) tarafndan yaratlan geici
   dosyalardr. rnegin, bir sralama ORDER BY ile yaplacaksa ve
   sralama backend'in -s parametresinin izin verdiinden daha fazla
   alana gereksinim duyuyorsa, ekstra veriyi tutmak iin geici dosyalar
   yaratlr.
   
   Geici dosyalar, eer sralama srasnda backend gmezse otomatik
   olarak silinecektir. Eer alan durumda bir backend'iniz yoksa,
   pg_tempNNN.NN dosyalarn silmeniz gvenlidir.
   
    3.10) PostgreSQL srmlerini ykseltmek iin neden bir dump/reload ilemi
    gerekletirmek zorundaym?
    
   PostgreSQL takm ara srmlerde sadece kk deiiklikler
   yapmaktadr; bu yzden 7.2 srmnden 7.2.1'e ykseltmek dump/restore
   ilemi gerekmemektedir. Ancak, esas srmlerde (rnek: 7.2'den 7.3'e)
   ounlukla sistem tablolarnn ve veri dosyalarnn i yaps
   deitirilir. Bu deiiklikler ounlukla karmaktr; dolaysyla
   veri dosyalarnn geriye dnk uyumluluu ilemlerini yapmyoruz. Dump
   ilemi, veriyi genel biimde alacandan yeniden ykleme esnasnda
   veri, yeni i biime uygun ekilde yerletirilecektir.
   
   Disk biiminin deimedii srmlerde, pg_upgrade betii gncellemenin
   bir dump/restore gerektirmeden yaplmasn salayacaktr. pg_upgrade
   betiinin o srm iin bulunup bulunmadn srm notlar iinde
   bulabilirsiniz.
   
    3.11) Nasl bir donanm kullanmalym?
    
   PC donanm tamamen uyumlu olduu iin, insanlar tm PC donanmlarnn
   ayn kalitede olduunu dnrler. Oysa byle deildir. ECC RAM, SCSI
   ve kaliteli anakartlar daha ucuz donanmlara gre daha ok
   gvenilirlerdir ve baarmlar daha yksektir. PostgreSQL hemen hemen
   tm donanmda alabilmektedir, ancak gvenilirlik ve baarm nemli
   ise donanm seeneklerini ok iyi aratrmak gereklidir. E-posta
   listelerimi donanmlarla ilgili sorular ve de ticaret iin
   kullanlabilir.
     _________________________________________________________________
   
                             letimsel Sorular
                                      
    4.1) Binary cursor ve normal cursor arasndaki fark nedir?
    
   DECLARE yardm sayfasna baknz.
   
    4.2) Sorgunun sadece ilk birka satrn nasl SELECT edebilirim?
    
   FETCH yardm sayfasna baknz, ya da SELECT ... LIMIT ... kullannz.
   
   lk birka satr almak isteseniz bile, tm sorgu deerlendirilmek
   durumunda kalnabilir. ORDER BY ieren bir sorgu dnn. Eer ORDER
   BY ie eleen bir index varsa, PostgreSQL istenen ilk birka satr
   ileyebilir, ya da tm sorgu istenen satrlar retilene kadar
   ilenebilir.
   
    4.3) psql'in iinde grdgm tablolarn ya da dier eylerin listesini
    nasl alabilirim?
    
   pgsql/src/bin/psql/describe.c iindeki psql kaynak kodunu
   okuyabilirsiniz. Bu kod, psql'in \ ile balayan komutlarnn ktsn
   olusturan SQL komutlarn ierir. Ayn zamanda, psql'i -E seenei ile
   balatp, verdiiniz komutlar altrmak iin yapt sorgularn
   ktlarn grebilirsiniz.
   
    4.4) Bir tablodan bir kolonu nasl kaldrabilirim?
    
   Bu zellik (ALTER TABLE DROP COLUMN) 7.3 srm ile gelmitir. Eski
   srmlerde aadakileri uygulamalsnz:
BEGIN;
LOCK TABLE old_table;
SELECT ...  -- select all columns but the one you want to remove
INTO TABLE new_table
FROM old_table;
DROP TABLE old_table;
ALTER TABLE new_table RENAME TO old_table;
COMMIT;
                
    4.5) Bir satr, tablo ve veritaban iin en fazla byklk nedir?
    
   Snrlar:
   
   Veritaban iin en fazla byklk nedir?
   Snrsz (32 TB'lk veritaban bulunmaktadr)
   Bir tablo iin en fazla byklk nedir?
   32 TB
   Bir satr iin en fazla byklk nedir?
   1.6 TB
   Bir alan iin en fazla byklk nedir?
   1 GB
   Tabloda en fazla satr says katr?
   Snrsz
   Bir tabloda olabilecek en fazla kolon says katr?
   Kolon tiplerine bal olarak 250-1600
   Bir tabloda olabilecek en fazla index says katr?
   Snrsz
   
   Tabii ki bunlar aslnda snrsz degildir. Burada belirtilen snrlar,
   fiziksel snrlarn haricindeki snrlardr. Bo disk alan,
   hafza/takas alan na bal snrlamalar vardr. Baarm, snr
   deerlere yaklatka, ya da deerler ok byk olduunda debilir.
   
   Bir tablo iin byklk snr olan 32 TB, iletim sisteminin byk
   dosya destei olup olmamasndan bamszdr. Byk tablolar, 1 GB'lik
   dosyalarda sakland iin, dosya sistemi snrlarnin bir nemi
   yoktur.
   
   Tablo ve kolon says byklkleri, n tanml blok bykl 32k ya
   karlarak arttrlabilir.
   
    4.6) Tipik bir metin dosyasndaki veriyi saklamak iin ne kadar disk alan
    gereklidir?
    
   Bir PostgreSQL veritaban, veriyi "flat" metin dosyasnda saklamak
   iin gereken alann 5 kat fazla disk alanna gereksinim duyabilir.
   
   Her satrnda bir tamsay ve metin (text) ieren, 100.000 satrlk bir
   dosya dnn. Her satrn ortalama 20 byte olduunu farzedelim. Metin
   dosyas 2.8 MB olacaktr. Bu veriyi tutan PostgreSQL veritaban
   yaklak 6.4 MB yer kaplayacaktr.
  36 byte: Her bir satr bal (yaklak)
+ 24 byte: Bir tamsay (int) alan ve bir metin (text) alan
+  4 byte: Sayfada tuple a pointer
----------------------------------------
  64 byte -> kayt bana

   PostgreSQL'de veri sayfas (data page) bykl 8192 byte (8k)dr,
   dolaysyla:
8192 byte -> page bana
-------------------------  =  Her bir veritaban page' bana 128 satr (yaklak)
  Satr bana 64 byte

100000 veri satr
--------------------  =  782 veritaban sayfas
     128 satr

   782 veritaban sayfas * sayfa bana 8192 byte = 6,406,144 bytes (6.4
   MB)
   
   Index'ler ok fazla yere gereksinim duymazlar, ama index'lenmi veriyi
   tutacaklarndan byk olabilirler.
   
   NULL deerler bitmapler iinde tutulur; dolaysyla ok az yer
   kaplarlar.
   
    4.7) Veritabannda hangi tablo ya da index'lerin tanmlandn nasl
    grebilirim?
    
   psql, bu tr bilgileri gstermek iin, \ ile balayan bir ok komut
   sunmaktadr. \? komutu ile bu komutlar grebilirsiniz. Ayrca,
   bunlar aklayan ve pg_ ile balayan ok sayda sistem tablosu
   bulunmaktadr. Ayn zamanda, psql -l ile tm veritabanlarn
   listeyelebirsiniz.
   
   Ayrca, pgsql/src/tutorial/syscat.source kodunu inceleyebilirsiniz. Bu
   dosya, veritaban sistem dosyalarndan bilgiyi almak iin gereksinim
   duyulan bir ok SELECT'leri gsterir.
   
    4.8) Sorgularm cok yava, ya da index'lerimi kullanmyorlar. Neden?
    
   Indexler her sorgu tarafndan otomatik olarak kullanlmazlar. Indexler
   eer bir tablonun bykl minimum bir byklkten fazla ise ve sorgu
   tablodaki satrlarn sadece kk bir yzdesini seiyorsa kullanlr.
   Bunun nedeni, index eriiminin neden olduu raslansal disk eriimi nin
   diskin ya da tablonun sral okunmasndan daha yavas olabilmesidir.
   
   Bir index'in kullanlp kullanlmayacan belirlemek iin, PostgreSQL
   tablo hakkndaki istatistiklere gereksinmesi vardr. Bu istatistikler,
   VACUUM ANALYZE kullanlarak toplanrlar. Optimizer, istatistikleri
   kullanarak, tabloda ka satr olduunu ve bilir ve indexin kullanlp
   kullanlmayacana daha iyi karar verir. Istatistikler, ayn zamanda
   en uygun join srasn ve yntemini belirlemekte ok nemlidir.
   statistik toplanmas, tablo ierikleri deitike periyodik olarak
   yaplmaldr.
   
   Indexler normalde ORDER BY sorgular ya da join ilemlerini
   gerekletirmek iin kullanlmazlar. Ak bir sralamay takip eden
   sral bir arama (sequential scan), byk bir tabloda index aramas
   yapmaktan genelde daha hzldr.
   Ancak, ORDER BY ile birlemi LIMIT genellikle bir index
   kullanacaktr; nk tablonun sadece belirli bir miktar
   dndrlecektir. Aslnda, MAX() ve MIN() fonksiyonlarnn index
   kullanmamalarndan dolay, bu gibi deerleri ORDER BY ve LIMIT
   kullanarak da almak olasdr:
    SELECT col
    FROM tab
    ORDER BY col [ DESC ]
    LIMIT 1;

   Eer optimizer'n sral arama yapmasnn yanl olduuna
   inanyorsanz, SET enable_seqscan TO 'off' kullann ve index kullanan
   aramalarn hala daha hzl olup olmadn grn.
   
   LIKE ya da ~ gibi operatrler kullanyorsanz, index'ler sadece
   aadaki koullarda kullanlabilir:
     * Arama dizininin ba, dizinin ba ile balanmaldr. Yani,
          + LIKE sorgular % ile balamamaldr.
          + Dzenli ifade sorgular ^ ie balamamaldr.
     * Arama metni bir karakter snf ile balayamaz. rnek: [a-e]
     * ILIKE ve ~* gibi byk/kk harfe duyarsz aramalar index'lerden
       yararlanmazlar. Onun yerine, blm 4.12'de anlatlan fonksiyonel
       index'leri kullanabilirsiniz.
     * initdb srasnda ntanml C locale'i kullanlmaldr.
       
    4.9) query-optimizer'n sorgularm nasl deerlendirdiini, ileme
    soktuunu nasl grebilirim?
    
   EXPLAIN yardm sayfasna baknz.
   
    4.10) R-tree index nedir?
    
   R-tree index, uzaysal (spatial) verileri indexlemek iin kullanlr.
   Bir hash index, dizi aramalarnda (range search) kullanlamaz. B-tree
   index dizi aramalarnda sadece tek boyutlu almaktadr. R-tree, ok
   boyutlu veriyi destekler. rnein, eer bir R-tree index point veri
   tipi zerinde ina edililebilirse, sistem "select all points within a
   bounding rectangle" gibi sorgulara daha verimli yantlar verecektir.
   
   Orijinal R-tree tasarmn aklayan belge:
   
   Guttman, A. "R-trees: A Dynamic Index Structure for Spatial
   Searching." Proceedings of the 1984 ACM SIGMOD Int'l Conf on Mgmt of
   Data, 45-57.
   
   Bu belgeyi, Stonebraker'n "Readings in Database Systems" kitabnda
   bulabilirsiniz.
   
   Gml R-tree indexleri poligon ve boxlar kullanabilir. Teorik
   olarak, R-tree indexlerin zelliklerini geniletmek bir miktar aba
   gerektirir ve bunun nasl yaplacana dair bir belgemiz henz
   bulunmamaktadr.
   
    4.11) Genetic Query Optimizer nedir?
    
   GEQO modl, Genetic Algorithm(GA) kullanlarak tablolar
   birletirildiinde sorgu optimizasyonunu hzlandrr.
   
    4.12) Dzenli ifade (Regular Expression) aramalarn ve byk/kk harfe
    duyarsz aramalar nasl yapabilirim? Bu byk(kk harfe duyarl aramalar
    iin index'i nasl kullanabilirim?
    
   ~ operatr dzenli ifade elemesi ve ~* byk/kk harfe duyarsz
   dzenli ifade elemesi yapar. Byk/kk harfe duyarl olan LIKE'n
   byk/kk harfe duyarsz olan biimi ILIKE'tr ve PostgreSQL 7.1
   srm ile birlikte gelmitir.
   
   Byk-kk harfe duyarsz eitlik karlatrmalar aadaki gibi
   ifade edilir:
SELECT *
FROM tab
WHERE lower(col) = 'abc'
                
   Bu standart bir index yaratmayacaktr. Ancak eer fonksiyonel bir
   index yaratrsanz; o kullanlacaktr:
CREATE INDEX tabindex on tab (lower(col));

    4.13) Bir sorguda, bir alanin "NULL" olduunu nasl ortaya karabilirim?
    
   Kolonu, IS NULL ve IS NOT NULL ile test edebilirsiniz.
   
    4.14) esitli karakter tipleri arasndaki farklar nelerdir?
    
Veri Tipi            Ad              Not
--------------------------------------------------
VARCHAR(n)      varchar         boyut en byk uzunluu verir; sadece verilen kadar veri tutulur.
CHAR(n)         bpchar          belirtilen uzunlua kadar sonuna  boluk eklenir.
TEXT            text            uzunlukta herhangi bir st snr yoktur.
BYTEA           bytea           variable-length byte array (null-byte safe)
"char"          char            bir karakter
                
    adlar (internal name) sistem kataloglarn ve baz hata
   mesajlarn incelerken greceksiniz.
   
   lk drt veri tipi "varlena" tipidir (yani, diskteki ilk 4 bayt
   uzunluktur; devam da veridir.) Dolaysyla, kullanlan gerek alan,
   belirtilen alandan biraz daha byktr. Ancak, bu veri tipleri,
   sktrlmaya tabi tutulabilir; dolaysyla disk alan beklenilenden
   kk olabilir. VARCHAR(n) bykl artabilen ama en byk uzunluu
   snrl olan verileri saklamak iin en uygun yntemdir. TEXT, 1 GB
   bykle kadar olan verileri tutmak iin kullanlr.
   
   CHAR(n), ayn uzunluktaki dizilerin saklanmas iin kullanmr.
   CHAR(n) belirtilen uzunlua kadar boluk ile doldurur; ancak
   VARCHAR(n) sadece verilen karakterleri saklar. BYTEA binary veri
   saklamak iindir; ayrca "NULL" bayt ieren deerleri de saklar.
   Burada anlatlan  veri tipi de benzer baarm karakteristiklere
   sahiptir.
   
    4.15.1) Nasl serial/otomatik artan (auto-incrementing) bir alan
    yaratabilirim?
    
   PostgreSQL'de SERIAL veri tipi vardr. Bu veri tipi bir sequence ve
   kolon zerinde bir index yaratr.
   
   rnek, aadaki sorgu:
CREATE TABLE person (
    id   SERIAL,
    name TEXT
);
                
   buna evrilir:
CREATE SEQUENCE person_id_seq;
CREATE TABLE person (
    id   INT4 NOT NULL DEFAULT nextval('person_id_seq'),
    name TEXT
);
CREATE UNIQUE INDEX person_id_key ON person ( id );
                
   Sequenceler hakknda daha fazla bilgi iin create_sequence yardm
   sayfasna bakabilirsiniz. Her satrn OID alann tekil bir say
   olarak alabilirsiniz. Ancak, veritabannzn dump'n alp yeniden
   yklerseniz, OID deerlerini koruyabilmek iin pg_dump'n -o
   parametresini ya da "COPY WITH OIDS" seeneini kullanmanz
   gerekecektir.
   
    4.15.2) SERIAL giriinin degerini nasl alabilirim?
    
   Bir yaklam, sequence nesnesindeki SERIAL deerini, veriyi girmeden
   nce nextval() ile alp, aldnz deeri kendinizin girmesidir.
   4.15.1'deki rnek tabloyu kullanarak bir rnek verelim:
new_id = execute("SELECT nextval('person_id_seq')");

    execute("INSERT INTO person (id, name) VALUES (new_id, 'Blaise Pascal')");

   Dier sorgular iin new_id'de yeni deerin saklanmas gerekir.
   Otomatik olarak yaratlan SEQUENE nesnesinin ad, <tablo ad>_<serial
   kolonu ad>_seq eklinde olacaktr (< > iaretleri olmadan).
   
   Alternatif olarak, atanm SERIAL deerini, deer girildikten sonra
   currval() fonksiyonu ile alabilirsiniz:
                execute("INSERT INTO person (name) VALUES ('Blaise Pascal')");
                new_id = execute("SELECT currval('person_id_seq')");
                
   Son olarak, n tanml deeri bulmak iin INSERT ifadesinden dnen OID
   deerini kullanabilirsiniz; ancak bu en az tanabilir zm
   olacaktr. Perl'de, Edmund Mergl'in DBD:Pg mdl ile birlikte DBI
   kullanarak, OID deeri $sth->execute() altrldktan sonra
   $sth->(pg_oid_status) ile alnabilir.
   
    4.15.3) currval() ve nextval() dier kullanclara sorun yaratmaz m?
    
   Hayr. curval(), tm kullanclar deil, backend tarafndan atanan
   geerli deeri dndrr.
   
    4.15.4) Neden sequence saylar transaction ileminin iptalinden sonra
    yeniden kullanlyor? Neden sequence/SERIAL kolonumdaki saylarda atlamalar
    oluyor?
    
   Uyumluluu arttrmak iin, sequence deerleri alan transaction'lara
   gerektii ekilde aktarlr ve transaction bitene kadar o deer
   kilitlenmez. Bu, iptal edilen transaction ilemleri nedeniyle
   boluklara neden olur.
   
    4.16) OID nedir? TID nedir?
    
   OIDler, tekil satr numaralarna PostgreSQL'in yantdr.
   PostgreSQL'de yaratlan her say, tekil bir OID alr. initdb ilemi
   srasnda yaratlan tm OID'ler 16384'ten kktr
   (backend/access/transam.h). Kullanclar tarafndan yaratlan tm
   OID'ler bu sayya eit ya da bu saydan byktr. Varsaylan durumda,
   tm bu OIDler sadece bir tablo ya da veritabannda deil, tm
   PostgreSQL kurulumunda tekildir.
   
   PostgreSQL OIDleri, tablolar arasnda satrlar ilikilendirmek iin
   kendi i tablolarnda kullanr. Bu OIDler belirli kullanc
   satrlarn belirtmek iin kullanabilir ve join ilemlerinde
   kullanlr. OID deerlerini saklamak iin OID kolon tipini kullanmanz
   nerinir. Daha hzl bir eriim iin, OID alannda bir index
   yaratabilirsiniz.
   
   OID'ler yeni satrlara, tm veritabanlar tarafnda kullanlan ortak
   bir alandan atanrlar. Eer OID'i baka bir deere eitlemek
   isterseniz ya da tablonun bir kopyasn orijinal OIDler ile karmak
   isterseniz, bu mmkndr:
                        CREATE TABLE new_table(old_oid oid, mycol int);
                        SELECT old_oid, mycol INTO new FROM old;
                        COPY new TO '/tmp/pgtable';
                        DELETE FROM new;
                        COPY new WITH OIDS FROM '/tmp/pgtable';
                
   OIDler 4-bit tamsay olarak saklanrlar ve 4 milyarda overflow
   olacaktr. Kimse bu sayya ulatna dair bir bilgi iletmedi ve bu