diff --git a/doc/FAQ_polish b/doc/FAQ_polish new file mode 100644 index 0000000000000000000000000000000000000000..d89b8ea7abebcd1ac9f72a04761cdd3661cb9846 --- /dev/null +++ b/doc/FAQ_polish @@ -0,0 +1,1174 @@ + + Frequently Asked Questions (FAQ) o PostgreSQL + + Ostatnia aktualizacja: Thu Apr 18 00:44:51 EDT 2002 + + Obecny maintainer: Bruce Momjian (pgman@candle.pha.pa.us) + + Tl/umaczenie: Marcin Mazurek (m.mazurek@netsync.pl) + + Najbardziej aktualna wersje tego dokumentu mozna znalezc pod adresem: + http://www.PostgreSQL.org/docs/faq-english.html. + + Odpowiedzi na pytania dotyczace konkretnych system�w operacyjnych + mozna znalezc pod adresem: + http://www.PostgreSQL.org/users-lounge/docs/faq.html. + _________________________________________________________________ + + Pytania og�lne + + 1.1) Co to jest PostgreSQL? Jak to wymawiac? + 1.2) Jaka licencja chroniony jest PostgreSQL? + 1.3) Na jakich systemach Unixowych dzial/a PostreSQL? + 1.4) Na jakich nie-Unixowych systemach dzial/a PostgreSQL? + 1.5) Skad moge sciagnac PostgreSQL? + 1.6) Gdzie mozna szukac wsparcia technicznego? + 1.7) Jaka jest ostatnia dostepna wersja? + 1.8) Jaka dokumentacja jest dostepna? + 1.9) Gdzie moge znalezc informacje o znanych bl/edach czy brakujacych + rozwiazanich? + 1.10) Jak moge sie nauczyc SQL? + 1.11) Czy PostgreSQL ma rozwiazany problem Y2K? + 1.12) Jak moge sie przyl/aczyc do grupy os�b bezposrednio pracujacych + nad rozwojem PostgreSQL? + 1.13) Jak moge zgl/aszac bl/edy? + 1.14) Jak mozna por�wnac PostgreSQL w stosunku do innych DBMS? + 1.15) W jaki spos�b moge wesprzec finansowo PostgreSQL? + + Pytania uzytkownik�w + + 2.1) Czy sa jakies driwery ODBC dla PostgreSQL? + 2.2) Jakie istnieja narzedzia pozwalajace na dostep do PostgreSQL + przez www? + 2.3) Czy istnieje jakies GUI dla PostgreSQL? Narzedzie do + raportowania? Interfejs dla "embedded query language"? + 2.4) Za pomoca jakich jezyk�w programowania mozna sie komunikowac z + PostgreSQL? + + Pytania administratora + + 3.1) Jak moge zainstalowac PostgreSQL w innej lokalizacji niz + /usr/local/pgsql? + 3.2) Podczas startu postmaster'a, otrzymuje komunikat: Bad System Call + lub "core dumped". Dlaczego? + 3.3) Podczas startu postmaster'a, otrzymuje komunikato bl/edzie: + IpcMemoryCreate. Dlaczego? + 3.4) Podczas startu postmaster'a, otrzymuje komunikat o bl/edzie: + IpcSemaphoreCreate. Dlaczego? + 3.5) W jaki spos�b moge kontrolowac pol/aczenia z innych host�w? + 3.6) Jak powinienem skonfigurowac system baz danych aby uzyskac lepsza + wydajnosc? + 3.7) Jakie sa mozliwosci wyszukiwania bl/ed�w? + 3.8) Skad sie bierze komunikat: "Sorry, too many clients" podczas + pr�by pol/aczenia sie z baza danych? + 3.9) Co to za pliki typu pg_sorttempNNN.NN , kt�re znajduja sie w + katalogu z plikami bazy danych? + + Pytania dotyczace uzytkowania + + 4.1) Jaka jest r�znica pomiedzy kursorami binarnymi (binary cursors) i + zwykl/ymi kursorami (normal cursors)? + 4.2) Jak moge pobrac za pomoca SELECT jedynie kilka pierwszych wynik�w + zapytania? + 4.3) Jak moge uzyskac liste wszystkich tabel czy innych rzeczy pod + psql? + 4.4) Jak usunac kolumne z tabeli? + 4.5) Jaki jest maksymalny rozmiar dla rzedu, tabeli i bazy danych? + 4.6) Jak duzo miejsca w bazie danych jest potrzebne aby przechowac + dane ze zwyczajnego pliku tekstowego? + 4.7) Jak moge sprawdzic jakie tabele, klucze, bazy danych i + uzytkownicy sa utworzeni? + 4.8) Moje zapytania sa wolne lub nie uzywaja kluczy. Dlaczego? + 4.9) Jak moge sprawdzic w jakis spos�b "query optimizer" wykonuje moje + zapytanie? + 4.10) Co to jest "R-tree index"? + 4.11) Co to jest "Genetic Query Optimizer"? + 4.12) Jak moge uzywac wyrazen regularnych w zapytaniach i zapytan + case-insensitive w wyrazeniach regularnych? Jak korzystac z indeks�w + dla zapytan case-insensitive? + 4.13) Jak sprawdzic w zapytaniu czy pole ma wartosc NULL? + 4.14) Jaka jest r�znica pomiedzy r�znymi typami tekstowymi (character + types)? + 4.15.1) Jak moge utworzyc pole typu int, kt�re samo zwieksza swoja + wartosc? + 4.15.2) Jak pobrac wartosc pola typu SERIAL po wykonaniu insert'u? + 4.15.3) Czy uzycie currval() i nextval() nie doprowadzi do "race + condition" z innymi uzytkownikami? + 4.15.4) Dlaczego numery sekwencji nie sa ponownie uzywane przy + przerwaniu transakcji? Skad sie biora luki w numerowaniu kolumny + tabeli sekwencjami/SERIALem? + 4.16) Co to jest OID? Co to jest TID? + 4.17) Jakie jest znaczenie niekt�rych termin�w w PostgreSQL? + 4.18) Skad bierze sie ten bl/ad: "ERROR: Memory exhausted in + AllocSetAlloc()"? + 4.19) Jak sprawdzic jakiej wersji PostgreSQL uzywam? + 4.20) Dlaczego operacje, kt�re wykonuje na duzych obiektach + "large-object" zwracaja komunikat: "invalid large obj descriptor"? + 4.21) Jak stworzyc kolumne kt�rej domyslna wartoscia bedzie biezacy + czas? + 4.22) Dlaczego zapytania uzywajace IN sa takie wolne? + 4.23) Jak wykonac "outer join"? + 4.24) Jak wykonywac zapytanie uzywajace kilku baz danych jednoczesnie? + 4.25) Jak zwr�cic w funkcji wiele rzed�w lub kolumn? + + Rozwijanie PostgreSQL + + 5.1) Napisal/em wl/asna funkcje. Kiedy uzyje jej w psql, program + zrzuca pamiec (dump core)? + 5.2) Jak moge dodac/zgl/osic nowe typy czy funkcje do PostgreSQL? + 5.3) Jak napisac funkcje C zwracajaca krotke (tuple)? + 5.4) Zmienil/em plik zr�dl/owy. Dlaczego po rekompilacji nie widac + zmiany? + _________________________________________________________________ + + Pytania og�lne + + 1.1) Co to jest PostgreSQL? Jak to wymawiac? + + PostgreSQL wymawia sie Post-Gres-kju-el. + + PostgreSQL jest rozszerzeniem systemu zarzadzania bazami danych - + POSTGRES, kolejna generacja rozwojowego prototypu DBMS. Mimo, ze + PostgreSQL zachowal/ bardzo dobrze zbudowany model danych (data model) + i bogaty zestaw typ�w danych POSTGRES'a, zastapil/ PostQuel'owy jezyk + zapytan z rozbudowanym podzbiorem jezyka SQL. PostgreSQL jest + oprogramowaniem darmowym z dostepnymi cal/ymi zr�dl/ami. + + Rozw�j PostgreSQL jest prowadzony przez grupe ludzi z Internetu, + komunikujacych sie poprzez mailowe listy dyskusyjne PostgreSQL. + Obecnym koordynatorem jest Marc G. Fournier (scrappy@PostgreSQL.org). + (Zobacz ponizej jak sie przyl/aczyc). Ta grupa ludzi jest + odpowiedzialna za cal/y rozw�j PostgreSQL. + + Autorami PostgreSQL 1.01 byli Andrew Yu and Jolly Chen. Wiele innych + os�b pomogl/o przy portowaniu, testowaniu, debugowaniu, i rozwijaniu + kodu. Oryginalny kod Postgresa, na kt�rym zostal/ oparty PostgreSQL, + byl/ wysil/kiem student�w oraz pracownik�w pracujacych pod + kierownictwem profesora Michael'a Stonebraker'a z University of + California w Berkeley. + + Oryginalna nazwa oprogramowania w Berkeley byl/ Postgres. Po dodaniu + obsl/ugi SQL w 1995, nazwa zostal/a zmieniona na Postgres95. Pod + koniec roku 1996 nazwa zostal/a zmieniona na PostgreSQL. + + 1.2) Jaka licencja chroniony jest PostgreSQL? + + PostgreSQL objety jest nastepujaca licencja: + + PostgreSQL Data Base Management System + + Portions copyright (c) 1996-2002, PostgreSQL Global Development Group + Portions Copyright (c) 1994-6 Regents of the University of California + + Permission to use, copy, modify, and distribute this software and its + documentation for any purpose, without fee, and without a written + agreement is hereby granted, provided that the above copyright notice + and this paragraph and the following two paragraphs appear in all + copies. + + IN NO EVENT SHALL THE UNIVERSITY OF CALIFORNIA BE LIABLE TO ANY PARTY + FOR DIRECT, INDIRECT, SPECIAL, INCIDENTAL, OR CONSEQUENTIAL DAMAGES, + INCLUDING LOST PROFITS, ARISING OUT OF THE USE OF THIS SOFTWARE AND + ITS DOCUMENTATION, EVEN IF THE UNIVERSITY OF CALIFORNIA HAS BEEN + ADVISED OF THE POSSIBILITY OF SUCH DAMAGE. + + THE UNIVERSITY OF CALIFORNIA SPECIFICALLY DISCLAIMS ANY WARRANTIES, + INCLUDING, BUT NOT LIMITED TO, THE IMPLIED WARRANTIES OF + MERCHANTABILITY AND FITNESS FOR A PARTICULAR PURPOSE. THE SOFTWARE + PROVIDED HEREUNDER IS ON AN "AS IS" BASIS, AND THE UNIVERSITY OF + CALIFORNIA HAS NO OBLIGATIONS TO PROVIDE MAINTENANCE, SUPPORT, + UPDATES, ENHANCEMENTS, OR MODIFICATIONS. + + Tekst powyzej, jest klasyczna licencja BSD. Nie posiada ona zadnych + restrykcji co do uzywania kodu zr�dl/owego. Podoba nam sie i nie + zamierzamy jej zmieniac. + + 1.3) Na jakich systemach Unixowych dzial/a PostreSQL? + + PostgreSQL powinien dzial/ac na wszystkich nowych Unix-podobnych + systemach. Platformy, kt�re zostal/y szczeg�l/owo przetestowane + podczas publikowania PostgreSQL sa wymienione w dokumentacji + opisujacej instalacje. + + 1.4) Na jakich nie-Unixowych systemach dzial/a PostgreSQL? + + Klient + + Mozliwa jest kompilacja bibliteki C libpq C, psql oraz innych + interfejs�w i uruchamianie ich na platformie MS Windows. W tym wypadku + klient jest uruchamiany na MS Windows a z serwerem komunikuje sie + poprzez TCP/IP. Serwer moze dzial/ac na dowolnej wspieranej platformie + Unixowej. Plik win31.mak jest dol/aczony do zr�del/, aby mozna byl/o + stworzyc biblioteke libpq oraz program psql dzial/ajace w srodowisku + Win32. PostgreSQL moze sie takze komunikowac z klientami ODBC. + + Serwer + + Serwer moze byc uruchamiany na Windows NT i Win2k uzywajac bibliotek + Cygwin, Cygnus Unix/NT. W pliku pgsql/doc/FAQ_MSWIN znajdujacym sie w + zr�dl/ach lub pod adresem: MS Windows FAQ na naszych stronach. Nie + planujemy tworzyc portu przeznaczonego docelowo dla platformy + Microsoft. + + 1.5) Skad mozna sciagnac PostgreSQL? + + Gl/�wny serwer ftp z dostepem "anonymous" dla PostgreSQL znajduje sie + ftp://ftp.PostgreSQL.org/pub. jesli szukasz mirror�w sprawdz nasza + gl/�wna strone www. + + 1.6) Gdzie mozna szukac wsparcia technicznego? + + Adres gl/�wnej listy mailowej: pgsql-general@PostgreSQL.org. Jest ona + przeznaczona dyskusjom dotyczacym spraw zwiazanych z PostgreSQL. Zeby + zapisac sie na liste, wyslij email z nastepujacymi liniami w tresci + maila (nie w temacie): + subscribe + end + + na adres: pgsql-general-request@PostgreSQL.org. + + Dostepna jest takze lista wysyl/ajaca digesty. Aby zapisac sie na nia, + wyslij email na adres: pgsql-general-digest-request@PostgreSQL.org z + trescia maila zawierajaca: + subscribe + end + + Digesty sa wysyl/ane do czl/onk�w listy, kiedy na gl/�wna liste dotrze + ok 30k wiadomosci. + + Dostepna jest takze lista poswiecona bl/edom znalezionym w PostgreSQL. + Aby zapisac sie na nia wyslij email na adres: + pgsql-bugs-request@PostgreSQL.org z trescia maila zawierajaca: + subscribe + end + + Lista poswiecona dyskusjom developer�w jest dostepna pod adresem: + pgsql-hackers-request@PostgreSQL.org Aby sie na nia zapisac wyslij na + jej adres mail z trescia: + subscribe + end + + Dodatkowe informacje o listach mailowych dotyczacych PostgreSQL mozna + znalezc na stronach WWW PostgreSQL pod adresem: + + http://www.PostgreSQL.org + + W sieci EFNet istnieje kanal/ IRC #PostgreSQL. Ja, do pol/aczenia sie + z kanal/em uzywam Unixowego polecenia irc -c '#PostgreSQL' "$USER" + irc.phoenix.net. + + Lista firm oferujacych wsparcie na zasadach komercyjnych znajduje sie + pod adresem: + http://www.postgresql.org/users-lounge/commercial-support.html. + + 1.7) Jaka jest ostatnia dostepna wersja? + + Ostatnia dostepna wersja PostgreSQL to 7.2.1. + + Planujemy publikowanie kolejnych wersji co cztery miesiace. + + 1.8) Jaka dokumentacja jest dostepna? + + Kilka manuali, stron podecznika man, oraz kilka przykl/ad�w do + testowania sa zal/aczone w samej dystrybucji. Znajduja sie one w + katalogu /doc. Manual moze byc takze przegladany poprzez strony www + pod adresem http://www.PostgreSQL.org/users-lounge/docs/. + + Istnieja takze dwie ksiazki dostepne online pod adresami + http://www.PostgreSQL.org/docs/awbook.html i + http://www.commandprompt.com/ppbook/. Lista ksiazek o PostgreSQL, + kt�re mozna kupic znajduje sie pod adresem + http://www.postgresql.org/books/. Zbi�r technicznych artykul/�w o + PostgreSQL znajduje sie pod adresem http://techdocs.postgresql.org/. + + psql posiada kilka wbudowanych polecen \d, za pomoca kt�rych mozna + sprawdzic informacje dotyczace typ�w, operator�w, funkcji, aggregat�w + itd. + + Na naszej stronie mozna znalezc duzo wiecej dokumentacji. + + 1.9) Gdzie mozna znalezc informacje o znanych bl/edach czy brakujacych + rozwiazanich? + + PostgreSQL wspiera rozszerzony podzbi�r standardu SQL-92. Sprawdz + nasza liste TODO aby znalezc informacje o znanych problemach, + brakujacych rozwiazaniach czy przyszl/ych planach. + + 1.10) Jak moge sie nauczyc SQL? + + Ksiazka o PostgreSQL http://www.PostgreSQL.org/docs/awbook.html uczy + SQL. Jest jeszcze inna ksiazka o PostgreSQL dostepna pod adresem: + http://www.commandprompt.com/ppbook. Dobry tutorial mozesz znalezc pod + adresem: http://www.intermedia.net/support/sql/sqltut.shtm, oraz + http://ourworld.compuserve.com/homepages/graeme_birchall/HTM_COOK.HTM, + i http://sqlcourse.com. + + Jeszcze inny to "Teach Yourself SQL in 21 Days, Second Edition" pod + adresem: http://members.tripod.com/er4ebus/sql/index.htm + + Wielu z naszych uzytkownik�w poleca The Practical SQL Handbook, + Bowman, Judith S., et al., Addison-Wesley. Inni polecaja The Complete + Reference SQL, Groff et al., McGraw-Hill. + + 1.11) Czy PostgreSQL ma rozwiazany problem Y2K? + + Tak, bez problemu radzimy sobie z datami po roku 2000 AD, oraz przed + rokiem 2000 BC. + + 1.12) Jak moge sie przyl/aczyc do grupy os�b bezposrednio pracujacych nad + rozwojem PostgreSQL? + + Przede wszystkim sciagnij ostatnie dostepne zr�dl/a i przeczytaj + dokumentacje przeznaczona dla developer�w na naszej stronie www lub + dostepna takze w zr�dl/ach PostgreSQL. Nastepnie zapisz sie na listy + mailowe pgsql-hackers i pgsql-patches. I na koniec, wysyl/aj nam + wysokiej jakosci patch'e na liste pgsql-patches. + + Jest okol/o 12 os�b, kt�re maja uprawnienia do commit'owania w CVS + PostgreSQL'a. Kazdy z nich submitowal/ tak wiele wysokiej jakosci + patchy, ze stal/o sie niemozliwe dla obecnych commiter�w byc z nimi na + biezaco, majac pewnosc ze sa to poprawki wysokiej jakosci. + + 1.13) Jak moge zgl/aszac bl/edy? + + Zajrzyj na strone PostgreSQL BugTool, na kt�rej opisane sa wskaz�wki + jak zgl/aszac informacje o bl/edach. + + Zajrzyj takze na nasz ftp ftp://ftp.PostgreSQL.org/pub, aby sprawdzic + czy nie ma nowszych wersji PostgreSQL czy patchy. + + 1.14) Jak mozna por�wnac PostgreSQL w stosunku do innych DBMS? + + Jest kilka sposob�w oceny softwaru: mozliwosci, wydajnosc, stabilnosc, + wsparcie i cena. + + Mozliwosci + PostgreSQL posiada mozliwosci dostepne w duzych, komercyjnych + systemach DBMS, takie jak transakcje, podzapytania + (subselects), triggery, widoki, klucze obce, referential + integrity, oraz wyrafinowany system blokowania. Mamy takze + wl/asciowsci kt�rych inni nie posiadaja, jak typy definiowane + przez uzytkownika, dziedziczenie, rules, multi-version + concurrency control, kt�ra redukuje problemy z blokowaiem (lock + contention). + + Wydajnosc + PostgreSQL dzial/a w dw�ch trybach. Standardowy tryb fsync + zrzuca kazda zakonczona transakcje na dysk, gwarantujac w ten + spos�b to, ze jesli system operacyjny sie zawiesi lub straci + zasilanie wciagu kilku nastepnych sekund, wszystkie Twoje dane + zostana bezpiecznie zapisane na dysku. W tym trybie, jestesmy + wolniejsi niz wiekszosc komercyjnych baz danych, czesciowo + dlatego ze niewiele z nich wykonuje taki spos�b zapisywania + danych jako domyslne ustawienie. W trybie no-fsync z regul/y + jestesmy szybsi niz komercyjne bazy danych, chociaz w tym + wypadku zawieszenie sie systemu moze spowodowac uszkodzenie + danych. Pracujemy nad tym, aby stworzyc posredni tryb, kt�ry + powoduje mniejsza redukcje wydajnosci niz tryb fsync i pozwoli + na integralnosc danych w przeciagu 30 sekund do zal/amania sie + systemu operacyjnego. + Por�wnujac do MySQL czy innych prostych baz danych, jestesmy + wolniejsi przy wykonywaniu insert�w/updat�w przez narzut + spowodowany przez transakcje. Oczywiscie MySQL nie posiada + zadnej z wymienionych wyzej mozliwosci. PostgreSQL zostal/ + zbudowany aby byc DBMS elastycznym i bogatym z r�znorakie + mozliwosci, aczkolwiek dbamy, aby poprawiac jego wydajnosc + poprzez analize kodu zr�dl/owego i profilowanie. Ciekawe + por�wnanie PostgreSQL i MySQL mozna znalezc pod adresem + http://openacs.org/why-not-mysql.html + Kazde pol/aczenie klienta jest obsl/ugiwane przez nas poprzez + stworzenie nowego procesu Unixowego. Procesy backendu dziela + bufory danych oraz informacje o blokadach. Uzywajac wielu + procesor�w, r�zne backendy moga bez problemu dzial/ac na + r�znych procesorach. + + Stabilnosc + Zdajemy sobie sprawe, ze DBMS musi byc stabilny, w przeciwnym + wypadku jest bez wartosci. Staramy sie publikowac kod stabilny, + dobrze przetestowany, z minimum mozliwych bl/ed�w. Kazde + wydanie poprzedza conajmniej miesiac test�w wersji beta. + Patrzac na historie wydan PostgreSQL widac, ze dostarczamy + stabilne, dobrze sprawdzone wersje, kt�re sa gotowe do uzycia w + srodowisku produkcyjnym. Myslimy, ze proces publikowania + kolejnych wersji opracowany przez nas jest jednym z lepszych + wsr�d innych tw�rc�w oprogramowania bazodanowego. + + Wsparcie + Dzieki naszym listom mailowym masz dostep do duzej liczby + programist�w i uzytkownik�w, kt�rzy pomagaja rozwiazac kazdy + napotkany problem. Chociaz nie mozemy gwarantowac znalezienia + rozwiazania danego problemu, nie r�znimy sie w tym od innych + komercyjnych system�w DBMS. Bezposredni kontakt z + programistami, uzytkownikami, dokumentacja i kodem zr�dl/owym + sprawiaja, ze wsparcie oferowane PostgreSQL niejednokrotnie + jest lepsze niz w innych systemach DBMS. Istnieje takze + mozliwosc skorzystania z komercyjnego wsparcia dla tych, + kt�rych takiego rozwiazania potrzebuja. (Sprawdz ten punkt + FAQ.) + + Cena + Korzystanie z PostgreSQL jest darmowe, zar�wno w przypadku + komercyjnym jak i niekomercyjnym. Mozesz korzystac z naszego + kodu zr�dl/owego w Twoim produkcie bez zadnych ograniczen, poza + tymi wymienionymi w licencji BSD przytoczonej powyzej. + + 1.15) W jaki spos�b moge wesprzec finansowo PostgreSQL? + + PostgreSQL korzysta z najlepszej infrastruktury od samego poczatku + istnienia projektu, tzn. szesciu lat. Wszystko to zawdzieczamy + Marc'owi Fournier'owi, kt�ry stworzyl/ ta infrastrukture i zarzadza + nia od lat. + + Wysokiej jakosci infrastruktura jest bardzo wazna dla kazdego projektu + open-source. Zapobiega przerwom w rozwoju projektu i jakimkolwiek + przestojom. + + Oczywiscie korzystanie z wysokiej jakosci infrastruktury nie jest + tanie. Istnieje wiele r�znych miesiecznych, czy jednorazowych + wydatk�w, kt�re trzeba ponosic aby wszystko dzial/al/o jak nalezy. + Jesli Ty, badz Twoja firma moze wspom�c finansowo rozw�j PostgreSQL + odwiedz adres: http://www.pgsql.com/pg_goodies gdzie opisane jest jak + to zrobic. + + Chociaz na stronie wspomniana jest nazwa PostgreSQL Inc, "datki" sa + przeznaczone jedynie na rozw�j projektu PostgreSQL i nie sa + przeznaczane na finansowanie jakiejkolwiek firmy. Jesli wolisz, mozesz + wysl/ac czek na adres kontaktowy. + _________________________________________________________________ + + User Client Questions + + 2.1) Czy sa jakies driwery ODBC dla PostgreSQL? + + Dostepne sa dwa driwery ODBC: PsqlODBC i OpenLink ODBC. + + PsqlODBC jest dol/aczony do zr�del/. Wiecej informacji na jego temat + mozesz znalezc pod adresem: ftp://ftp.PostgreSQL.org/pub/odbc/. + + OpenLink ODBC moze byc pobrany z adresu: http://www.openlinksw.com. + Wsp�l/pracuje ze standardowym oprogramowaniem klienckim ODBC wiec w + ten spos�b mozesz korzystac z PostgreSQL ODBC dostepnego na kazdej + plaformie kt�ra wspiera (Win, Mac, Unix, VMS). + + Autorzy beda prawdopodobnie sprzedawac ten produkt osobom kt�re + wymagaja komercyjnego wsparcia, ale wersja darmowa bedzie zawsze + dostepna. Wszystkie pytania mozesz wysyl/ac na adres: + postgres95@openlink.co.uk. + + Sprawdz takze rozdzial/ o ODBC w "Programmer's Guide". + + 2.2) Jakie istnieja narzedzia pozwalajace na dostep do PostgreSQL przez + www? + + Dobry podrecznik dla poczatkujacych o dostepie do bazy danych przez + www mozesz znalezc pod adresem: http://www.webreview.com + + Inny znajduje sie pod adresem: http://www.phone.net/home/mwm/hotlist/. + + Do integracji z www, swietnym rozwiazaniem jest PHP. Mozesz znalezc + wiecej informacji na ten temat pod adresem http://www.php.net. + + Wiele os�b w przypadku skomplikowanych rozwiazan uzywa Perl'a i + modul/u CGI.pl. + + 2.3) Czy istnieje jakies GUI dla PostgreSQL? Narzedzie do raportowania? + Interfejs dla "embedded query language"? + + Mamy cal/kiem mil/y interfejs graficzny, kt�ry zostal/ nazwany + pgaccess i jest on dostarczany jako czesc zr�del/. pgaccess posiada + takze generator raport�w. Mozna go znalezc pod adresem + http://www.flex.ro/pgaccess + + Udostepnilismy takze ecpg, kt�ry jest "embedded SQL query language + interface" dla jezyka C. + + 2.4) Za pomoca jakich jezyk�w programowania mozna sie komunikowac z + PostgreSQL? + + Mamy wsparcie dla: + * C (libpq) + * C++ (libpq++) + * Embedded C (ecpg) + * Java (jdbc) + * Perl (perl5) + * ODBC (odbc) + * Python (PyGreSQL) + * TCL (libpgtcl) + * C Easy API (libpgeasy) + * Embedded HTML (PHP z http://www.php.net) + _________________________________________________________________ + + Pytania administratora + + 3.1) Jak moge zainstalowac PostgreSQL w innej lokalizacji niz + /usr/local/pgsql? + + Uzyj opcji --prefix podczas uruchamiania skryptu configure. + + 3.2) Podczas startu postmaster'a, otrzymuje komunikat o bl/edzie: Bad + System Call lub "core dumped". Dlaczego? + + Ten bl/ad moze byc wynikiem wielu problem�w, ale na poczatek sprawdz + czy masz zainstalowane rozszerzenia systemu V w jadrze systemu. + PostgreSQL wymaga do pracy zainstalowanej obsl/ugi pamieci dzielonej i + semafor�w. + + 3.3) Podczas startu postmaster'a, otrzymuje komunikat o bl/edzie: + IpcMemoryCreate. Dlaczego? + + Albo nie masz poprawnie skonfigurowanej obsl/ugi pamieci dzielonej w + jadrze systemu, albo musisz zwiekszyc jej dostepny rozmiar. Dokl/adna + ilosc jaka potrzebujesz jest zalezna od architektury systemu na jakim + pracujesz, jak duzo bufor�w oraz jak duzo proces�w backendu + skonfigurowal/es dla postmaster'a. Dla wiekszosci system�w, z domyslna + liczba bufor�w i proces�w potrzebujesz minimum w przyblizeniu 1MB. + Zobacz PostgreSQL Administrator's Guide gdzie szczeg�l/owo zostal/o + opisane wykorzystanie pamieci dzielonej i semafor�w. + + 3.4) Podczas startu postmaster'a, otrzymuje komunikat o bl/edzie: + IpcSemaphoreCreate. Dlaczego? + + Jesli tresc bl/edu brzmi: IpcSemaphoreCreate: semget failed (No space + left on device) oznacza to, ze jadro systemu nie jest skonfigurowane + do obsl/ugi wystarczajacej liczby semafor�w. Postgres wymaga jednego + semafor'a na potencjalny jeden proces backend. Tymczasowym + rozwiazaniem jest uruchomienie programu postmaster z mniejsza + maksymalna liczba proces�w backend. Uzyj opcji -N z parameterem + mniejszym od domyslnego - 32. Bardziej trwal/ym rozwiazaniem jest + zwiekszenie parametr�w SEMMNS i SEMMNI jadra twojego systemu. + + Niedzial/ajace semafory moga spowodowac niepoprawne zamkniecie systemu + w czasie intensywnego korzystania z bazy. + + Jesli tresc bl/edu jest inna, moze to oznaczac, ze obsl/uga semafor�w + nie zostal/a wl/aczona do jadra wcale. Zobacz PostgreSQL + Administrator's Guide po bardziej szczeg�l/owe informacje o pamieci + dzielonej i semaforach. + + 3.5) W jaki spos�b moge kontrolowac pol/aczenia z innych host�w? + + Domyslnie PostgreSQL pozwala jedynie na pol/aczenia za pomoca socket�w + Unixowych z lokalnego hosta. Inne hosty nie beda mogl/y sie pol/aczyc + z serwerem dop�ki nie zostanie dodana opcja -i do postmaster'a, oraz + nie umozliwi sie autoryzacji na podstawie adresu host�w modyfikujac + odpowiednio plik $PGDATA/pg_hba.conf. To zmiany pozwola na pol/aczenia + TCP/IP. + + 3.6) Jak powinienem skonfigurowac system baz danych aby uzyskac lepsza + wydajnosc? + + Indeksy bez watpienia moga przyspieszyc wykonywanie zapytan. Polecenie + EXPLAIN pozwala zobaczyc jak PostgreSQL interpretuje Twoje zapytanie i + kt�re indeksy sa uzywane. + + Jesli wykonujesz bardzo duzo INSERT�w, moze warto je wykonac za pomoca + jednego duzego pliku uzywajac polecenia COPY. Jest to duzo szybsze niz + pojedyncze INSERTy. Po drugie polecenia SQL nie zawarte w bloku + okreslajacym transakcje - BEGIN WORK/COMMIT, sa traktowane jako + pojedyncza transakcja. Rozwaz wykonanie kilku polecen/zdan SQL w + jednym bloku transakcji. To redukuje narzut powodowany przez + transakcje. Przy duzych zmianach w danych, warto usunac i stworzyc na + nowo indeksy. + + Jest kilka opcji pozwalajacych na poprawienie wydajnosci. Mozesz + wyl/aczyc fsync() poprzez uruchomienie postmaster'a z opcjami -o -F. + To spowoduje, ze fsync() nie bedzie zrzucal/ danych na dysk po kazdej + transakcji. + + Mozesz takze uruchomic postmaster'a z opcja -B aby zwiekszyc wielkosc + pamieci dzielonej uzywanej przez procesy backend�w. Jesli ustawisz ta + wartosc zbyt wysoko i przekroczysz limity ustawione przez kernel na + pamiec dzielona, postmaster moze sie nie uruchomic. Kazdy bufor + zajmuje 8K a domyslna ilosc bufor�w to 64. + + Mozesz takze uzyc opcji -S dla backendu aby zwiekszyc maksymalna + wartosc pamieci uzywana przez proces backendu podczas sortowania. + Opcja -S jest ustawiana wartoscia podawana w kilobajtach, domyslna + wartosc to 512K. + + Mozesz takze uzyc polecenia CLUSTER aby pogrupowac dane w tabelach wg + indeksu. Zobacz opis polecenia CLUSTER w manualu zeby dowiedziec sie + wiecej. + + 3.7) Jakie sa mozliwosci wyszukiwania bl/ed�w? + + PostgreSQL ma kilka mozliwosci na raportowanie informacji o jego + statusie, kt�re moga byc przydatne przy debugowaniu procesu. + + Przede wszystkim uruchom skrypt configure z opcja --enable-cassert, + wiele funkcji assert() monitoruja postep procesu backend i zatrzymuja + program kiedy wydarzy sie cos nieoczekiwanego. + + Zar�wno postmaster jak i postgres maja kilka opcji do debugowania. Za + kazdym razem kiedy uruchamiasz postmaster'a, upewnij sie, ze wysyl/asz + standardowe wyjscie i error do pliku z logami, np. w ten spos�b: + cd /usr/local/pgsql + ./bin/postmaster >server.log 2>&1 & + + To utworzy plik server.log w gl/�wnym katalogu PostgreSQL. Ten plik + zawiera pozyteczne informacje o problemach i bl/edach, kt�re + wydarzyl/y sie podczas pracy serwera. Postmaster posiada opcje -d, + kt�ra pozwala na raportowanie bardzo szczeg�lowych informacji. Do + opcji -d podajemy liczbe, kt�ra okresla szczeg�l/owosc wysyl/anych + informacji. Musisz miec swiadomosc, ze wysoki poziom logowania bedzie + powodowal/ tworzenie bardzo duzych plik�w z logami. + + Jesli postmaster nie zostal/ uruchomiony, mozesz uruchomic + postgres'owy backend z linii polecen, i uruchomic Twoje polecenie SQL + bezposrednio na nim. Taki spos�b jest polecany jedynie w przypadku + debugowania. Zwr�c uwage, ze w tym wypadku zapytanie konczy znak nowej + linii a nie srednik. Jesli skompilowal/es z opcjami debugowania mozesz + uzyc debuggera aby sprawdzic co sie dzieje. Poniewz backend nie + zostal/ uruchomiony przez postmaster'a, nie dzial/a w identycznym + srodowisku, co oznacza ze powt�rzenie warunk�w w jakich wystapil/y + problemy moze byc problemem. + + Jesli postmaster dzial/a, uruchom psql w jednym z okien, nastepnie + znajdz PID procesu postgres uzywanego przez psql. Uzyj debuggera aby + do PID'u postgres'a. Mozesz ustawiac pul/apki (breakpoints) w + debuggerze i wykonywac zapytania z psql. Jesli debugujesz uruchamianie + postgres'a, mozesz ustawic zmienna PGOPTIONS="-W n", nastepnie + uruchomic psql. Opcja ta pozwoli spowolnic uruchomienie na n sekund + abys m�gl/ sie pol/aczyc z procesem za pomoca debugera, ustawic + jakiekolwiek pul/apki i kontynuowac proces uruchamiania. + + postgres moze byc uruchamiany z opcjami -s, -A i -t, kt�re moga byc + bardzo przydatne przy debuggowaniu i ocenie wydajnosci. + + Mozesz takze skompilowac z profilingiem aby zobaczyc jakie funkcje ile + czasu wykonuja sie. Pliki profilowane dla backendu zostana umieszczone + w katalogu pgsql/data/base/dbname. Pliki profilu klienta zostana + umieszczone w biezacym katalogu klienta. Linux wymaga aby kompilowac z + opcja -DLINUX_PROFILE aby profilowanie odbywal/o sie poprawnie. + + 3.8) Skad sie bierze komunikat: "Sorry, too many clients" podczas pr�by + pol/aczenia sie z baza danych? + + Musisz zwiekszyc limit ilosci jednoczesnych proces�w bacekendu dla + procesu postmaster'a. + + Domyslny limit to 32 procesy. Mozesz go zwiekszyc przez restart + postmaster z odpowiednia wartoscia ustawiana opcje -N w pliku + postgresql.conf. + + Wez pod uwage, ze jesli zwiekszysz wartosc podana w opcji -N na wiecej + niz 32 musisz takze zwiekszyc wartosc w opcji -B ponad jej domyslna + wartosc 64; wartosc -B musi byc co najmniej dwa razy wieksza od + wartosci podanej w opcji -N, a prawdopodobnie powinna byc w + rzeczywistosci jeszcze wieksza dla optymalnej wydajnosci. Dla duzej + liczby proces�w backendu na pewno zauwazysz, ze trzeba zwiekszyc r�zne + parametry jadra Unixa. Rzeczy, kt�re pownienes sprawdzic to maksymalna + liczba blok�w pamieci dzielonej, SHMMAX; maksymalna liczba semafor�w, + SEMMNS oraz SEMMNI; maksymalna liczba proces�w, NPROC; maksymalna + liczba proces�w na jednego uzytkownika, MAXUPRC; i maksymalna liczba + otwartych plik�w, NFILE oraz NINODE. Pow�d dla kt�rego PostgreSQL ma + limit na maksymalna liczbe proces�w backendu to obawa o wyczerpanie + zasob�w systemu. + + W wersjach PostgreSQL wczesniejszych niz 6.5, maksymalna liczba + backend�w byl/a ustawiona na 64, a zmiana tej wartosci wymaga + rekompliacji po zmianie stal/ej MaxBackendId w pliku + include/storage/sinvaladt.h. + + 3.9) Co to sa za pliki typu: pg_sorttempNNN.NN, kt�re znajduja sie w + katalogu z plikami bazy danych? + + Sa to tymczasowe pliki utworzone przez executor. Dla przykl/adu, jesli + jakas operacja sortowania jest wymagana do wykonania ORDER BY, a samo + sortowanie wymaga wiecej miejsca niz paratmetr backendu -S ustawil/ do + wykorzystania, wtedy tymczasowe pliki sa uzywane do przechowywania + tych danych. + + Pliki tymczasowe powinny byc usuniete automatycznie, ale mogl/o sie to + nie stac jesli proces backendu w miedzyczasie nie zakonczyl/ sie + poprawnie podczas operacji sortowania. Jesli w danym momencie nie + dzial/aja zadne procesy backend�w mozesz spokojnie usunac pliki + pg_tempNNN.NN. + _________________________________________________________________ + + Pytania dotyczace uzywania + + 4.1) Jaka jest r�znica pomiedzy kursorami binarnymi (binary cursors) i + zwykl/ymi kursorami (normal cursors)? + + Zobacz w manualu opis polecenia DECLARE. + + 4.2) Jak moge pobrac za pomoca SELECT jedynie kilka pierwszych wynik�w + zapytania? + + Zobacz w manualu opis polecenia FETCH lub uzyj polecenia SELECT ... + LIMIT.... + + Nawet jesli chesz pobrac kilka pierwszych rzed�w z wyniku zapytania, + cal/e zapytanie musi zostac wykonane. Byc moze powinienes skorzystac z + polecenia ORDER BY. Jesli istnieje indeks kt�ry odpowiada polom + okreslonym przez ORDER BY, PostgreSQL moze wykorzystac jedynie kilka + pierwszych rzed�w, byc moze bedzie koniecznosc wykonania zapytania do + momentu az zostana znalezione pozadane wyniki. + + 4.3) Jak moge uzyskac liste wszystkich tabel czy innych rzeczy pod psql? + + Mozesz sprawdzic zawartosc zr�del/ psql, a konkretnie plik + pgsql/src/bin/psql/describe.c. Zawiera on polecenia SQL kt�re generuja + wyniki komend z backslashem. Mozesz takze uruchomic psql z opcja -E + wtedy po wykonaniu polecenia z backslashem wyswietlane bedzie + zapytanie, kt�re w rzeczywistosci jest wykonywane. + + 4.4) Jak usunac kolumne z tabeli? + + Nie mamy zaimplementowanego ALTER TABLE DROP COLUMN, ale mozesz zrobic + tak: + SELECT ... -- wybierz zawartosc wszystkich kolumn poza ta jedna kt�rej chc +esz sie pozbyc + INTO TABLE new_table + FROM old_table; + DROP TABLE old_table; + ALTER TABLE new_table RENAME TO old_table; + + 4.5) Jaki jest maksymalny rozmiar dla rzedu, tabeli i bazy danych? + + Oto wszystkie ograniczenia: + Maksymalny rozmiar dla bazdy danych? nieograniczony ( istnieja bazy dan +ych o wielkosci 500 GB databases ) + Maksymalny rozmiar dla tabeli? 16 TB + Maksymalny rozmiar dla rzedu? nieograniczony w 7.1 i p�zniejszyc +h + Maksymalny rozmiar pola? 1 GB w 7.1 and later + Maksymalna liczba rzed�w w tabeli? nieograniczona + Maksymalna liczba kolumn w tabeli? 250-1600 w zalezonosci od typ�w kolum +n + Makasymalna liczba indeks�w na tabeli? nieograniczona + + Oczywiscie "nieograniczony" nie jest prawda tak do konca, istnieja + ograniczenia wynikajace z dostepnego miejsca na dysku, pamieci/swapa. + Kiedy wielkosci te beda bardzo duze moze odbic sie to na wydajnosci. + + Maksymalny rozmiar tabeli, czyli 16 TB nie wymaga od systemu + operacyjnego wsparcia dla duzych plik�w. Duze tabele sa przechowywane + jako pliki o rozmiarze 1 GB, wiec ograniczenia co do wielkosci plik�w + narzucone przez system plik�w nie sa istotne. + + Masymalny rozmiar tabeli i maksymalna liczba kolumn moze byc + zwiekszona jesli zwiekszymy domyslny rozmiar bloku (block size) do + 32k. + + 4.6) Jak duzo miejsca w bazie danych jest konieczne aby przechowywac dane + ze zwyczajnego pliku tekstowego? + + Baza danych PostgreSQL moze potrzebowac do pieciu razy wiecej miejsca + na przechowywanie danych z plik�w tekstowych niz ich objetosc. + + Jako przykl/ad mozemy rozwazyc plik skl/adajacy sie z 100,000 linii + zbudowanych z liczby cal/kowitej oraz opisu tekstowego w kazdej. + Zal/�zmy, ze srednio kazdy l/ancuch tekstu w linii zajmuje 20 bajt�w. + Cal/y plik powinien zajmowac ok. 2.8 MB. Rozmiar pliku bazy danych w + PostgreSQL zawierajacego te dane mozna oszacowac na okol/o 6.4MB: + 36 bajt�w: nagl/�wek kazdego rzedu w przyblizeniu) + 24 bajty: jedno pole int i jedno pole typu text + + 4 bajty: wkaznik na stronie do krotki + -------------------------------------------------- + 64 bajty w jednym rzedzie + + Strona danych w PostgreSQL zajmuje 8192 bajt�w (8 KB), wiec: + + 8192 bajt�w na strone + --------------------- = 128 rzed�w na jedna strone w bazie (zaokraglone w + d�l/) + 64 bajt�w na rzad + + 100000 rzed�w danych + ----------------------- = 782 stron w bazie danych (zaokraglone w g�re) + 128 rzed�w na strone + +782 stron w bazie * 8192 bajt�w na strone = 6,406,144 bajt�w (6.4 MB) + + Indeksy nie powoduja duzego narzutu na zajmowane miejsce, ale + zawieraja pewne dane, wiec w pewnych przypadkach moga byc cal/kiem + duze. + + 4.7) Jak moge sprawdzic jakie tabele, klucze, bazy danych i uzytkownicy sa + utworzeni? + + psql ma cal/kiem duza ilosc polecen z backslashem aby wydobyc takie + informacje. Wprowadz \? aby zobaczyc ich spis. Istnieja takze tablice + systemowe rozpoczynajace sie od pg_, zawierajace interesujace Ciebie + informacje. Wykonanie psql -l pokaze spis wszystkich baz danych. + + Obejrzyj takze plik pgsql/src/tutorial/syscat.source. Zawiera on wiele + z zapytan typu SELECT, kt�re sa potrzebne aby wydobyc informacje z + tablic systemowych. + + 4.8) Moje zapytania sa wolne lub nie uzywaja kluczy. Dlaczego? + + Indeksy nie sa uzywane automatycznie przez kazde z zapytan. Ideksy sa + uzywane jedynie gdy tabela jest odpowiedniego rozmiaru, wiekszego niz + wymagany minimalny, a zapytanie wybiera jedynie mal/y procent + zawartosci tabeli. Wynika to z tego, ze losowy dostep do dysku + powodowany przez ideksowane poszukiwanie jest czasami wolniejsze niz + poszukiwanie sekwencyjne bez uzycia kluczy. + + Zeby zdecydowac czy indeks powinien byc uzywany, PostgreSQL musi miec + statystyki dotyczace danej tabeli. Sa one gromadzone przez uzycie + polecenia VACUUM ANALYZE, lub poprostu ANALYZE. uzywajac statystyk, + optymalizator wie ile rzed�w jest w tabeli i moze lepiej okreslic czy + indeksy powinny byc uzyte. Statystyki moga byc takze pomocne w + okresleniu najlepszej kolejnosci wykonania zl/aczenia (join) i jego + sposobu. Gromadzenie statystyk powinno sie odbywac w okreslonych + interwal/ach czasu poniewaz dane w tabelach zmieniaja sie. + + Indeksy nie sa zazwyczaj uzywane przez ORDER BY lub przy wykonywaniu + zl/aczen (join). Sekwencyjne przeszukiwanie po kt�rym nastepuje + sortowanie jest zazwyczaj szybsze nie wyszukiwanie za pomoca indeksu + na duzej tabeli. + Jakkolwiek LIMIT w pol/aczeniu z ORDER BY czesto bedzie wykorzystywal/ + indeks�w poniewaz jedynie mal/a czesc z tabeli jest zwracana. + + Kiedy uzywa sie operator�w dopasujacych takich jak LIKE lub ~, indeksy + beda uzywane jedynie jesli poczatek wyszukiwania jest oparty na + poczatku l/ancucha tekstu. Dlatego, aby uzywac indeks�w, dopasowania + operatorem LIKE nie moga sie zaczynac %, a dopasowania operatorem ~ + (dopasowania regularne) musza sie zaczynac znakiem specjalnym ^. + + 4.9) Jak moge sprawdzic w jakis spos�b "query optimizer" wykonuje moje + zapytanie? + + Zobacz manual dla polecenia EXPLAIN. + + 4.10) Co to jest "R-tree index"? + + Indeks R-tree jest uzywany do indeksowania danych przestrzennych. + Indeks hasuujacy nie nadaje sie do wyszukiwania odlegl/osci. Natomiast + indeks typu B-tree moze wyszukiwac odleglosci jedynie w + jednowymiarowych przestrzeniach. R-tree indeks radzi sobie z + przestrzeniami wielo-wymiarowymi. Dla przykl/adu, jesli zostanie + zal/ozony indeks typu R-tree na polu typu point, system moze bardziej + wydajnie odpowiadac na zapytania typu "select all points within a + bounding rectangle." + + Zr�dl/owym dokumentem opisujacym oryginalnie projektowanie R-tree + indeks�w jest: + + Guttman, A. "R-trees: A Dynamic Index Structure for Spatial + Searching." Proceedings of the 1984 ACM SIGMOD Int'l Conf on Mgmt of + Data, 45-57. + + Ten dokument mozesz znalezc takze w pracy Stonebraker'a "Readings in + Database Systems". + + Wbudowane indeksy R-trees radza sobie w wielobokami i boxes. + Teoretycznie, indeksy R-tree moga byc rozszerzone o mozliwosci + indeksowania w wiecej wymiarowych przestrzeniach. W praktyce, + rozbudowa indeks�w R-tree wymaga troche pracy, a w tej chwili nie + dysponujemy jakakolwiek dokumentacja jak to zrobic. + + 4.11) Co to jest "Genetic Query Optimizer"? + + Modul/ GEQO ma za zadanie przyspieszenie optymalizacji zapytan l/aczac + wiele tabel za pomoca algorytm�w genetycznych (Genetic Algorithm + (GA)). Pozwala na uzywanie duzych zapytan l/aczacych tabele (join + queries) bez wykorzystywania zasobozernego wyszukiwania. + + 4.12) Jak moge uzywac wyrazen regularnych w zapytaniach i zapytan + case-insensitive w wyrazeniach regularnych? jak korzystac z indeks�w dla + zapytan case-insensitive? + + Operator ~ moze byc wykorzystywany do wyszukiwania za pomoca wyrazen + regularnych, a ~* do wyszukiwania case-insensitive z wyrazeniami + regularnymi. Wariant case-insensitive dla LIKE zostal/ nazwany ILIKE i + jest dostepny w PostgreSQL 7.1 i p�zniejszych wersjach. + + Por�wnania case-insensitive sa zazwyczaj wykonywane w nastepujacy + spos�b: + SELECT * + FROM tab + WHERE lower(col) = 'abc' + + W tym wypadku standardowe indeksy nie beda uzywane. Mozesz utworzyc + indeks funkcyjny, poprzez: + CREATE INDEX tabindex on tab (lower(col)); + + 4.13) Jak sprawdzic w zapytaniu czy pole ma wartosc NULL? + + Mozesz to sprawdzic, testujac wartosc kolumny warunkiem IS NULL albo + IS NOT NULL. + + 4.14) Jaka jest r�znica pomiedzy r�znymi typami tekstowymi (character + types)? + +Type Nazwa wewnetrzna Uwagi +-------------------------------------------------- +"char" char 1 znak +CHAR(#) bpchar wypel/niane pustymi znakami do podanej dl/ug +osci +VARCHAR(#) varchar rozmiar okresla maksymalna dl/ugosc, nie ma +tutaj wypel/niania +TEXT text bez limitu na dl/ugosc l/ancucha +BYTEA bytea zmiennej dl/ugosci tablica bajt�w (null-byte + safe) + + Jesli bedziesz przegladac katalogi systemowe lub komunikaty o bl/edach + czesto spotkasz sie z podanymi powyzej nazwami wewnetrznymi. + + Ostatnie cztery typy powyzej to tzw typy "varlena" (np. pierwsze + cztery bajty na dysku to dl/ugosc, po kt�rych jest data). Dlatego + faktyczna dl/ugosc takiego l/ancucha jest troche wieksza niz + zadeklarowany rozmiar. Te typy takze podlegaja kompresji lub moga byc + przechowywane out-of-line jako TOAST, wiec faktyczne zuzycie miejsca + na dysku moze byc mniejsze niz oczekiwane. + + CHAR() jast najlepszym typem do przechowywania l/ancuch�w o tej samej + dl/ugosci. VARCHAR() jest najodpowiedniejszy do przechowywania + l/ancuch�w o r�znej dl/ugosci ale okresla on maksymalna jego dl/ugosc. + TEXT jest najlepszy dla l/ancuch�w o dowolnej dl/ugosci, nie + przekraczajacej 1GB. BYTEA sl/uzy do przechowywania danych binarnych, + w szczeg�lnosci dla danych zawierajacych NULL bajty. + + 4.15.1) Jak moge utworzyc pole kt�re samo zwieksza swoja wartosc? + + PostgreSQL ma zaimplementowany typ SERIAL. Automatycznie tworzy + sekwencje i indeks na tej kolumnie. Dla przykladu: + CREATE TABLE person ( + id SERIAL, + name TEXT + ); + + zostanie automatycznie prztl/umaczone na: + CREATE SEQUENCE person_id_seq; + CREATE TABLE person ( + id INT4 NOT NULL DEFAULT nextval('person_id_seq'), + name TEXT + ); + CREATE UNIQUE INDEX person_id_key ON person ( id ); + + Wiecej informacji o sekwencjach znajdziesz w manualu o + create_sequence. Mozesz takze uzyc pola OID jako unikalnej wartosci + dla kazdego rzedu danych. Jesli bedziesz potrzebowal/ z backupowac + dane robiac dump bazy i odtworzyc ja, musisz uzyc pg_dump z opcja -o + lub polecenia COPY WITH OIDS aby zachowac OIDy. + + 4.15.2) Jak pobrac wartosc pola typu SERIAL po wykonaniu insert'u? + + Jednym z podejsc jest pobranie kolejnej wartosci typu SERIAL z + sekwencji za pomoca funkcji nextval() zanim zostanie wstawiona, a + p�zniej nalezy jej uzyc. Uzywajac przykl/adu z tabeli z punktu 4.15.1, + moze to wygladac w Perlu na przykl/ad w ten spos�b: + new_id = output of "SELECT nextval('person_id_seq')" + INSERT INTO person (id, name) VALUES (new_id, 'Blaise Pascal'); + + Bedziesz mial/ wtedy ta wartosc przechowana w zmiennej new_id do + uzytku w innych zapytaniach (np. jako klucz obcy do tabeli person). + Warto zwr�cic uwage, ze nazwa automatycznie utworzonej sekwencji + SEQUENCE bedzie nastepujaca: <tabela>_<kolumnatypuserial>_seq, gdzie + tabela i kolumnatypuserial sa nazwami Twojej tabeli i Twojej kolumny + typu SERIAL. + + Inne rozwiazanie to uzycie funkcji currval() na pola typu SERIAL po + dodaniu nowej wartosci do rzedu zawierajacego kolumne typu SERIAL z + wstawiona domyslnie wartoscia, np. + INSERT INTO person (name) VALUES ('Blaise Pascal'); + new_id = output of "SELECT currval('person_id_seq')"; + + Ostatecznie mozesz uzyc OID zwracanej po wykonaniu INSERT, chociaz to + jest najmniej przenosne rozwiazanie. W Perlu, wykorzystujac biblioteke + DBI z modul/em Edmunda Mergla DBD::Pg, oid jest dostepny poprzez + $sth->{pg_oid_status} po wykonaniu $sth->execute(). + + 4.15.3) Czy uzycie currval() i nextval() nie doprowadzi do race condition z + innymi uzytkownikami? + + Nie. currval() zwraca biezaca wartosc przypisana przez Tw�j backend, a + nie przez wszystkich uzytkownik�w. + + 4.15.4) Dlaczego numery sekwencji nie sa ponownie uzywane przy przerwaniu + transakcji? Skad sie biora luki w numerowaniu kolumny tabeli + sekwancjami/SERIALem? + + Aby poprawic zbieznosc (concurrency), wartosci sekwencji sa podawane + dzial/ajacym transakcjom kiedy tego potrzebuja i nie sa blokowane + dop�ki transakcja sie nie zakonczy. To spowoduje przerwy w numerowaniu + z przerwanych transakcji. + + 4.16) Co to jest OID? Co to jest TID? + + OID sa PostgreSQL'owym rozwiazaniem problemu unikalnych numer�w + rzed�w. Kazdy rzad tworzony przez PostgreSQL otrzymuje unikalny OID. + Wszystkie OIDy generowane podczas procesu uruchamianego przez skrypt + initdb maja mniejsza wartosc niz 16384 (na podstawie pliku + backend/access/transam.h). Wszystkie OIDy tworzone przez uzytkownika + sa r�wne lub wieksze podanej wczesniej wartosci. Domyslnie wszystkie + OIDy sa unikalne nie tylko w pojedynczej tabeli czy bazie danych ale w + cal/ej instalacji PostgreSQL. + + PostgreSQL uzywa OID�w w swoim wewnetrznym systemie tabel, aby mozna + byl/o je l/aczyc. Te OIDy moga byc uzywane aby identyfikowac rzedy w + tabelach i wykorzystywac je w zl/aczeniach tych tabel. Zaleca sie abys + uzywal/ typu OID aby przechowywac wartosci OID. Mozesz utworzyc indeks + na polu OID aby dostep do niego byl/ szybszy. + + OID sa przypisane do wszystkich rzed�w z jednego gl/�wnego miejsca i + uzywane sa przez wszystkie bazy danych. Jesli chcial/bys zmienic OID + na cos innego, lub jesli chcial/bys zrobic kopie tabeli, z orginalnymi + OIDami nie ma zadnego przeciwwskazania abys to zrobil/: + CREATE TABLE new_table(old_oid oid, mycol int); + SELECT old_oid, mycol INTO new FROM old; + COPY new TO '/tmp/pgtable'; + DELETE FROM new; + COPY new WITH OIDS FROM '/tmp/pgtable'; + + OIDy sa przechowywane jako cztero-bajtowe liczby cal/kowite i skoncza + sie po osiagnieciu czterech miliard�w. Nikt jak dotad nie zgl/osil/ + aby cos takiego sie stalo, ale mamy zamiar pozbyc sie tego + ograniczenia zanim ktos to zgl/osi. + + TID sa uzywane aby zidentyfikowac konkretne rzedy z blokami i + wartoscia ofset�w. TIDy zmieniaja sie wraz ze zmianami rzed�w. Sa + uzywane przez indeksy, aby wskazywac do fizycznych rzed�w. + + 4.17) Jakie jest znaczenie niekt�rych termin�w w PostgreSQL? + + W czesci kodu zr�dl/owego i starszej dokumentacji uzywamy termin�w, + kt�re maja bardziej og�lne znaczenie. Oto niekt�re z nich: + * table, relation, class + * row, record, tuple + * column, field, attribute + * retrieve, select + * replace, update + * append, insert + * OID, serial value + * portal, cursor + * range variable, table name, table alias + + Liste termin�w zwiazanych z bazami danych mozesz znalezc pod tym + adresem:http://www.comptechnews.com/~reaster/dbdesign.html + + 4.18) Skad bierze sie ten bl/ad "ERROR: Memory exhausted in + AllocSetAlloc()"? + + Jesli uzywasz wersji starszej niz 7.1, upgrade moze rozwiazac ten + problem. Jest takze mozliwe, ze po prostu wyczerpal/a Ci sie pamiec + wirtualna (virtual memory) w systemie lub Tw�j kernel ma zbyt nisko + ustawione limity dla pewnych zasob�w. Spr�buj wykonac nastepujace + polecenia zanim uruchomisz postmaster'a: + ulimit -d 262144 + limit datasize 256m + + W zaleznosci od shell'a jakiego uzywasz jedno z tych polecen moze nie + zadzial/ac, ale to ustawienie pozwoli ustawic segment danych dla + procesu znacznie wiekszy i byc moze pozwoli wykonac zapytanie. To + polecenie zadzial/a dla biezacego procesu oraz wszytkich podproces�w + utworzonych po wykonaniu polecenia. Jesli ten problem wystepuje z + klientem SQL, poniewaz backend zwraca zbyt duzo danych, spr�buj + wykonac to polecenie przed uruchomieniem klienta. + + 4.19) Jak sprawdzic jakiej wersji PostgreSQL uzywam? + + W psql, wpisz select version(); + + 4.20) Dlaczego operacje, kt�re wykonuje na duzych obiektach "large-object" + zwracaja komunikat: "invalid large obj descriptor"? + + Musisz uzyc BEGIN WORK i COMMIT przed i po uzyciu uchwytu do duzego + obiektu, tzn. musisz nimi otoczyc funkcje lo_open ... lo_close. + + Obecnie PostgreSQL uzywjac "rule" zamyka uchwyt do duzego obiektu przy + kazdym wywol/aniu "commit". Wiec pierwsze pr�ba zrobienia czegokolwiek + z uchwytem spowoduje wypisanie: invalid large obj descriptor. Kod, + kt�ry do tej pory dzial/al/ (przynajmniej wiekszosc razy) bedzie teraz + generowal/ informacje o bl/edzie jesli nie bedziesz korzystal/ z + transakcji. + + Jesli uzywasz interfejsu klienta jak ODBC byc moze bedziesz musial/ + ustawic auto-commit off. + + 4.21) Jak stworzyc kolumne kt�rej domyslna wartoscia bedzie biezacy czas? + + Uzyj CURRENT_TIMESTAMP: +CREATE TABLE test (x int, modtime timestamp DEFAULT CURRENT_TIMESTAMP ); + + 4.22) Dlaczego zapytania uzywajace IN sa takie wolne? + + Obecnie l/aczymy podzapytania w outer queries poprzez sekwencyjne + przeszukiwanie wynik�w podzapytania dla kazdego rzedu z outer query. + Mozna to ominac zastepujac IN przez EXISTS: +SELECT * + FROM tab + WHERE col1 IN (SELECT col2 FROM TAB2) + + na: +SELECT * + FROM tab + WHERE EXISTS (SELECT col2 FROM TAB2 WHERE col1 = col2) + + Mamy zamiar poprawic to ograniczenie w przyszl/ych wydaniach. + + 4.23) Jak wykonac "outer join"? + + PostgreSQL 7.1 i p�zniejsze wersje maja zaimplementowane outer join + wykorzystujac standardowa skl/adnie SQL. Ponizej dwa przykl/ady: + SELECT * + FROM t1 LEFT OUTER JOIN t2 ON (t1.col = t2.col); + + or + SELECT * + FROM t1 LEFT OUTER JOIN t2 USING (col); + + Te dwa identyczne zapytania l/acza kolumne t1.col z kolumna t2.col, + ale takze zwr�ca niepol/aczone rzedy w t1 (te kt�re nie pasuja w t2). + RIGHT join dodal/by niepol/aczone rzedy z tabeli t2. FULL join + zwr�cil/by rzedy plus dodatkowo wszystkie rzedy z tabel t1 i t2. + Sl/owo OUTER jest opcjonalne i jest dodawane domyslnie przy LEFT, + RIGHT, i FULL join'ach. Zwykl/e join'y sa nazywane INNER joins. + + W poprzednich wersjach "outer joins" moga byc zasymulowane poprzez + uzycie slowa kluczowego UNION i NOT IN. Dla przykl/adu, l/aczac tabele + tab1 i tab2, nastepujace zapytanie wykonuje outer join: + SELECT tab1.col1, tab2.col2 + FROM tab1, tab2 + WHERE tab1.col1 = tab2.col1 + UNION ALL + SELECT tab1.col1, NULL + FROM tab1 + WHERE tab1.col1 NOT IN (SELECT tab2.col1 FROM tab2) + ORDER BY col1 + + 4.24) Jak wykonywac zapytanie uzywajace kilku baz danych jednoczesnie? + + Nie ma takiej mozliwosci aby w zapytaniu odpytawac inna baze danych + poza biezaca. Poniewaz PostgreSQL l/aduje specyficzne dla bazy danych + katalogi systemowe, nie jest do konca jasne jak zapytanie pomiedzy + r�znymi bazami danych powinno sie zachowywac. + + Oczywiscie klient moze l/aczyc sie z r�znymi bazami danych i l/aczyc + informacje w ten spos�b uzyskana. + + 4.25) Jak zwr�cic w funkcji wiele rzed�w lub kolumn? + + Mozesz zwracac zbiory z funkcji PL/pgSQL uzywajac refcursors. Zobacz + http://developer.postgresql.org/docs/postgres/plpgsql-cursors.html, + sekcje 23.7.3.3. + + Rozwijanie PostgreSQL + + 5.1) Napisal/em wl/asna funkcje. Kiedy uzyje jej w psql, program zrzuca + pamiec (dump core)? + + Problem moze byc spowodowany przez bardzo wiele rzeczy. Spr�buj + najpierw przetestowac Twoja funkcje w samodzielnie dzial/ajacym + programie. + + 5.2) Jak moge dodac/zgl/osic nowe typy czy funkcje do PostgreSQL? + + Wyslij Twoje propozycje na liste mailowa pgsql-hackers, wtedy + prawdopodobnie Tw�j kod znajdzie sie w katalogu contrib/. + + 5.3) Jak napisac funkcje C zwracajaca krotke (tuple)? + + To wymaga wysil/ku tak olbrzymiego, ze nawet autorzy nigdy tego nie + prubowali, chociaz z zalozen wynika, ze jest to mozliwe. + + 5.4) Zmienil/em plik zr�dl/owy. Dlaczego po rekompilacji nie widac zmiany? + + Pliki Makefiles nie maja dorzuconych odpowiednich zaleznosci dla + plik�w nagl/�wkowych (include files). Wykonaj najpierw make clean, a + nastepnie ponownie make. Jesli uzywasz GCC mozesz uzyc opcji + --enable-depend przy wykonywaniu configure aby diff --git a/doc/src/FAQ/FAQ_polish.html b/doc/src/FAQ/FAQ_polish.html new file mode 100644 index 0000000000000000000000000000000000000000..56a052cf66f547b6d51c78683ca3937389df6a00 --- /dev/null +++ b/doc/src/FAQ/FAQ_polish.html @@ -0,0 +1,1448 @@ +<!DOCTYPE html PUBLIC "-//W3C//DTD html 4.01 transitional//EN"> + +<HTML> + <!-- DOCTYPE html PUBLIC "-//W3C//DTD HTML 3.2//EN" --> + <!-- HTML --> + + <HEAD> + <META name="generator" content="HTML Tidy, see www.w3.org"> + <meta http-equiv="Content-Type" content="text/html; charset=iso-8859-2"> + <TITLE>PostgreSQL FAQ</TITLE> + </HEAD> + + <BODY bgcolor="#ffffff" text="#000000" link="#ff0000" vlink="#a00000" + alink="#0000ff"> + + <H1>Frequently Asked Questions (FAQ) o PostgreSQL</H1> + + <P>Ostatnia aktualizacja: Thu Apr 18 00:44:51 EDT 2002</P> + + <P>Obecny maintainer: Bruce Momjian (<A href= + "mailto:pgman@candle.pha.pa.us">pgman@candle.pha.pa.us</A>)<BR> + </P> + <P>T�umaczenie: Marcin Mazurek (<A href= + "mailto:m.mazurek@netsync.pl">m.mazurek@netsync.pl</A>)<BR> + </P> + + + <P>Najbardziej aktualn� wersj� tego dokumentu mo�na znale�� pod + adresem: + <A href= + "http://www.Postgresql.org/docs/faq-english.html">http://www.PostgreSQL.org/docs/faq-english.html</A>.</P> + + <P>Odpowiedzi na pytania dotycz�ce konkretnych system�w operacyjnych + mo�na znale�� pod adresem: + <A href= + "http://www.PostgreSQL.org/users-lounge/docs/faq.html">http://www.PostgreSQL.org/users-lounge/docs/faq.html</A>.</P> + <HR> + + <H2 align="center">Pytania og�lne</H2> + <A href="#1.1">1.1</A>) Co to jest PostgreSQL? Jak to wymawia�?<BR> + <A href="#1.2">1.2</A>) Jak� licencj� chroniony jest PostgreSQL?<BR> + <A href="#1.3">1.3</A>) Na jakich systemach Unixowych dzia�a + PostreSQL?<BR> + <A href="#1.4">1.4</A>) Na jakich nie-Unixowych systemach dzia�a + PostgreSQL?<BR> + <A href="#1.5">1.5</A>) Sk�d mog� �ci�gn�� PostgreSQL?<BR> + <A href="#1.6">1.6</A>) Gdzie mo�na szuka� wsparcia technicznego?<BR> + <A href="#1.7">1.7</A>) Jaka jest ostatnia dost�pna wersja?<BR> + <A href="#1.8">1.8</A>) Jaka dokumentacja jest dost�pna?<BR> + <A href="#1.9">1.9</A>) Gdzie mog� znale�� informacj� o znanych + b��dach czy brakuj�cych rozwi�zanich?<BR> + <A href="#1.10">1.10</A>) Jak mog� si� nauczy� <SMALL>SQL</SMALL>?<BR> + <A href="#1.11">1.11</A>) Czy PostgreSQL ma rozwi�zany problem Y2K?<BR> + <A href="#1.12">1.12</A>) Jak mog� si� przy��czy� do grupy os�b + bezpo�rednio pracuj�cych nad rozwojem PostgreSQL?<BR> + <A href="#1.13">1.13</A>) Jak mog� zg�asza� b��dy?<BR> + <A href="#1.14">1.14</A>) Jak mo�na por�wna� PostgreSQL w stosunku + do innych <SMALL>DBMS</SMALL>?<BR> + <A href="#1.15">1.15</A>) W jaki spos�b mog� wesprze� finansowo + PostgreSQL?<BR> + + <H2 align="center">Pytania u�ytkownik�w</H2> + <A href="#2.1">2.1</A>) Czy s� jakie� driwery <SMALL>ODBC</SMALL> dla + PostgreSQL?<BR> + <A href="#2.2">2.2</A>) Jakie istniej� narz�dzia pozwalaj�ce na dost�p do + PostgreSQL przez www?<BR> + <A href="#2.3">2.3</A>) Czy istnieje jakie� GUI dla PostgreSQL? + Narz�dzie do raportowania? Interfejs dla "embedded query language"?<BR> + <A href="#2.4">2.4</A>) Za pomoc� jakich j�zyk�w programowania mo�na + si� komunikowa� z PostgreSQL?<BR> + + + <H2 align="center">Pytania administratora</H2> + <A href="#3.1">3.1</A>) Jak mog� zainstalowa� PostgreSQL w innej + lokalizacji ni� <I>/usr/local/pgsql</I>?<BR> + <A href="#3.2">3.2</A>) Podczas startu <I>postmaster'a</I>, + otrzymuj� komunikat: + <I>Bad System Call</I> lub "core dumped". Dlaczego?<BR> + <A href="#3.3">3.3</A>) Podczas startu <I>postmaster'a</I>, + otrzymuj� komunikato b��dzie: <I>IpcMemoryCreate</I>. Dlaczego?<BR> + <A href="#3.4">3.4</A>) Podczas startu <I>postmaster'a</I>, + otrzymuj� komunikat o b��dzie: <I>IpcSemaphoreCreate</I>. Dlaczego?<BR> + <A href="#3.5">3.5</A>) W jaki spos�b mog� kontrolowa� po��czenia z + innych host�w?<BR> + <A href="#3.6">3.6</A>) Jak powinienem skonfigurowa� system baz + danych aby uzyska� lepsz� wydajno��?<BR> + <A href="#3.7">3.7</A>) Jakie s� mo�liwo�ci wyszukiwania b��d�w?<BR> + <A href="#3.8">3.8</A>) Sk�d si� bierze komunikat: <I>"Sorry, too many + clients"</I> podczas pr�by po��czenia si� z baz� danych?<BR> + <A href="#3.9">3.9</A>) Co to za pliki typu <I>pg_sorttempNNN.NN</I> + , kt�re znajduj� si� w katalogu z plikami bazy danych?<BR> + + + <H2 align="center">Pytania dotycz�ce u�ytkowania</H2> + <A href="#4.1">4.1</A>) Jaka jest r�nica pomi�dzy kursorami + binarnymi (binary cursors) i zwyk�ymi kursorami (normal cursors)?<BR> + <A href="#4.2">4.2</A>) Jak mog� pobra� za pomoc� <SMALL>SELECT</SMALL> + jedynie kilka pierwszych wynik�w zapytania?<BR> + <A href="#4.3">4.3</A>) Jak mog� uzyska� list� wszystkich tabel czy + innych rzeczy pod <I>psql</I>?<BR> + <A href="#4.4">4.4</A>) Jak usun�� kolumn� z tabeli?<BR> + <A href="#4.5">4.5</A>) Jaki jest maksymalny rozmiar dla rz�du, + tabeli i bazy danych?<BR> + <A href="#4.6">4.6</A>) Jak du�o miejsca w bazie danych jest + potrzebne aby przechowa� dane ze zwyczajnego pliku tekstowego?<BR> + <A href="#4.7">4.7</A>) Jak mog� sprawdzi� jakie tabele, klucze, + bazy danych i u�ytkownicy s� utworzeni?<BR> + <A href="#4.8">4.8</A>) Moje zapytania s� wolne lub nie u�ywaj� + kluczy. Dlaczego?<BR> + <A href="#4.9">4.9</A>) Jak mog� sprawdzi� w jakis spos�b "query + optimizer" wykonuje moje zapytanie?<BR> + <A href="#4.10">4.10</A>) Co to jest "R-tree index"?<BR> + <A href="#4.11">4.11</A>) Co to jest "Genetic Query Optimizer"?<BR> + <A href="#4.12">4.12</A>) Jak mog� u�ywa� wyra�e� regularnych w + zapytaniach i zapyta� case-insensitive w wyra�eniach regularnych? + Jak korzysta� z indeks�w dla zapyta� case-insensitive?<BR> + <A href="#4.13">4.13</A>) Jak sprawdzi� w zapytaniu czy pole ma + warto�� <SMALL>NULL</SMALL>?<BR> + <A href="#4.14">4.14</A>) Jaka jest r�nica pomi�dzy r�nymi typami + tekstowymi (character types)?<BR> + <A href="#4.15.1">4.15.1</A>) Jak mog� utworzy� pole typu int, kt�re samo + zwi�ksza swoj� warto��?<BR> + <A href="#4.15.2">4.15.2</A>) Jak pobra� warto�� pola typu + <SMALL>SERIAL</SMALL> po wykonaniu insert'u?<BR> + <A href="#4.15.3">4.15.3</A>) Czy u�ycie <I>currval()</I> i + <I>nextval()</I> nie doprowadzi do "race condition" z innymi + u�ytkownikami?<BR> + <A href="#4.15.4">4.15.4</A>) Dlaczego numery sekwencji nie s� + ponownie u�ywane przy przerwaniu transakcji? + Sk�d si� bior� luki w numerowaniu kolumny tabeli sekwencjami/SERIALem?<BR> + <A href="#4.16">4.16</A>) Co to jest <SMALL>OID</SMALL>? Co to jest + <SMALL>TID</SMALL>?<BR> + <A href="#4.17">4.17</A>) Jakie jest znaczenie niekt�rych termin�w w + PostgreSQL?<BR> + <A href="#4.18">4.18</A>) Sk�d bierze si� ten b��d: <I>"ERROR: Memory + exhausted in AllocSetAlloc()"</I>?<BR> + <A href="#4.19">4.19</A>) Jak sprawdzi� jakiej wersji PostgreSQL + u�ywam?<BR> + <A href="#4.20">4.20</A>) Dlaczego operacje, kt�re wykonuj� na + du�ych obiektach "large-object" zwracaj� komunikat: + <I>"invalid large obj descriptor"</I>?<BR> + <A href="#4.21">4.21</A>) Jak stworzy� kolumn� kt�rej domy�ln� + warto�ci� b�dzie bie��cy czas?<BR> + <A href="#4.22">4.22</A>) Dlaczego zapytania u�ywaj�ce + <CODE><SMALL>IN</SMALL></CODE> s� takie wolne?<BR> + <A href="#4.23">4.23</A>) Jak wykona� "outer join"?<BR> + <A href="#4.24">4.24</A>) Jak wykonywa� zapytanie u�ywaj�ce kilku + baz danych jednocze�nie?<BR> + <A href="#4.25">4.25</A>) Jak zwr�ci� w funkcji wiele rz�d�w lub + kolumn?<BR> + + + <H2 align="center">Rozwijanie PostgreSQL</H2> + <A href="#5.1">5.1</A>) Napisa�em w�asn� funkcj�. Kiedy u�yj� jej w + <I>psql</I>, program zrzuca pami�� (dump core)?<BR> + <A href="#5.2">5.2</A>) Jak mog� doda�/zg�osi� nowe typy czy funkcje + do PostgreSQL?<BR> + <A href="#5.3">5.3</A>) Jak napisa� funkcj� C zwracaj�c� krotk� + (tuple)?<BR> + <A href="#5.4">5.4</A>) Zmieni�em plik �r�d�owy. Dlaczego po + rekompilacji nie wida� zmiany?<BR> + + <HR> + + <H2 align="center">Pytania og�lne</H2> + + <H4><A name="1.1">1.1</A>) Co to jest PostgreSQL? Jak to wymawia�?</H4> + + <P>PostgreSQL wymawia si� <I>Post-Gres-kju-el</I>.</P> + + <P>PostgreSQL jest rozszerzeniem systemu zarz�dzania bazami danych - + POSTGRES, kolejn� generacj� rozwojowego prototypu <SMALL>DBMS</SMALL>. + Mimo, �e PostgreSQL zachowa� bardzo dobrze zbudowany model danych + (data model) i bogaty zestaw typ�w danych POSTGRES'a, zast�pi� + PostQuel'owy j�zyk zapyta� z rozbudowanym podzbiorem j�zyka + <SMALL>SQL</SMALL>. PostgreSQL jest oprogramowaniem darmowym + z dost�pnymi ca�ymi �r�d�ami. + </P> + + <P>Rozw�j PostgreSQL jest prowadzony przez grup� ludzi z Internetu, + komunikuj�cych si� poprzez mailowe listy dyskusyjne PostgreSQL. + Obecnym koordynatorem jest Marc G. Fournier (<A href= + "mailto:scrappy@PostgreSQL.org">scrappy@PostgreSQL.org</A>). (Zobacz + poni�ej jak si� przy��czy�). Ta grupa ludzi jest odpowiedzialna za + ca�y rozw�j PostgreSQL.</P> + + <P>Autorami PostgreSQL 1.01 byli Andrew Yu and Jolly Chen. + Wiele innych os�b pomog�o przy portowaniu, testowaniu, debugowaniu, i + rozwijaniu kodu. Oryginalny kod Postgresa, na kt�rym zosta� oparty + PostgreSQL, by� wysi�kiem student�w oraz pracownik�w pracuj�cych pod + kierownictwem profesora Michael'a Stonebraker'a z University of + California w Berkeley.</P> + + <P>Oryginaln� nazw� oprogramowania w Berkeley by� Postgres. Po + dodaniu obs�ugi <SMALL>SQL</SMALL> w 1995, nazwa zosta�a zmieniona + na Postgres95. Pod koniec roku 1996 nazwa zosta�a zmieniona na + PostgreSQL.</P> + + <H4><A name="1.2">1.2</A>) Jak� licencj� chroniony jest + PostgreSQL?</H4> + + <P>PostgreSQL obj�ty jest nast�puj�c� licencj�:</P> + + <P>PostgreSQL Data Base Management System</P> + + <P>Portions copyright (c) 1996-2002, PostgreSQL Global Development + Group Portions Copyright (c) 1994-6 Regents of the University of + California</P> + + <P>Permission to use, copy, modify, and distribute this software + and its documentation for any purpose, without fee, and without a + written agreement is hereby granted, provided that the above + copyright notice and this paragraph and the following two + paragraphs appear in all copies.</P> + + <P>IN NO EVENT SHALL THE UNIVERSITY OF CALIFORNIA BE LIABLE TO ANY + PARTY FOR DIRECT, INDIRECT, SPECIAL, INCIDENTAL, OR CONSEQUENTIAL + DAMAGES, INCLUDING LOST PROFITS, ARISING OUT OF THE USE OF THIS + SOFTWARE AND ITS DOCUMENTATION, EVEN IF THE UNIVERSITY OF + CALIFORNIA HAS BEEN ADVISED OF THE POSSIBILITY OF SUCH DAMAGE.</P> + + <P>THE UNIVERSITY OF CALIFORNIA SPECIFICALLY DISCLAIMS ANY + WARRANTIES, INCLUDING, BUT NOT LIMITED TO, THE IMPLIED WARRANTIES + OF MERCHANTABILITY AND FITNESS FOR A PARTICULAR PURPOSE. THE + SOFTWARE PROVIDED HEREUNDER IS ON AN "AS IS" BASIS, AND THE + UNIVERSITY OF CALIFORNIA HAS NO OBLIGATIONS TO PROVIDE MAINTENANCE, + SUPPORT, UPDATES, ENHANCEMENTS, OR MODIFICATIONS.</P> + + <P>Tekst powy�ej, jest klasyczn� licencj� BSD. + Nie posiada ona �adnych restrykcji co do u�ywania kodu �r�d�owego. + Podoba nam si� i nie zamierzamy jej zmienia�. + + <H4><A name="1.3">1.3</A>) Na jakich systemach Unixowych dzia�a + PostreSQL?</H4> + + <P>PostgreSQL powinien dzia�a� na wszystkich nowych Unix-podobnych + systemach. Platformy, kt�re zosta�y szczeg�owo przetestowane podczas + publikowania PostgreSQL s� wymienione w dokumentacji opisuj�cej + instalacj�.</P> + + <H4><A name="1.4">1.4</A>) Na jakich nie-Unixowych systemach dzia�a + PostgreSQL?</H4> + + <P><STRONG>Klient</STRONG></P> + + <P>Mo�liwa jest kompilacja bibliteki C <I>libpq</I> C, psql oraz + innych interfejs�w i uruchamianie ich na platformie MS Windows. W tym + wypadku klient jest uruchamiany na MS Windows a z serwerem komunikuje si� + poprzez TCP/IP. Serwer mo�e dzia�a� na dowolnej wspieranej platformie + Unixowej. Plik <I>win31.mak</I> jest do��czony + do �r�de�, aby mo�na by�o stworzy� bibliotek� <I>libpq</I> oraz + program <I>psql</I> dzia�aj�ce w �rodowisku Win32. PostgreSQL mo�e si� + tak�e komunikowa� z klientami <SMALL>ODBC</SMALL>.</P> + + <P><STRONG>Serwer</STRONG></P> + + <P>Serwer mo�e by� uruchamiany na Windows NT i Win2k u�ywaj�c + bibliotek Cygwin, Cygnus Unix/NT. W pliku <I>pgsql/doc/FAQ_MSWIN</I> + znajduj�cym si� w �r�d�ach lub pod adresem: <A href= + "http://www.postgresql.org/docs/faq-mswin.html">MS Windows FAQ</A> + na naszych stronach. Nie planujemy tworzy� portu przeznaczonego + docelowo dla platformy Microsoft.</P> + + <H4><A name="1.5">1.5</A>) Sk�d mo�na �ci�gn�� PostgreSQL?</H4> + + <P>G��wny serwer ftp z dost�pem "anonymous" dla PostgreSQL znajduje + si� <A href="ftp://ftp.PostgreSQL.org/pub">ftp://ftp.PostgreSQL.org/pub</A>. + je�li szukasz mirror�w sprawd� nasz� g��wn� stron� www.<P> + + <H4><A name="1.6">1.6</A>) Gdzie mo�na szuka� wsparcia technicznego?</H4> + + <P>Adres g��wnej listy mailowej: <A href= + "mailto:pgsql-general@PostgreSQL.org">pgsql-general@PostgreSQL.org</A>. + Jest ona przeznaczona dyskusjom dotycz�cym spraw zwi�zanych z PostgreSQL. + �eby zapisac si� na list�, wy�lij email z nast�puj�cymi liniami w + tre�ci maila (nie w temacie):</P> +<PRE> + subscribe + end +</PRE> + + <P>na adres: <A href= + "mailto:pgsql-general-request@PostgreSQL.org">pgsql-general-request@PostgreSQL.org</A>.</P> + + <P>Dost�pna jest tak�e lista wysy�aj�ca digesty. Aby zapisa� si� na + ni�, wy�lij email na adres: + <A href= + "mailto:pgsql-general-digest-request@PostgreSQL.org">pgsql-general-digest-request@PostgreSQL.org</A> + z tre�ci� maila zawieraj�c�:</P> +<PRE> + subscribe + end +</PRE> + Digesty s� wysy�ane do cz�onk�w listy, kiedy na g��wn� list� dotrze ok + 30k wiadomo�ci. + + <P>Dost�pna jest tak�e lista po�wi�cona b��dom znalezionym w + PostgreSQL. Aby zapisa� si� na ni� wy�lij email na adres: + <A href= + "mailto:pgsql-bugs-request@PostgreSQL.org">pgsql-bugs-request@PostgreSQL.org</A> + z tre�ci� maila zawieraj�c�:</P> +<PRE> + subscribe + end +</PRE> + Lista po�wi�cona dyskusjom developer�w jest dost�pna pod adresem: + <A href= + "mailto:pgsql-hackers-request@PostgreSQL.org">pgsql-hackers-request@PostgreSQL.org</A> + Aby si� na ni� zapisa� wy�lij na jej adres mail z tre�ci�: +<PRE> + subscribe + end +</PRE> + + <P>Dodatkowe informacje o listach mailowych dotycz�cych PostgreSQL + mo�na znale�� na stronach WWW PostgreSQL pod adresem:</P> + + <BLOCKQUOTE> + <A href="http://www.PostgreSQL.org">http://www.PostgreSQL.org</A> + </BLOCKQUOTE> + + <P>W sieci EFNet istnieje kana� IRC <I>#PostgreSQL</I>. Ja, do + po��czenia si� z kana�em u�ywam Unixowego polecenia <CODE>irc -c + '#PostgreSQL' "$USER" irc.phoenix.net.</CODE></P> + + <P>Lista firm oferuj�cych wsparcie na zasadach komercyjnych znajduje + si� pod adresem: <A href= + "http://www.postgresql.org/users-lounge/commercial-support.html">http://www.postgresql.org/users-lounge/commercial-support.html</A>.</P> + + <H4><A name="1.7">1.7</A>) Jaka jest ostatnia dost�pna wersja?</H4> + + <P>Ostatnia dost�pna wersja PostgreSQL to 7.2.1.</P> + + <P>Planujemy publikowanie kolejnych wersji co cztery miesi�ce.</P> + + <H4><A name="1.8">1.8</A>) Jaka dokumentacja jest dost�pna?</H4> + + <P>Kilka manuali, stron pod�cznika man, oraz kilka przyk�ad�w do + testowania s� za��czone w samej dystrybucji. Znajduj� si� one w + katalogu <I>/doc</I>. Manual mo�e by� tak�e przegl�dany poprzez + strony www pod adresem <A href= + "http://www.PostgreSQL.org/users-lounge/docs/">http://www.PostgreSQL.org/users-lounge/docs/</A>.</P> + + <P>Istniej� tak�e dwie ksi��ki dost�pne online pod adresami + <A href= + "http://www.PostgreSQL.org/docs/awbook.html">http://www.PostgreSQL.org/docs/awbook.html</A> + i <A href= + "http://www.commandprompt.com/ppbook/">http://www.commandprompt.com/ppbook/</A>. + Lista ksi��ek o PostgreSQL, kt�re mo�na kupi� znajduje si� pod adresem + <A href= + "http://www.postgresql.org/books/">http://www.postgresql.org/books/</A>. + Zbi�r technicznych artyku��w o PostgreSQL znajduje si� pod adresem <A + href= + "http://techdocs.postgresql.org/">http://techdocs.postgresql.org/</A>.</P> + + <P><I>psql</I> posiada kilka wbudowanych polece� \d, za pomoca kt�rych + mo�na sprawdzi� informacje dotycz�ce typ�w, operator�w, funkcji, + aggregat�w itd.</P> + + <P>Na naszej stronie mo�na znale�� du�o wi�cej dokumentacji.</P> + + <H4><A name="1.9">1.9</A>) Gdzie mo�na znale�� informacj� o znanych + b��dach czy brakuj�cych rozwi�zanich?</H4> + + <P>PostgreSQL wspiera rozszerzony podzbi�r standardu <SMALL>SQL</SMALL>-92. + Sprawd� nasz� list� <A href="http://developer.PostgreSQL.org/todo.php">TODO</A> + aby znale�� informacj� o znanych problemach, brakuj�cych + rozwi�zaniach czy przysz�ych planach.</P> + + <H4><A name="1.10">1.10</A>) Jak mog� si� nauczy� + <SMALL>SQL</SMALL>?</H4> + + <P>Ksi��ka o PostgreSQL <A href= + "http://www.PostgreSQL.org/docs/awbook.html">http://www.PostgreSQL.org/docs/awbook.html</A> + uczy <SMALL>SQL</SMALL>. Jest jeszcze inna ksi�zka o PostgreSQL + dost�pna pod adresem: <A href= + "http://www.commandprompt.com/ppbook/">http://www.commandprompt.com/ppbook.</A> + Dobry tutorial mo�esz znale�� pod adresem: <A href= + "http://www.intermedia.net/support/sql/sqltut.shtm">http://www.intermedia.net/support/sql/sqltut.shtm,</A> + oraz <A href= + "http://ourworld.compuserve.com/homepages/graeme_birchall/HTM_COOK.HTM"> + http://ourworld.compuserve.com/homepages/graeme_birchall/HTM_COOK.HTM,</A> + i <A href= + "http://sqlcourse.com/">http://sqlcourse.com.</A></P> + + <P>Jeszcze inny to "Teach Yourself SQL in 21 Days, Second Edition" + pod adresem: <A href= + "http://members.tripod.com/er4ebus/sql/index.htm">http://members.tripod.com/er4ebus/sql/index.htm</A></P> + + <P>Wielu z naszych u�ytkownik�w poleca <I>The Practical SQL Handbook</I>, + Bowman, Judith S., et al., Addison-Wesley. Inni polecaj� <I>The + Complete Reference SQL</I>, Groff et al., McGraw-Hill.</P> + + <H4><A name="1.11">1.11</A>) Czy PostgreSQL ma rozwi�zany problem Y2K?</H4> + + <P>Tak, bez problemu radzimy sobie z datami po roku 2000 AD, oraz + przed rokiem 2000 BC.</P> + + <H4><A name="1.12">1.12</A>) Jak mog� si� przy��czy� do grupy os�b + bezpo�rednio pracuj�cych nad rozwojem PostgreSQL?</H4> + + <P>Przede wszystkim �ci�gnij ostatnie dost�pne �r�d�a i przeczytaj + dokumentacj� przeznaczon� dla developer�w na naszej stronie www lub + dost�pn� tak�e w �r�d�ach PostgreSQL. Nast�pnie zapisz si� na listy + mailowe <I>pgsql-hackers</I> i + <I>pgsql-patches</I>. I na koniec, wysy�aj nam wysokiej jako�ci + patch'e na list� pgsql-patches.</P> + + <P>Jest oko�o 12 os�b, kt�re maj� uprawnienia do commit'owania w + <SMALL>CVS</SMALL> PostgreSQL'a. Ka�dy z nich submitowa� tak wiele + wysokiej jako�ci patchy, �e sta�o si� niemo�liwe dla obecnych + commiter�w by� z nimi na bie��co, maj�c pewno�� �e s� to poprawki + wysokiej jako�ci.</P> + + <H4><A name="1.13">1.13</A>) Jak mog� zg�asza� b��dy?</H4> + + <P>Zajrzyj na stron� <A href= + "http://www.postgresql.org/bugs/bugs.php">PostgreSQL BugTool</A>, na + kt�rej opisane s� wskaz�wki jak zg�asza� informacje o b��dach.</P> + + <P>Zajrzyj tak�e na nasz ftp <A href= + "ftp://ftp.PostgreSQL.org/pub">ftp://ftp.PostgreSQL.org/pub</A>, aby + sprawdzi� czy nie ma nowszych wersji PostgreSQL czy patchy.</P> + + <H4><A name="1.14">1.14</A>) Jak mo�na por�wna� PostgreSQL w stosunku + do innych <SMALL>DBMS</SMALL>?</H4> + + <P>Jest kilka sposob�w oceny softwaru: mo�liwo�ci, + wydajno��, stabilno��, wsparcie i cena.</P> + + <DL> + <DT><B>Mo�liwo�ci</B></DT> + + <DD>PostgreSQL posiada mo�liwo�ci dost�pne w du�ych, komercyjnych + systemach <SMALL>DBMS</SMALL>, takie jak transakcje, podzapytania + (subselects), triggery, widoki, klucze obce, referential integrity, + oraz wyrafinowany system blokowania. Mamy tak�e w�a�ciow�ci kt�rych + inni nie posiadaj�, jak typy definiowane przez u�ytkownika, + dziedziczenie, rules, multi-version concurrency control, kt�ra + redukuje problemy z blokowaiem (lock contention).<BR> + <BR> + </DD> + + <DT><B>Wydajno��</B></DT> + + <DD>PostgreSQL dzia�a w dw�ch trybach. Standardowy tryb <I>fsync</I> + zrzuca ka�d� zako�czon� transakcj� na dysk, gwarantuj�c w ten + spos�b to, �e je�li system operacyjny si� zawiesi lub straci + zasilanie wci�gu kilku nastepnych sekund, wszystkie Twoje dane + zostan� bezpiecznie zapisane na dysku. W tym trybie, jeste�my + wolniejsi ni� wi�kszo�� komercyjnych baz danych, cz�ciowo dlatego + �e niewiele z nich wykonuje taki spos�b zapisywania danych jako + domy�lne ustawienie. + W trybie <I>no-fsync</I> z regu�y jeste�my szybsi ni� komercyjne + bazy danych, chocia� w tym wypadku zawieszenie si� systemu mo�e + spowodowa� uszkodzenie danych. Pracujemy nad tym, aby stworzy� + po�redni tryb, kt�ry powoduje mniejsz� redukcj� wydajno�ci ni� tryb + fsync i pozwoli na integralno�� danych w przeci�gu 30 sekund do + za�amania si� systemu operacyjnego.<BR> + <BR> + Por�wnuj�c do MySQL czy innych prostych baz danych, jeste�my + wolniejsi przy wykonywaniu insert�w/updat�w przez narzut + spowodowany przez transakcje. Oczywi�cie MySQL nie posiada �adnej z + wymienionych wy�ej <I>mo�liwo�ci</I>. PostgreSQL zosta� zbudowany + aby by� DBMS elastycznym i bogatym z r�norakie mo�liwo�ci, + aczkolwiek dbamy, aby poprawia� jego wydajno�� poprzez analiz� + kodu �r�d�owego i profilowanie. Ciekawe por�wnanie PostgreSQL i MySQL + mo�na znale�� pod adresem <A href= + "http://openacs.org/why-not-mysql.html">http://openacs.org/why-not-mysql.html</A><BR> + + <BR> + Ka�de po��czenie klienta jest obs�ugiwane przez nas poprzez + stworzenie nowego procesu Unixowego. Procesy backendu dziel� + bufory danych oraz informacj� o blokadach. U�ywaj�c wielu + procesor�w, r�ne backendy mog� bez problemu dzia�a� na r�nych + procesorach.<BR> + <BR> + </DD> + + <DT><B>Stabilno��</B></DT> + + <DD>Zdajemy sobie spraw�, �e <SMALL>DBMS</SMALL> musi by� stabilny, + w przeciwnym wypadku jest bez warto�ci. Staramy si� publikowa� kod + stabilny, dobrze przetestowany, z minimum mo�liwych b��d�w. Ka�de + wydanie poprzedza conajmniej miesi�c test�w wersji beta. Patrz�c na + histori� wyda� PostgreSQL wida�, �e dostarczamy stabilne, dobrze + sprawdzone wersje, kt�re s� gotowe do u�ycia w �rodowisku + produkcyjnym. My�limy, �e proces publikowania kolejnych wersji + opracowany przez nas jest jednym z lepszych w�r�d innych tw�rc�w + oprogramowania bazodanowego.<BR> + <BR> + </DD> + + <DT><B>Wsparcie</B></DT> + + <DD>Dzi�ki naszym listom mailowym masz dost�p do du�ej liczby + programist�w i u�ytkownik�w, kt�rzy pomagaj� rozwi�za� ka�dy + napotkany problem. Chocia� nie mo�emy gwarantowa� znalezienia + rozwi�zania danego problemu, nie r�nimy si� w tym od innych + komercyjnych system�w <SMALL>DBMS</SMALL>. Bezpo�redni kontakt z + programistami, u�ytkownikami, dokumentacj� i kodem �r�d�owym + sprawiaj�, �e wsparcie oferowane PostgreSQL niejednokrotnie jest + lepsze ni� w innych systemach <SMALL>DBMS</SMALL>. Istnieje tak�e + mo�liwo�� skorzystania z komercyjnego wsparcia dla tych, kt�rych + takiego rozwi�zania potrzebuj�. + (Sprawd� <A href="#1.6">ten punkt FAQ</A>.)<BR> + <BR> + </DD> + + <DT><B>Cena</B></DT> + + <DD>Korzystanie z PostgreSQL jest darmowe, zar�wno w przypadku + komercyjnym jak i niekomercyjnym. Mo�esz korzysta� z naszego kodu + �r�d�owego w Twoim produkcie bez �adnych ogranicze�, poza tymi + wymienionymi w licencji BSD przytoczonej powy�ej.<BR> + <BR> + </DD> + </DL> + + <H4><A name="1.15">1.15</A>) W jaki spos�b mog� wesprze� finansowo + PostgreSQL?</H4> + + <P>PostgreSQL korzysta z najlepszej infrastruktury od samego pocz�tku + istnienia projektu, tzn. sze�ciu lat. Wszystko to zawdzi�czamy Marc'owi + Fournier'owi, kt�ry stworzy� t� infrastruktur� i zarz�dza ni� od + lat.</P> + + <P>Wysokiej jako�ci infrastruktura jest bardzo wa�na dla ka�dego + projektu open-source. Zapobiega przerwom w rozwoju projektu i + jakimkolwiek przestojom.</P> + + <P>Oczywi�cie korzystanie z wysokiej jako�ci infrastruktury nie jest + tanie. Istnieje wiele r�znych miesi�cznych, czy jednorazowych + wydatk�w, kt�re trzeba ponosi� aby wszystko dzia�a�o jak nale�y. + Je�li Ty, b�d� Twoja firma mo�e wspom�c finansowo rozw�j PostgreSQL + odwied� adres: <A href= + "http://www.pgsql.com/pg_goodies">http://www.pgsql.com/pg_goodies</A> + gdzie opisane jest jak to zrobi�.</P> + + <P>Chocia� na stronie wspomniana jest nazwa PostgreSQL Inc, "datki" + s� przeznaczone jedynie na rozw�j projektu PostgreSQL i nie s� + przeznaczane na finansowanie jakiejkolwiek firmy. Je�li wolisz, + mo�esz wys�a� czek na adres kontaktowy.</P> + <HR> + + <H2 align="center">User Client Questions</H2> + + <H4><A name="2.1">2.1</A>) Czy s� jakie� driwery <SMALL>ODBC</SMALL> dla + PostgreSQL?</H4> + + <P>Dost�pne s� dwa driwery <SMALL>ODBC</SMALL>: PsqlODBC + i OpenLink <SMALL>ODBC</SMALL>.</P> + + <P>PsqlODBC jest do��czony do �r�de�. Wi�cej informacji na jego temat + mo�esz znale�� pod adresem: <A href= + "ftp://ftp.PostgreSQL.org/pub/odbc/">ftp://ftp.PostgreSQL.org/pub/odbc/</A>.</P> + + <P>OpenLink <SMALL>ODBC</SMALL> mo�e by� pobrany z adresu: <A href= + "http://www.openlinksw.com/">http://www.openlinksw.com</A>. + Wsp�pracuje ze standardowym oprogramowaniem klienckim <SMALL>ODBC</SMALL> + wi�c w ten spos�b mo�esz korzysta� z PostgreSQL <SMALL>ODBC</SMALL> + dost�pnego na ka�dej plaformie kt�r� wspiera (Win, Mac, Unix, VMS).</P> + + <P>Autorzy b�d� prawdopodobnie sprzedawa� ten produkt osobom kt�re + wymagaj� komercyjnego wsparcia, ale wersja darmowa b�dzie zawsze + dost�pna. Wszystkie pytania mo�esz wysy�a� na adres: <A href= + "mailto:postgres95@openlink.co.uk">postgres95@openlink.co.uk</A>.</P> + + <P>Sprawd� tak�e rozdzia� o <A href= + "http://www.postgresql.org/devel-corner/docs/programmer/odbc.html">ODBC + w "Programmer's Guide"</A>.</P> + + <H4><A name="2.2">2.2</A>) Jakie istniej� narz�dzia pozwalaj�ce na dost�p do + PostgreSQL przez www?</H4> + + <P>Dobry podr�cznik dla pocz�tkuj�cych o dost�pie do bazy danych + przez www mo�esz znale�� pod adresem: + <A href="http://www.webreview.com">http://www.webreview.com</A></P> + + <P>Inny znajduje si� pod adresem: <A href= + "http://www.phone.net/home/mwm/hotlist/">http://www.phone.net/home/mwm/hotlist/.</A></P> + + <P>Do integracji z www, �wietnym rozwi�zaniem jest PHP. Mo�esz + znale�� wi�cej informacji na ten temat pod adresem + <A href="http://www.php.net">http://www.php.net</A>.</P> + + <P>Wiele os�b w przypadku skomplikowanych rozwi�za� uzywa Perl'a i + modu�u CGI.pl.</P> + + <H4><A name="2.3">2.3</A>) Czy istnieje jakie� GUI dla PostgreSQL? + Narz�dzie do raportowania? Interfejs dla "embedded query + language"?</H4> + + <P>Mamy ca�kiem mi�y interfejs graficzny, kt�ry zosta� nazwany + <I>pgaccess</I> i jest on dostarczany jako cz�� �r�de�. + <I>pgaccess</I> posiada tak�e generator raport�w. Mo�na go znale�� + pod adresem <A href= + "http://www.flex.ro/pgaccess">http://www.flex.ro/pgaccess</A></P> + + <P>Udost�pnili�my tak�e <I>ecpg</I>, kt�ry jest "embedded SQL query + language interface" dla j�zyka C.</P> + + <H4><A name="2.4">2.4</A>) Za pomoc� jakich j�zyk�w programowania + mo�na si� komunikowa� z PostgreSQL?</H4> + + <P>Mamy wsparcie dla:</P> + + <UL> + <LI>C (libpq)</LI> + + <LI>C++ (libpq++)</LI> + + <LI>Embedded C (ecpg)</LI> + + <LI>Java (jdbc)</LI> + + <LI>Perl (perl5)</LI> + + <LI>ODBC (odbc)</LI> + + <LI>Python (PyGreSQL)</LI> + + <LI>TCL (libpgtcl)</LI> + + <LI>C Easy API (libpgeasy)</LI> + + <LI>Embedded <SMALL>HTML</SMALL> (<A href= + "http://www.php.net">PHP z http://www.php.net</A>)</LI> + </UL> + <HR> + + <H2 align="center">Pytania administratora</H2> + + <H4><A name="3.1">3.1</A>) Jak mog� zainstalowa� PostgreSQL w innej + lokalizacji ni� <I>/usr/local/pgsql</I>?</H4> + + <P>U�yj opcji <I>--prefix</I> podczas uruchamiania skryptu + <I>configure</I>.</P> + + <H4><A name="3.2">3.2</A>) Podczas startu <I>postmaster'a</I>, + otrzymuj� komunikat o b��dzie: <I>Bad System Call</I> lub "core dumped". + Dlaczego?</H4> + + + <P>Ten b��d mo�e by� wynikiem wielu problem�w, ale na pocz�tek + sprawd� czy masz zainstalowane rozszerzenia systemu V w j�drze + systemu. PostgreSQL wymaga do pracy zainstalowanej obs�ugi pami�ci + dzielonej i semafor�w.</P> + + <H4><A name="3.3">3.3</A>) Podczas startu <I>postmaster'a</I>, + otrzymuj� komunikat o b��dzie: <I>IpcMemoryCreate</I>. + Dlaczego?</H4> + + <P>Albo nie masz poprawnie skonfigurowanej obs�ugi pami�ci dzielonej + w j�drze systemu, albo musisz zwi�kszy� jej dost�pny rozmiar. + Dok�adna ilo�� jak� potrzebujesz jest zale�na od architektury systemu + na jakim pracujesz, jak du�o bufor�w oraz jak du�o proces�w backendu + skonfigurowa�e� dla <I>postmaster'a</I>. Dla wi�kszo�ci system�w, z + domy�ln� liczb� bufor�w i proces�w potrzebujesz minimum w + przybli�eniu 1MB. Zobacz <A href= + "http://www.postgresql.org/idocs/index.php?kernel-resources.html">PostgreSQL + Administrator's Guide</A> gdzie szczeg�owo zosta�o opisane + wykorzystanie pami�ci dzielonej i semafor�w.</P> + + <H4><A name="3.4">3.4</A>) Podczas startu <I>postmaster'a</I>, + otrzymuj� komunikat o b��dzie: <I>IpcSemaphoreCreate</I>. + Dlaczego?</H4> + + <P>Je�li tre�� b��du brzmi: <I>IpcSemaphoreCreate: semget failed + (No space left on device)</I> oznacza to, �e j�dro systemu nie jest + skonfigurowane do obs�ugi wystarczaj�cej liczby semafor�w. + Postgres wymaga jednego semafor'a na potencjalny jeden proces backend. + Tymczasowym rozwi�zaniem jest uruchomienie programu <I>postmaster</I> + z mniejsz� maksymaln� liczb� proces�w backend. + U�yj opcji <I>-N</i> z parameterem mniejszym od domy�lnego - 32. + Bardziej trwa�ym rozwi�zaniem jest zwi�kszenie parametr�w + <SMALL>SEMMNS</SMALL> i <SMALL>SEMMNI</SMALL> j�dra twojego systemu.</P> + + <P>Niedzia�aj�ce semafory mog� spowodowa� niepoprawne zamkni�cie + systemu w czasie intensywnego korzystania z bazy.</P> + <P>Je�li tre�� b��du jest inna, mo�e to oznacza�, �e obs�uga semafor�w + nie zosta�a w��czona do j�dra wcale. Zobacz PostgreSQL + Administrator's Guide po bardziej szczeg�owe informacje o pami�ci + dzielonej i semaforach.</P> + + <H4><A name="3.5">3.5</A>) W jaki spos�b mog� kontrolowa� po��czenia + z innych host�w?</H4> + + <P>Domy�lnie PostgreSQL pozwala jedynie na po��czenia za pomoc� + socket�w Unixowych z lokalnego hosta. Inne hosty nie b�d� mog�y si� + po��czy� z serwerem dop�ki nie zostanie dodana opcja <I>-i</I> do + <I>postmaster'a</I>, + <B>oraz</B> nie umo�liwi si� autoryzacji na podstawie adresu host�w + modyfikuj�c odpowiednio plik + <I>$PGDATA/pg_hba.conf</I>. To zmiany pozwol� na + po��czenia TCP/IP.</P> + + <H4><A name="3.6">3.6</A>) Jak powinienem skonfigurowa� system baz + danych aby uzyska� lepsz� wydajno��?</H4> + + <P>Indeksy bez w�tpienia mog� przyspieszy� wykonywanie zapyta�. + Polecenie <SMALL>EXPLAIN</SMALL> pozwala zobaczy� jak PostgreSQL + interpretuje Twoje zapytanie i kt�re indeksy s� u�ywane.</P> + + <P>Je�li wykonujesz bardzo du�o <SMALL>INSERT�w</SMALL>, mo�e warto + je wykona� za pomoc� jednego du�ego pliku u�ywaj�c polecenia + <SMALL>COPY</SMALL>. Jest to du�o szybsze ni� pojedyncze + <SMALL>INSERTy.</SMALL> Po drugie polecenia SQL nie zawarte w bloku + okre�laj�cym transakcj� - <SMALL>BEGIN WORK/COMMIT</SMALL>, s� + traktowane jako pojedyncza transakcja. Rozwa� wykonanie kilku + polece�/zda� SQL w jednym bloku transakcji. To redukuje narzut + powodowany przez transakcj�. Przy du�ych zmianach w danych, warto + usun�� i stworzy� na nowo indeksy.</P> + + <P>Jest kilka opcji pozwalaj�cych na poprawienie wydajno�ci. + Mo�esz wy��czy� <I>fsync()</I> poprzez uruchomienie <I>postmaster'a</I> + z opcjami <I>-o -F</I>. To spowoduje, �e + <I>fsync()</I> nie b�dzie zrzuca� danych na dysk po ka�dej + transakcji.</P> + + <P>Mo�esz tak�e uruchomi� <I>postmaster'a</I> z opcj� <I>-B</I> + aby zwi�kszy� wielko�� pami�ci dzielonej u�ywanej przez procesy + backend�w. Je�li ustawisz t� warto�� zbyt wysoko i przekroczysz limity + ustawione przez kernel na pami�� dzielon�, <I>postmaster</I> mo�e si� + nie uruchomi�. Ka�dy bufor zajmuje 8K a domy�lna ilo�� bufor�w to 64.</P> + + <P>Mo�esz tak�e u�y� opcji <I>-S</I> dla backendu aby zwi�kszy� + maksymaln� warto�� pami�ci u�ywan� przez proces backendu podczas + sortowania. Opcja <I>-S</I> jest ustawiana warto�ci� podawan� w + kilobajtach, domy�lna warto�� to 512K.</P> + + <P>Mo�esz tak�e u�y� polecenia <SMALL>CLUSTER</SMALL> aby pogrupowa� + dane w tabelach wg indeksu. Zobacz opis polecenia <SMALL>CLUSTER</SMALL> + w manualu �eby dowiedzie� si� wi�cej.</P> + + <H4><A name="3.7">3.7</A>) Jakie s� mo�liwo�ci wyszukiwania + b��d�w?</H4> + + <P>PostgreSQL ma kilka mo�liwo�ci na raportowanie informacji o + jego statusie, kt�re mog� by� przydatne przy debugowaniu procesu.</P> + + <P>Przede wszystkim uruchom skrypt <I>configure</I> z opcj� + --enable-cassert, wiele funkcji <I>assert()</I> monitoruj� post�p + procesu backend i zatrzymuj� program kiedy wydarzy si� co� + nieoczekiwanego.</P> + + <P>Zar�wno <I>postmaster</I> jak i <I>postgres</I> maj� kilka opcji + do debugowania. Za ka�dym razem kiedy uruchamiasz <I>postmaster'a</I>, + upewnij si�, �e wysy�asz standardowe wyj�cie i error do pliku z + logami, np. w ten spos�b:</P> +<PRE> + cd /usr/local/pgsql + ./bin/postmaster >server.log 2>&1 & +</PRE> + + <P>To utworzy plik server.log w g��wnym katalogu PostgreSQL. + Ten plik zawiera po�yteczne informacje o problemach i b��dach, kt�re + wydarzy�y si� podczas pracy serwera. <I>Postmaster</I> posiada opcj� + <I>-d</I>, kt�ra pozwala na raportowanie bardzo szczeg�lowych + informacji. Do opcji <I>-d</I> podajemy liczb�, kt�ra okre�la + szczeg�owo�� wysy�anych informacji. Musisz mie� �wiadomo��, �e + wysoki poziom logowania b�dzie powodowa� tworzenie bardzo duzych + plik�w z logami.</P> + + <P>Je�li <I>postmaster</I> nie zosta� uruchomiony, mo�esz uruchomi� + <I>postgres'owy</I> backend z linii polece�, i uruchomi� Twoje + polecenie <SMALL>SQL</SMALL> bezpo�rednio na nim. + Taki spos�b jest polecany <B>jedynie</B> w przypadku debugowania. + Zwr�� uwag�, �e w tym wypadku zapytanie ko�czy znak nowej linii a nie + �rednik. Je�li skompilowa�e� z opcjami debugowania mozesz u�y� + debuggera aby sprawdzi� co si� dzieje. Poniew� backend nie zosta� + uruchomiony przez <I>postmaster'a</I>, nie dzia�a w identycznym + �rodowisku, co oznacza �e powt�rzenie warunk�w w jakich wyst�pi�y + problemy moze by� problemem.</P> + + <P>Je�li <I>postmaster</I> dzia�a, uruchom <I>psql</I> w jednym z + okien, nast�pnie znajd� <SMALL>PID</SMALL> procesu <I>postgres</I> + u�ywanego przez <I>psql</I>. U�yj debuggera aby do + <SMALL>PID'u</SMALL> <I>postgres'a</I>. Mo�esz ustawia� pu�apki + (breakpoints) w debuggerze i wykonywa� zapytania z <I>psql</I>. + Je�li debugujesz uruchamianie <I>postgres'a</I>, mo�esz ustawi� zmienn� + PGOPTIONS="-W n", nast�pnie uruchomi� <I>psql</I>. + Opcja ta pozwoli spowolni� uruchomienie na + <I>n</I> sekund aby� m�g� si� po��czy� z procesem za pomoc� + debugera, ustawi� jakiekolwiek pu�apki i kontynuowa� proces + uruchamiania.</P> + + <P><I>postgres</I> mo�e by� uruchamiany z opcjami <I>-s, -A</I> i + <I>-t</I>, kt�re mog� by� bardzo przydatne przy debuggowaniu i ocenie + wydajno�ci.</P> + + <P>Mo�esz tak�e skompilowa� z profilingiem aby zobaczy� jakie funkcje + ile czasu wykonuj� si�. Pliki profilowane dla backendu zostan� + umieszczone w katalogu + <I>pgsql/data/base/dbname</I>. Pliki profilu klienta zostan� + umieszczone w bie��cym katalogu klienta. Linux wymaga aby kompilowa� + z opcj� <I>-DLINUX_PROFILE</I> aby profilowanie odbywa�o si� + poprawnie.</P> + + <H4><A name="3.8">3.8</A>) Sk�d si� bierze komunikat: <I>"Sorry, too + many clients"</I> podczas pr�by po��czenia si� z baz� danych?</H4> + + <P>Musisz zwi�kszy� limit ilo�ci jednoczesnych proces�w bacekendu + dla procesu <I>postmaster'a</I>.</P> + + <P>Domy�lny limit to 32 procesy. Mo�esz go zwi�kszy� przez restart + <I>postmaster</I> z odpowiedni� warto�ci� ustawian� opcj� <I>-N</I> w + pliku <I>postgresql.conf</I>.</P> + + <P>We� pod uwag�, �e je�li zwi�kszysz warto�� podan� w opcji + <I>-N</I> na wi�cej ni� 32 musisz tak�e zwi�kszy� warto�� w opcji + <I>-B</I> ponad jej domy�ln� warto�� 64; warto�� <I>-B</I> musi by� + co najmniej dwa razy wi�ksza od warto�ci podanej w opcji + <I>-N</I>, a prawdopodobnie powinna by� w rzeczywisto�ci jeszcze + wi�ksza dla optymalnej wydajno�ci. + Dla du�ej liczby proces�w backendu na pewno zauwa�ysz, �e trzeba + zwi�kszy� r�ne parametry j�dra Unixa. Rzeczy, kt�re powniene� + sprawdzi� to maksymalna liczba blok�w pami�ci dzielonej, + <SMALL>SHMMAX;</SMALL> maksymalna liczba semafor�w, <SMALL>SEMMNS</SMALL> + oraz <SMALL>SEMMNI;</SMALL> + maksymalna liczba proces�w, <SMALL>NPROC;</SMALL> maksymalna liczba + proces�w na jednego u�ytkownika, <SMALL>MAXUPRC;</SMALL> i maksymalna + liczba otwartych plik�w, <SMALL>NFILE</SMALL> oraz + <SMALL>NINODE.</SMALL> Pow�d dla kt�rego PostgreSQL ma limit na + maksymaln� liczb� proces�w backendu to obawa o wyczerpanie zasob�w + systemu.</P> + + <P>W wersjach PostgreSQL wcze�niejszych ni� 6.5, maksymalna liczba + backend�w by�a ustawiona na 64, a zmiana tej warto�ci wymaga + rekompliacji po zmianie sta�ej MaxBackendId w pliku + <I>include/storage/sinvaladt.h</I>.</P> + + <H4><A name="3.9">3.9</A>) Co to s� za pliki typu: + <I>pg_sorttempNNN.NN</I>, + kt�re znajduj� si� w katalogu z plikami bazy danych?</H4> + + <P>S� to tymczasowe pliki utworzone przez executor. Dla przyk�adu, + je�li jaka� operacja sortowania jest wymagana do wykonania + <SMALL>ORDER BY,</SMALL> a samo sortowanie wymaga wi�cej miejsca ni� + paratmetr backendu + <I>-S</I> ustawi� do wykorzystania, wtedy tymczasowe pliki s� u�ywane + do przechowywania tych danych.</P> + + <P>Pliki tymczasowe powinny by� usuni�te automatycznie, ale mog�o si� + to nie sta� je�li proces backendu w mi�dzyczasie nie zako�czy� si� + poprawnie podczas operacji sortowania. Je�li w danym momencie nie + dzia�aj� �adne procesy backend�w mozesz spokojnie usun�� pliki + pg_tempNNN.NN.</P> + <HR> + + <H2 align="center">Pytania dotycz�ce u�ywania</H2> + + <H4><A name="4.1">4.1</A>) Jaka jest r�nica pomi�dzy kursorami + binarnymi (binary cursors) i zwyk�ymi kursorami (normal + cursors)?</H4> + + <P>Zobacz w manualu opis polecenia <SMALL>DECLARE</SMALL>.</P> + + <H4><A name="4.2">4.2</A>) Jak mog� pobra� za pomoc� + <SMALL>SELECT</SMALL> jedynie kilka pierwszych wynik�w + zapytania?</H4> + + <P>Zobacz w manualu opis polecenia <SMALL>FETCH</SMALL> lub u�yj + polecenia <SMALL>SELECT</SMALL> ... <SMALL>LIMIT</SMALL>....</P> + + <P>Nawet je�li chesz pobra� kilka pierwszych rz�d�w z wyniku + zapytania, ca�e zapytanie musi zosta� wykonane. Byc mo�e powiniene� + skorzysta� z polecenia <SMALL>ORDER BY.</SMALL> + Je�li istnieje indeks kt�ry odpowiada polom okre�lonym przez + <SMALL>ORDER BY</SMALL>, PostgreSQL mo�e wykorzysta� jedynie kilka + pierwszych rz�d�w, by� mo�e b�dzie konieczno�� wykonania zapytania do + momentu a� zostan� znalezione po��dane wyniki.</P> + + <H4><A name="4.3">4.3</A>) Jak mog� uzyska� list� wszystkich tabel + czy innych rzeczy pod <I>psql</I>?</H4> + + <P>Mo�esz sprawdzi� zawarto�� �r�de� <I>psql</I>, a konkretnie plik + <I>pgsql/src/bin/psql/describe.c</I>. Zawiera on polecenia + <SMALL>SQL</SMALL> kt�re generuja wyniki komend z backslashem. + Mo�esz tak�e uruchomi� <I>psql</I> z opcj� + <I>-E</I> wtedy po wykonaniu polecenia z backslashem wy�wietlane + b�dzie zapytanie, kt�re w rzeczywisto�ci jest wykonywane.</P> + + <H4><A name="4.4">4.4</A>) Jak usun�� kolumn� z tabeli?</H4> + + <P>Nie mamy zaimplementowanego <SMALL>ALTER TABLE DROP + COLUMN,</SMALL> ale mo�esz zrobi� tak:</P> +<PRE> + SELECT ... -- wybierz zawarto�� wszystkich kolumn poza t� jedn� kt�rej chcesz si� pozby� + INTO TABLE new_table + FROM old_table; + DROP TABLE old_table; + ALTER TABLE new_table RENAME TO old_table; +</PRE> + + <H4><A name="4.5">4.5</A>) Jaki jest maksymalny rozmiar dla rz�du, + tabeli i bazy danych?</H4> + + <P>Oto wszystkie ograniczenia:</P> +<PRE> + Maksymalny rozmiar dla bazdy danych? nieograniczony ( istniej� bazy danych o wielko�ci 500 GB databases ) + Maksymalny rozmiar dla tabeli? 16 TB + Maksymalny rozmiar dla rz�du? nieograniczony w 7.1 i p�niejszych + Maksymalny rozmiar pola? 1 GB w 7.1 and later + Maksymalna liczba rz�d�w w tabeli? nieograniczona + Maksymalna liczba kolumn w tabeli? 250-1600 w zale�ono�ci od typ�w kolumn + Makasymalna liczba indeks�w na tabeli? nieograniczona +</PRE> + + Oczywi�cie "nieograniczony" nie jest prawd� tak do ko�ca, istniej� + ograniczenia wynikaj�ce z dost�pnego miejsca na dysku, pami�ci/swapa. + Kiedy wielko�ci te b�d� bardzo du�e mo�e odbi� si� to na wydajno�ci. + + <P>Maksymalny rozmiar tabeli, czyli 16 TB nie wymaga od systemu + operacyjnego wsparcia dla du�ych plik�w. Du�e tabele s� przechowywane + jako pliki o rozmiarze 1 GB, wi�c ograniczenia co do wielko�ci plik�w + narzucone przez system plik�w nie s� istotne.</P> + + <P>Masymalny rozmiar tabeli i maksymalna liczba kolumn mo�e by� + zwi�kszona je�li zwi�kszymy domy�lny rozmiar bloku (block size) do + 32k.</P> + + <H4><A name="4.6">4.6</A>) Jak du�o miejsca w bazie danych jest + konieczne aby przechowywa� dane ze zwyczajnego pliku + tekstowego?</H4> + + <P>Baza danych PostgreSQL mo�e potrzebowa� do pi�ciu razy wi�cej + miejsca na przechowywanie danych z plik�w tekstowych ni� ich + obj�to��.</P> + + <P>Jako przyk�ad mo�emy rozwa�y� plik sk�adaj�cy si� z 100,000 linii + zbudowanych z liczby ca�kowitej oraz opisu tekstowego w ka�dej. + Za��my, �e �rednio ka�dy �a�cuch tekstu w linii zajmuje 20 + bajt�w. Ca�y plik powinien zajmowa� ok. 2.8 MB. Rozmiar pliku bazy danych w + PostgreSQL zawieraj�cego te dane mozna oszacowa� na oko�o 6.4MB:</P> + +<PRE> + 36 bajt�w: nag��wek ka�dego rz�du w przybli�eniu) + 24 bajty: jedno pole int i jedno pole typu text + + 4 bajty: wka�nik na stronie do krotki + -------------------------------------------------- + 64 bajty w jednym rz�dzie + + Strona danych w PostgreSQL zajmuje 8192 bajt�w (8 KB), wi�c: + + 8192 bajt�w na stron� + --------------------- = 128 rz�d�w na jedn� strone w bazie (zaokr�glone w d�) + 64 bajt�w na rz�d + + 100000 rz�d�w danych + ----------------------- = 782 stron w bazie danych (zaokr�glone w g�r�) + 128 rz�d�w na stron� + +782 stron w bazie * 8192 bajt�w na stron� = 6,406,144 bajt�w (6.4 MB) +</PRE> + + <P>Indeksy nie powoduj� du�ego narzutu na zajmowane miejsce, + ale zawieraj� pewne dane, + wi�c w pewnych przypadkach moga by� ca�kiem du�e.</P> + + <H4><A name="4.7">4.7</A>) Jak mog� sprawdzi� jakie tabele, klucze, + bazy danych i u�ytkownicy s� utworzeni?</H4> + + <P><I>psql</I> ma ca�kiem du�� ilo�� polece� z backslashem aby + wydoby� takie informacje. Wprowad� \? aby zobaczy� ich spis. Istniej� + tak�e tablice systemowe rozpoczynaj�ce si� od <i>pg_</i>, zawieraj�ce + interesuj�ce Ciebie informacje. Wykonanie <i>psql -l</i> poka�e spis + wszystkich baz danych.</P> + + <P>Obejrzyj tak�e plik <I>pgsql/src/tutorial/syscat.source</I>. + Zawiera on wiele z zapyta� typu <SMALL>SELECT</SMALL>, kt�re s� + potrzebne aby wydoby� informacje z tablic systemowych.</P> + + <H4><A name="4.8">4.8</A>) Moje zapytania s� wolne lub nie u�ywaj� + kluczy. Dlaczego?</H4> + + Indeksy nie s� u�ywane automatycznie przez k��de z zapyta�. Ideksy s� + u�ywane jedynie gdy tabela jest odpowiedniego rozmiaru, wi�kszego ni� + wymagany minimalny, a zapytanie wybiera jedynie ma�y procent + zawarto�ci tabeli. Wynika to z tego, �e losowy dostep do dysku + powodowany przez ideksowane poszukiwanie jest czasami wolniejsze ni� + poszukiwanie sekwencyjne bez u�ycia kluczy. + + <P>�eby zdecydowa� czy indeks powinien byc u�ywany, PostgreSQL musi + mie� statystyki dotycz�ce danej tabeli. S� one gromadzone przez + u�ycie polecenia <SMALL>VACUUM ANALYZE</SMALL>, lub poprostu + <SMALL>ANALYZE</SMALL>. u�ywaj�c statystyk, optymalizator wie ile + rz�d�w jest w tabeli i mo�e lepiej okre�li� czy indeksy powinny by� + u�yte. Statystyki mog� by� tak�e pomocne w okre�leniu najlepszej + kolejno�ci wykonania z��czenia (join) i jego sposobu. Gromadzenie + statystyk powinno si� odbywa� w okre�lonych interwa�ach czasu + poniewa� dane w tabelach zmieniaj� si�.</P> + + <P>Indeksy nie s� zazwyczaj u�ywane przez <SMALL>ORDER BY</SMALL> lub + przy wykonywaniu z��cze� (join). Sekwencyjne przeszukiwanie po kt�rym + nast�puje sortowanie jest zazwyczaj szybsze ni� wyszukiwanie za + pomoc� indeksu na du�ej tabeli.</P> + Jakkolwiek <SMALL>LIMIT</SMALL> w po��czeniu z <SMALL>ORDER BY</SMALL> + cz�sto b�dzie wykorzystywa� indeks�w poniew�z jedynie ma�a cz�c z + tabeli jest zwracana. + + <P>Kiedy u�ywa si� operator�w dopasuj�cych takich jak + <SMALL>LIKE</SMALL> lub <I>~</I>, indeksy b�d� u�ywane jedynie je�li + pocz�tek wyszukiwania jest oparty na pocz�tku �a�cucha tekstu. + Dlatego, aby u�ywac indeks�w, + dopasowania operatorem <SMALL>LIKE</SMALL> nie mog� si� zaczyna� + <I>%</I>, a dopasowania operatorem <I>~</I> (dopasowania regularne) + musz� si� zaczyna� znakiem specjalnym <I>^</I>.</P> + + <H4><A name="4.9">4.9</A>) Jak mog� sprawdzi� w jakis spos�b "query + optimizer" wykonuje moje zapytanie?</H4> + + <P>Zobacz manual dla polecenia <SMALL>EXPLAIN</SMALL>.</P> + + <H4><A name="4.10">4.10</A>) Co to jest "R-tree index"?</H4> + + <P>Indeks R-tree jest u�ywany do indeksowania danych przestrzennych. + Indeks hasuuj�cy nie nadaje si� do wyszukiwania odleg�o�ci. + Natomiast indeks typu B-tree mo�e wyszukiwa� odleglo�ci jedynie w + jednowymiarowych przestrzeniach. R-tree indeks radzi sobie z + przestrzeniami wielo-wymiarowymi. Dla przyk�adu, je�li zostanie + za�o�ony indeks typu R-tree na polu typu <I>point</I>, system mo�e + bardziej wydajnie odpowiada� na zapytania typu + "select all points within a bounding rectangle."</P> + + <P>�r�d�owym dokumentem opisuj�cym oryginalnie projektowanie R-tree + indeks�w jest:</P> + + <P>Guttman, A. "R-trees: A Dynamic Index Structure for Spatial + Searching." Proceedings of the 1984 ACM SIGMOD Int'l Conf on Mgmt + of Data, 45-57.</P> + + <P>Ten dokument mo�esz znale�� tak�e w pracy Stonebraker'a "Readings in + Database Systems".</P> + + <P>Wbudowane indeksy R-trees radz� sobie w wielobokami i boxes. + Teoretycznie, indeksy R-tree mog� by� rozszerzone o mo�liwo�ci + indeksowania w wi�cej wymiarowych przestrzeniach. W praktyce, + rozbudowa indeks�w R-tree wymaga troch� pracy, a w tej chwili nie + dysponujemy jak�kolwiek dokumentacj� jak to zrobi�.</P> + + <H4><A name="4.11">4.11</A>) Co to jest "Genetic Query + Optimizer"?</H4> + + <P>Modu� <SMALL>GEQO</SMALL> ma za zadanie przyspieszenie + optymalizacji zapyta� ��cz�c wiele tabel za pomoc� algorytm�w + genetycznych (Genetic Algorithm (GA)). Pozwala na u�ywanie du�ych + zapyta� ��cz�cych tabele (join queries) bez wykorzystywania + zasobo�ernego wyszukiwania.</P> + + <H4><A name="4.12">4.12</A>) Jak mog� u�ywa� wyra�e� regularnych w + zapytaniach i zapyta� case-insensitive w wyra�eniach + regularnych? + jak korzysta� z indeks�w dla zapyta� case-insensitive?</H4> + + <P>Operator <I>~</I> moze by� wykorzystywany do wyszukiwania za + pomoc� wyra�e� regularnych, a + <I>~*</I> do wyszukiwania case-insensitive z wyra�eniami + regularnymi. + Wariant case-insensitive dla <SMALL>LIKE</SMALL> zosta� nazwany + <SMALL>ILIKE</SMALL> i jest dost�pny w PostgreSQL 7.1 i p�niejszych + wersjach.</P> + + <P>Por�wnania case-insensitive s� zazwyczaj wykonywane w nast�puj�cy + spos�b:</P> +<PRE> + SELECT * + FROM tab + WHERE lower(col) = 'abc' + +</PRE> + W tym wypadku standardowe indeksy nie b�d� u�ywane. Mo�esz utworzy� + indeks funkcyjny, poprzez: +<PRE> + CREATE INDEX tabindex on tab (lower(col)); + +</PRE> + + <H4><A name="4.13">4.13</A>) Jak sprawdzi� w zapytaniu czy pole ma + warto�� <SMALL>NULL</SMALL>?</H4> + + <P>Mo�esz to sprawdzi�, testuj�c warto�� kolumny warunkiem + <SMALL>IS NULL</SMALL> albo <SMALL>IS NOT NULL</SMALL>.</P> + + <H4><A name="4.14">4.14</A>) Jaka jest r�nica pomi�dzy r�nymi + typami tekstowymi (character types)?</H4> +<PRE> +Type Nazwa wewn�trzna Uwagi +-------------------------------------------------- +"char" char 1 znak +CHAR(#) bpchar wype�niane pustymi znakami do podanej d�ugo�ci +VARCHAR(#) varchar rozmiar okre�la maksymaln� d�ugo��, nie ma tutaj wype�niania +TEXT text bez limitu na d�ugo�� �a�cucha +BYTEA bytea zmiennej d�ugo�ci tablica bajt�w (null-byte safe) +</PRE> + + <P>Je�li b�dziesz przegl�da� katalogi systemowe lub komunikaty o + b��dach cz�sto spotkasz si� z podanymi powy�ej nazwami + wewn�trznymi.</P> + + <P>Ostatnie cztery typy powy�ej to tzw typy "varlena" (np. pierwsze + cztery bajty na dysku to d�ugo��, po kt�rych jest data). Dlatego + faktyczna d�ugo�c takiego �a�cucha jest troch� wi�ksza ni� + zadeklarowany rozmiar. Te typy tak�e podlegaj� kompresji lub mog� by� + przechowywane out-of-line jako <SMALL>TOAST</SMALL>, wi�c faktyczne + zu�ycie miejsca na dysku mo�e by� mniejsze ni� oczekiwane.</P> + + <P><SMALL>CHAR()</SMALL> jast najlepszym typem do przechowywania + �a�cuch�w o tej samej d�ugo�ci. <SMALL>VARCHAR()</SMALL> jest + najodpowiedniejszy do przechowywania �a�cuch�w o r�nej d�ugo�ci + ale okre�la on maksymaln� jego d�ugo��. <SMALL>TEXT</SMALL> jest + najlepszy dla �a�cuch�w o dowolnej d�ugo�ci, nie przekraczaj�cej 1GB. + <SMALL>BYTEA</SMALL> s�u�y do przechowywania danych binarnych, + w szczeg�lno�ci dla danych zawieraj�cych <SMALL>NULL</SMALL> bajty.</P> + + <H4><A name="4.15.1">4.15.1</A>) Jak mog� utworzy� pole kt�re samo + zwi�ksza swoj� warto��?</H4> + + <P>PostgreSQL ma zaimplementowany typ <SMALL>SERIAL</SMALL>. + Automatycznie tworzy sekwencj� i indeks na tej kolumnie. Dla + przykladu:</P> +<PRE> + CREATE TABLE person ( + id SERIAL, + name TEXT + ); +</PRE> + zostanie automatycznie przt�umaczone na: +<PRE> + CREATE SEQUENCE person_id_seq; + CREATE TABLE person ( + id INT4 NOT NULL DEFAULT nextval('person_id_seq'), + name TEXT + ); + CREATE UNIQUE INDEX person_id_key ON person ( id ); +</PRE> + Wi�cej informacji o sekwencjach znajdziesz w manualu o + <I>create_sequence</I>. Mo�esz tak�e u�y� pola <I>OID</I> jako + unikalnej warto�ci dla ka�dego rz�du danych. Je�li b�dziesz + potrzebowa� z backupowa� dane robi�c dump bazy i odtworzy� j�, musisz + u�yc <I>pg_dump</I> z opcj� <I>-o</I> lub polecenia <SMALL>COPY + WITH OIDS</SMALL> aby zachowa� <SMALL>OIDy</SMALL>. + + <H4><A name="4.15.2">4.15.2</A>) Jak pobra� warto�� pola typu + <SMALL>SERIAL</SMALL> po wykonaniu insert'u?</H4> + + <P>Jednym z podej�� jest pobranie kolejnej warto�ci typu + <SMALL>SERIAL</SMALL> z sekwencji za pomoc� funkcji <I>nextval()</I> + <I>zanim</I> zostanie wstawiona, a p�niej nale�y jej u�y�. U�ywaj�c + przyk�adu z tabeli z punktu <A href="#4.15.1">4.15.1</A>, mo�e to + wygl�da� w Perlu na przyk�ad w ten spos�b:</P> + +<PRE> + new_id = output of "SELECT nextval('person_id_seq')" + INSERT INTO person (id, name) VALUES (new_id, 'Blaise Pascal'); +</PRE> + B�dziesz mia� wtedy t� warto�� przechowan� w zmiennej + <CODE>new_id</CODE> do u�ytku w innych zapytaniach (np. jako klucz + obcy do tabeli <CODE>person</CODE>). Warto zwr�ci� uwag�, �e nazwa + automatycznie utworzonej sekwencji + <SMALL>SEQUENCE</SMALL> b�dzie nast�puj�ca: + <<I>tabela</I>>_<<I>kolumnatypuserial</I>>_<I>seq</I>, + gdzie + <I>tabela</I> i <I>kolumnatypuserial</I> s� nazwami Twojej tabeli i + Twojej kolumny typu <SMALL>SERIAL</SMALL>. + + <P>Inne rozwi�zanie to u�ycie funkcji <I>currval</I>() na pola typu + <SMALL>SERIAL</SMALL> po dodaniu nowej warto�ci do rz�du zawieraj�cego + kolumn� typu <SMALL>SERIAL</SMALL> z wstawion� domy�lnie warto�ci�, + np.</P> +<PRE> + INSERT INTO person (name) VALUES ('Blaise Pascal'); + new_id = output of "SELECT currval('person_id_seq')"; +</PRE> + Ostatecznie mo�esz u�y� <A href="#4.16"><SMALL>OID</SMALL></A> + zwracanej po wykonaniu <SMALL>INSERT</SMALL>, chocia� to jest najmniej + przeno�ne rozwi�zanie. + W Perlu, wykorzystuj�c bibliotek� DBI z modu�em Edmunda Mergla + DBD::Pg, oid jest dost�pny poprzez <I>$sth->{pg_oid_status}</I> po + wykonaniu <I>$sth->execute()</I>. + + <H4><A name="4.15.3">4.15.3</A>) Czy u�ycie <I>currval()</I> i + <I>nextval()</I> nie doprowadzi do race condition z innymi + u�ytkownikami?</H4> + + <P>Nie. currval() zwraca bie��c� warto�� przypisan� przez Tw�j + backend, a nie przez wszystkich u�ytkownik�w.</P> + + <H4><A name="4.15.4">4.15.4</A>) Dlaczego numery sekwencji nie s� + ponownie u�ywane przy przerwaniu transakcji? + Sk�d si� bior� luki w numerowaniu kolumny tabeli + sekwancjami/SERIALem?</H4> + + <P>Aby poprawi� zbie�no�� (concurrency), warto�ci sekwencji s� + podawane dzia�aj�cym transakcjom kiedy tego potrzebuj� i nie s� + blokowane dop�ki transakcja si� nie zako�czy. To spowoduje przerwy w + numerowaniu z przerwanych transakcji.</P> + + <H4><A name="4.16">4.16</A>) Co to jest <SMALL>OID</SMALL>? Co to + jest + <SMALL>TID</SMALL>?</H4> + + <P><SMALL>OID</SMALL> s� PostgreSQL'owym rozwi�zaniem problemu + unikalnych numer�w rz�d�w. Ka�dy rz�d tworzony przez PostgreSQL + otrzymuje unikalny <SMALL>OID</SMALL>. Wszystkie <SMALL>OID</SMALL>y + generowane podczas procesu uruchamianego przez skrypt + <I>initdb</I> maj� mniejsz� warto�� ni� 16384 (na podstawie pliku + <I>backend/access/transam.h</I>). Wszystkie + <SMALL>OID</SMALL>y tworzone przez u�ytkownika sa r�wne lub wi�ksze + podanej wcze�niej warto�ci. Domy�lnie + wszystkie <SMALL>OID</SMALL>y s� unikalne nie tylko w pojedy�czej + tabeli czy bazie danych ale w ca�ej instalacji PostgreSQL.</P> + + <P>PostgreSQL u�ywa <SMALL>OID�w</SMALL> w swoim wewn�trznym systemie + tabel, aby mo�na by�o je ��czy�. + Te <SMALL>OIDy</SMALL> mog� byc u�ywane aby identyfikowac rz�dy w + tabelach i wykorzystywa� je w z��czeniach tych tabel. Zaleca si� aby� + u�ywa� typu <SMALL>OID</SMALL> aby przechowywa� warto�ci + <SMALL>OID</SMALL>. Mo�esz utworzy� indeks na polu + <SMALL>OID</SMALL> aby dost�p do niego by� szybszy.</P> + + <P><SMALL>OID</SMALL> s� przypisane do wszystkich rz�d�w z jednego + g��wnego miejsca i u�ywane sa przez wszystkie bazy danych. Je�li + chcia�by� zmieni� <SMALL>OID</SMALL> na co� innego, lub je�li + chcia�by� zrobi� kopi� tabeli, z orginalnymi <SMALL>OIDami</SMALL> + nie ma �adnego przeciwwskazania aby� to zrobi�:</P> + +<PRE> + CREATE TABLE new_table(old_oid oid, mycol int); + SELECT old_oid, mycol INTO new FROM old; + COPY new TO '/tmp/pgtable'; + DELETE FROM new; + COPY new WITH OIDS FROM '/tmp/pgtable'; +<!-- + CREATE TABLE new_table (mycol int); + INSERT INTO new_table (oid, mycol) SELECT oid, mycol FROM old_table; +--> +</PRE> + + <P><SMALL>OIDy</SMALL> s� przechowywane jako cztero-bajtowe liczby + ca�kowite i sko�cz� si� po osi�gni�ciu czterech miliard�w. Nikt jak + dot�d nie zg�osi� aby co� takiego si� stalo, ale mamy zamiar pozby� + si� tego ograniczenia zanim kto� to zg�osi.</P> + + <P><SMALL>TID</SMALL> s� u�ywane aby zidentyfikowa� konkretne rz�dy z + blokami i warto�ci� ofset�w. <SMALL>TIDy</SMALL> zmieniaj� si� wraz + ze zmianami rz�d�w. Sa u�ywane przez indeksy, aby wskazywa� do + fizycznych rz�d�w.</P> + + <H4><A name="4.17">4.17</A>) Jakie jest znaczenie niekt�rych termin�w + w PostgreSQL?</H4> + + <P>W cz�ci kodu �r�d�owego i starszej dokumentacji u�ywamy termin�w, + kt�re maj� bardziej og�lne znaczenie. Oto niekt�re z nich:</P> + + <UL> + <LI>table, relation, class</LI> + + <LI>row, record, tuple</LI> + + <LI>column, field, attribute</LI> + + <LI>retrieve, select</LI> + + <LI>replace, update</LI> + + <LI>append, insert</LI> + + <LI><SMALL>OID</SMALL>, serial value</LI> + + <LI>portal, cursor</LI> + + <LI>range variable, table name, table alias</LI> + </UL> + + <P>List� termin�w zwi�zanych z bazami danych mo�esz znale�� pod tym + adresem:<A href= + "http://www.comptechnews.com/~reaster/dbdesign.html">http://www.comptechnews.com/~reaster/dbdesign.html</A></P> + + <H4><A name="4.18">4.18</A>) Sk�d bierze si� ten b��d <I>"ERROR: + Memory exhausted in AllocSetAlloc()"</I>?</H4> + + <P>Je�li u�ywasz wersji starszej ni� 7.1, upgrade mo�e rozwi�za� ten + problem. Jest tak�e mozliwe, �e po prostu wyczerpa�a Ci si� pami�� + wirtualna (virtual memory) w systemie lub Tw�j kernel ma zbyt nisko + ustawione limity dla pewnych zasob�w. Spr�buj wykona� nast�puj�ce + polecenia zanim uruchomisz <I>postmaster'a</I>:</P> +<PRE> + ulimit -d 262144 + limit datasize 256m +</PRE> + W zale�no�ci od shell'a jakiego u�ywasz jedno z tych polece� mo�e nie + zadzia�a�, ale to ustawienie pozwoli ustawi� segment danych dla + procesu znacznie wi�kszy i by� mo�e pozwoli wykona� zapytanie. + To polecenie zadzia�a dla bie��cego procesu oraz wszytkich podproces�w + utworzonych po wykonaniu polecenia. Je�li ten problem wyst�puje z + klientem <SMALL>SQL</SMALL>, poniewa� backend zwraca zbyt du�o danych, + spr�buj wykona� to polecenie przed uruchomieniem klienta. + + <H4><A name="4.19">4.19</A>) Jak sprawdzi� jakiej wersji PostgreSQL + u�ywam?</H4> + + <P>W <I>psql</I>, wpisz <CODE>select version();</CODE></P> + + <H4><A name="4.20">4.20</A>) Dlaczego operacje, kt�re wykonuj� na + du�ych obiektach "large-object" zwracaj� komunikat: + <I>"invalid large obj descriptor"</I>?</H4> + + <P>Musisz u�y� <CODE>BEGIN WORK</CODE> i <CODE>COMMIT</CODE> + przed i po u�yciu uchwytu do du�ego obiektu, tzn. musisz nimi otoczy� + funkcje <CODE>lo_open</CODE> ... <CODE>lo_close.</CODE></P> + + <P>Obecnie PostgreSQL u�ywj�c "rule" zamyka uchwyt do du�ego obiektu + przy ka�dym wywo�aniu "commit". Wi�c pierwsze pr�ba zrobienia + czegokolwiek z uchwytem spowoduje wypisanie: <I>invalid large obj + descriptor</I>. Kod, kt�ry do tej pory dzia�a� (przynajmniej + wi�kszo�� razy) b�dzie teraz generowa� informacj� o b��dzie je�li nie + b�dziesz korzysta� z transakcji.</P> + + <P>Je�li u�ywasz interfejsu klienta jak <SMALL>ODBC</SMALL> by� mo�e + b�dziesz musia� ustawi� <CODE>auto-commit off.</CODE></P> + + <H4><A name="4.21">4.21</A>) Jak stworzy� kolumn� kt�rej domy�ln� + warto�ci� b�dzie bie��cy czas?</H4> + + <P>U�yj <I>CURRENT_TIMESTAMP</I>:</P> +<PRE> +<CODE>CREATE TABLE test (x int, modtime timestamp DEFAULT CURRENT_TIMESTAMP ); +</CODE> +</PRE> + + <H4><A name="4.22">4.22</A>) Dlaczego zapytania u�ywaj�ce + <CODE><SMALL>IN</SMALL></CODE> sa takie wolne?</H4> + + <P>Obecnie ��czymy podzapytania w outer queries poprzez sekwencyjne + przeszukiwanie wynik�w podzapytania dla ka�dego rz�du z outer query. + Mo�na to omin�� zast�puj�c <CODE>IN</CODE> przez + <CODE>EXISTS</CODE>:</P> +<PRE> +<CODE>SELECT * + FROM tab + WHERE col1 IN (SELECT col2 FROM TAB2) +</CODE> +</PRE> + na: +<PRE> +<CODE>SELECT * + FROM tab + WHERE EXISTS (SELECT col2 FROM TAB2 WHERE col1 = col2) +</CODE> +</PRE> + Mamy zamiar poprawi� to ograniczenie w przysz�ych wydaniach. + + <H4><A name="4.23">4.23</A>) Jak wykona� "outer join"?</H4> + + <P>PostgreSQL 7.1 i p�niejsze wersje maj� zaimplementowane outer join + wykorzystuj�c standardow� sk�adnie SQL. Poni�ej dwa przyk�ady:</P> + +<PRE> + SELECT * + FROM t1 LEFT OUTER JOIN t2 ON (t1.col = t2.col); +</PRE> + or +<PRE> + SELECT * + FROM t1 LEFT OUTER JOIN t2 USING (col); +</PRE> + + <P>Te dwa identyczne zapytania ��cz� kolumn� t1.col z kolumn� t2.col, + ale tak�e zwr�c� niepo��czone rz�dy w t1 (te kt�re nie pasuj� w t2). + <SMALL>RIGHT</SMALL> join doda�by niepo��czone rz�dy z tabeli t2. + <SMALL>FULL</SMALL> join zwr�ci�by rz�dy plus dodatkowo wszystkie + rz�dy z tabel t1 i t2. S�owo <SMALL>OUTER</SMALL> jest opcjonalne i + jest dodawane domy�lnie przy + <SMALL>LEFT</SMALL>, <SMALL>RIGHT</SMALL>, i <SMALL>FULL</SMALL> + join'ach. Zwyk�e join'y s� nazywane <SMALL>INNER</SMALL> joins.</P> + + <P>W poprzednich wersjach "outer joins" mog� by� zasymulowane poprzez + u�ycie slowa kluczowego + <SMALL>UNION</SMALL> i <SMALL>NOT IN</SMALL>. Dla przyk�adu, ��cz�c + tabele <I>tab1</I> i <I>tab2</I>, nast�puj�ce zapytanie wykonuje + <I>outer</I> join:<BR> + <BR> + </P> +<PRE> + SELECT tab1.col1, tab2.col2 + FROM tab1, tab2 + WHERE tab1.col1 = tab2.col1 + UNION ALL + SELECT tab1.col1, NULL + FROM tab1 + WHERE tab1.col1 NOT IN (SELECT tab2.col1 FROM tab2) + ORDER BY col1 +</PRE> + + <H4><A name="4.24">4.24</A>) Jak wykonywa� zapytanie u�ywaj�ce kilku + baz danych jednocze�nie?</H4> + + <P>Nie ma takiej mo�liwo�ci aby w zapytaniu odpytawa� inn� baze danych + poza bie��c�. Poniewa� PostgreSQL �aduje specyficzne dla bazy danych + katalogi systemowe, nie jest do ko�ca jasne jak zapytanie pomi�dzy + r�nymi bazami danych powinno si� zachowywa�.</P> + + <P>Oczywi�cie klient mo�e ��czy� si� z r�nymi bazami danych i ��czy� + informacj� w ten spos�b uzyskan�.</P> + + <H4><A name="4.25">4.25</A>) Jak zwr�ci� w funkcji wiele rz�d�w lub + kolumn?</H4> + + <P>Mo�esz zwraca� zbiory z funkcji PL/pgSQL u�ywaj�c + <i>refcursors</i>. Zobacz <a + href="http://developer.postgresql.org/docs/postgres/plpgsql-cursors.html"> + http://developer.postgresql.org/docs/postgres/plpgsql-cursors.html,</a> + sekcj� 23.7.3.3.</P> + + + <H2 align="center">Rozwijanie PostgreSQL</H2> + + <H4><A name="5.1">5.1</A>) Napisa�em w�asn� funkcj�. Kiedy u�yj� jej + w <I>psql</I>, program zrzuca pami�� (dump core)?</H4> + + <P>Problem mo�e by� spowodowany przez bardzo wiele rzeczy. Spr�buj + najpierw przetestowa� Twoj� funkcj� w samodzielnie dzia�aj�cym programie. + </P> + + <H4><A name="5.2">5.2</A>) Jak mog� doda�/zg�osi� nowe typy czy + funkcje do PostgreSQL?</H4> + + <P>Wy�lij Twoje propozycje na list� mailow� <I>pgsql-hackers</I>, + wtedy prawdopodobnie Tw�j kod znajdzie si� w katalogu <I>contrib/</I>.</P> + + <H4><A name="5.3">5.3</A>) Jak napisa� funkcj� C zwracaj�c� krotk� + (tuple)?</H4> + + <P>To wymaga wysi�ku tak olbrzymiego, �e nawet autorzy nigdy tego nie + prubowali, chocia� z zalo�e� wynika, �e jest to mo�liwe.</P> + + <H4><A name="5.4">5.4</A>) Zmieni�em plik �r�d�owy. Dlaczego po + rekompilacji nie wida� zmiany?</H4> + + <P>Pliki <I>Makefiles</I> nie maj� dorzuconych odpowiednich + zale�no�ci dla plik�w nag��wkowych (include files). Wykonaj najpierw + <I>make clean</I>, a nast�pnie ponownie <I>make</I>. + Je�li u�ywasz <SMALL>GCC</SMALL> mo�esz u�y� opcji + <I>--enable-depend</I> przy wykonywaniu <I>configure</I> aby + </BODY> +</HTML> +